Autisme

Naar schatting heeft 1 op de 100 een vorm van autisme. Bij hen is de bedrading in de hersenen anders dan bij de meeste mensen. Maar er zijn ook steeds meer aanwijzingen dat autisme niet alleen een aandoening is van het brein, maar van het hele lichaam. Zo hebben mensen met autisme opvallend vaak darmklachten.

Autisme is in 90 procent van de gevallen erfelijk. De genetische aanleg wordt onder invloed van nog onduidelijke factoren geactiveerd tijdens de zwangerschap. Iemand wordt dus autistisch geboren. Autisme komt (veel) vaker bij mannen voor dan bij vrouwen. Ook wordt het bij vrouwen minder goed herkend omdat zij er vaak anders mee omgaan.

Voorheen werden mensen met autisme ook wel ‘autisten’ genoemd, maar dat is nu niet meer gebruikelijk.

Er zijn verschillende vormen van autisme die allemaal onder de noemer Autisme Spectrum Stoornis (ASS) vallen, zoals klassiek autisme, Asperger of PDD-NOS. Ze hebben allemaal hun eigen specifieke kenmerken. Toch zijn er ook binnen deze vormen grote verschillen tussen mensen. De een is het liefst alleen, terwijl de ander juist altijd op zoek is naar contact. Verstandelijke beperkingen komen voor, maar ook juist hoge intelligentie. Vaak wordt er daarom meer gekeken naar hoe autistisch iemand precies is dan naar de specifieke vorm.

Een eigenaardig taalgebruik, alles letterlijk nemen, moeite hebben met contact of juist op een nogal directe manier op iemand afstappen: bij autisme vallen vooral de kenmerken op het gebied van sociale interactie op.

Daarnaast is repetitief en gefixeerd gedrag ook karakteristiek voor mensen met autisme. Ze kunnen helemaal opgaan in één onderwerp, zijn bovenmatig gevoelig voor prikkels, vaak sterk gehecht aan vaste gewoontes en kunnen obsessief gedrag vertonen.

Dit soort eigenschappen zijn lastig voor zowel autistische mensen zelf als voor hun omgeving. Toch kan autisme ook veel positieve kanten hebben. Zo zijn mensen met autisme over het algemeen bijzonder goed in het opmerken van details, zijn ze vaak heel analytisch, zorgvuldig en creatief.

Als ouder merk je vaak wel dat er iets anders is aan je kind, maar kun je je vinger er niet op leggen. Je kind maakt bijvoorbeeld weinig oogcontact, heeft moeite met het uiten van emoties of raakt helemaal van de rel als dingen anders lopen dan normaal. Vaak vindt hij of zij moeilijk aansluiting bij leeftijdsgenootjes of wordt zelfs gepest. Het is natuurlijk heel moeilijk om je kind te zien worstelen. Bovendien kan een autistisch kind soms een zware stempel drukken op de rest van het gezin.

Als autisme wordt vastgesteld, is dit vaak zowel een schok als een opluchting. Door de diagnose is er meer begrip en kunnen ouders leren hoe ze het beste met hun kind met autisme kunnen omgaan. Bij ernstige vormen van autisme kan specialistische hulp uitkomst bieden. Zo hebben zwaar autistische kinderen soms veel baat bij een autismegeleidehond.

Autisme is niet te genezen. Wel leren veel autisten er in de loop der jaren mee om te gaan. Soms met behulp van bijvoorbeeld sociale vaardigheidstraining. Het komt ook regelmatig voor dat mensen pas op latere leeftijd ontdekken dat ze autistisch zijn. Voor hen valt er dan veel op z’n plek.

Leven met een partner met autisme is doorgaans niet makkelijk. Je wil immers graag dat je geliefde zich in je inleeft en dat vermogen ontbreekt vaak. Ook het verkeerd lezen van non-verbale signalen en je woorden heel letterlijk nemen, kan tot onbegrip en conflicten leiden.

Kinderen die opgroeien met een ouder met autisme missen vaak warmte. Omdat hun vader of moeder meestal ook niet zo flexibel is, is er vaak veel ruzie in huis. Het kan daarom verstandig zijn om als gezin in therapie te gaan.