Ruim op! Chaos in huis kan een relatiecrisis veroorzaken

‘Het huishouden is géén fluitje van een cent,’ zegt organizer Anne-Lies van Overbeek. ‘Het is de grootste organisatie die er is. Je moet het huis aan kant hebben, voor kinderopvang zorgen en ondertussen uitzoeken welke telefoonaanbieder, kabelexploitant of zorgverzekering het best bij je past. Veel mensen worstelen met het huishouden, maar toch is het een taboe om het niet op orde te hebben. Overal kun je voor leren, terwijl de maatschappij verwacht dat je huishouden gewoon kúnt.’

Het is een druilerige woensdagochtend en Van Overbeek heeft haar stationwagon geparkeerd in een Vinex-wijk in Zuid-Holland. In de achterbak liggen tientallen witte en zwarte plastic mandjes. Met haar Get Organized Company brengt Van Overbeek samen met haar cliënten huishoudens op orde. Een ‘luxe huishoudster’ is ze niet, benadrukt ze. De Get Organized Thuis Training gaat verder dan het opschonen van de rommel in huis. Ze begeleidt mensen bij het doorbreken van patronen die de chaos in stand houden en implementeert een huishoudelijk beleid waarmee alle bewoners tevreden zijn. De training moet de kwaliteit van leven van haar cliënten verbeteren.

‘Je kunt je natuurlijk afvragen wat voor invloed een rommelige kast heeft op je levensgeluk,’ zegt Van Overbeek. ‘Dan antwoord ik: een enórme invloed. Als er orde is in je directe omgeving, is er plek voor écht belangrijke zaken, zoals tijd maken voor elkaar en spelen met de kinderen. Wanorde leidt tot ergernis, stress en tijdsverlies. Het kan zelfs een relatiecrisis veroorzaken. Bedrijven huren mij in om trainingen aan hun werknemers te geven. Want wiens huis niet op orde is, kan op het werk niet goed presteren.’

Als voorbeeld vertelt ze het verhaal van een advocaat die het niet lukte om carrière te maken. Door de chaos in zijn huis had hij geen net pak om aan te trekken, zodat hij er niet representatief uitzag. ‘Neem maar van mij aan, als jij om zeven uur ’s ochtends nog je overhemden staat te strijken, presteer je niet goed in de rechtszaal.’ Haar clientèle bestaat vooral uit hoogopgeleiden, vertelt ze. ‘Mensen die goede banen hebben, maar nooit hebben geleerd om hun huishouden te managen.’

Vandaag hebben Louise en Dirk Barends (beiden 38 jaar, twee jonge kinderen) de hulp van Van Overbeek ingeroepen. Samen met haar twee assistenten draagt Van Overbeek de mandjes de ruime, lichte huiskamer van de familie in. Iedereen neemt plaats aan de grote houten eettafel en de voorbespreking kan beginnen. Terwijl Dirk thee inschenkt, vertelt Louise dat ze rust in haar hoofd wil. ‘Ik heb de hele tijd het gevoel dat ik nog van alles moet doen. Ik wil orde, ruimte en duidelijkheid in huis. Ik wil geen stress meer, geen spullen meer kwijt zijn. Ik wil tijd overhouden voor leuke dingen.’ Haar man Dirk is vooral op zoek naar een methodiek om het huis netjes te krijgen. ‘Ik wil nu eens over die drempel stappen en beginnen.’

Van Overbeek complimenteert hen dat ze deze stap durven zetten. ‘Ik vind het heel dapper van jullie. Bedenk dat jullie alles tegen ons kunnen zeggen. Wij zijn vertrouwenspersonen.’

Uitklaptafeltje

Op het eerste gezicht lijkt er weinig aan de hand te zijn in de nieuwbouwwoning die de familie Barends een jaar geleden betrok. De eettafel is leeg op een servettenhouder na, en de babyspullen liggen in de box die in de hoek van de huiskamer staat. Maar wie goed kijkt, ziet dat er her en der spullen slingeren. Zo bevat de Ikea-kast stapels papier, hebben tientallen cd’s nog geen definitieve plek gekregen en wordt de toekomstige studeerkamer als rommelkast gebruikt.

Van Overbeek besluit als eerste de kast onder de trap aan te pakken. ‘Door met de bergruimtes te beginnen, creëer je ruimte waar je later spullen uit andere vertrekken gestructureerd kunt opslaan,’ legt ze uit. Dirk en Louise nemen plaats in de kast. Van Overbeek zet een wit plastic klaptafeltje voor ze neer, waar ze de kastspullen een voor een op moeten neerzetten. ‘Weggooien of bewaren?’ en ‘is dit de juiste plek ervoor?’ vraagt ze bij ieder voorwerp. De plastic mandjes dienen om de spullen te categoriseren. Er is een mandje voor spullen die naar de schuur moeten, een mandje voor spullen die in de keuken horen, een mandje voor boven, een mandje voor de spullen die naar de kringloopwinkel gaan… De definitief afgekeurde spullen verdwijnen in vuilniszakken, die zich in de loop van de dag opstapelen in de gang.?

Zilverpoets, een slagroomspuit, thermos­kannen, sterke drank, drie flessen wc-reiniger, cadeau­papier, bellenblaas, een koffiezetapparaat, bestek, tientallen gekleurde kommen, keukenrollen, vier afwasborstels, plastic tasjes, etenswaren met vervaldatum 2002, vijf soorten kamerplantenvoeding: de stroom voorwerpen die uit de kast komt lijkt oneindig.

Waarom hebben mensen zo veel spullen? Van Overbeek: ‘In Nederland heerst de mentaliteit om alles maar te bewaren. Eerst moet je de restjes opmaken, dan mag je pas aan iets nieuws beginnen. Zeker mensen die de oorlog hebben meegemaakt, vinden het moeilijk dingen weg te doen. Dat dragen ze op hun beurt weer over aan hun kinderen.’

In het begin kost het Dirk en Louise veel tijd om over de spullen te beslissen, maar plank voor plank gaat het steeds sneller. Dirk wordt zelfs zo enthousiast dat hij verschillende voorwerpen tegelijk van de planken haalt. Van Overbeek houdt hem bij de les: ‘Eén voor één en dan samen beslissen. Voor een goed resultaat is er maar één kapitein op het schip, en dat ben ik vandaag.’

Tranen

Tijdens het organiseren van de trapkast geeft Van Overbeek Dirk en Louise adviezen. Dat je met een zwarte viltstift groot op etenswaar kunt schrijven wanneer de vervaldatum is. Dat je huis ‘geen Makro is’ en je daarom geen enorme voorraden hoeft aan te leggen. Dat het handig is om in je agenda te schrijven welke maat schoenen je kinderen hebben, welk soort stofzuigerzakken je gebruikt en welke maat kaarsen je nodig hebt. Op die manier kom je niet met dingen thuis waar je niets aan hebt. Ook raadt ze Louise aan een planning te maken waarop alle huishoudelijke activiteiten staan, van de maandelijkse afspraak met de kapper tot het schoonmaken van de keukenlades. Zo zit ze straks op haar werk niet achter haar bureau te stressen omdat ze de auto nog naar de garage moet brengen. ‘Door het op te schrijven, kun je het loslaten. Veel vrouwen hebben het daar net als Louise moeilijk mee, en krijgen uiteindelijk een burn-out,’ vertelt Van Overbeek. Maar, waarschuwt ze: ‘Deze adviezen zijn speciaal voor dit huishouden.’

Na de lunch is de keuken aan de beurt. Onder toeziend oog van Van Overbeek werken Dirk en Louise de kastjes en lades door. Daarna vindt ze het tijd de dag af te sluiten. Ze vraagt Louise en Dirk wat ze vandaag hebben geleerd. Dirk geeft aan dat hij nu weet hoe hij de wanorde in huis kan aanpakken. Louise is erachter gekomen dat ze te veel spullen heeft die haar ‘lichamelijk en geestelijk’ in de weg staan.

Wanneer Van Overbeek informeert of ze nog iets tegen haar man wil zeggen, krijgt Louise het te kwaad. De tranen schieten in haar ogen. ‘Ik vind het gewoon heel fijn dat ik dit sámen met jou kan doen,’ zegt ze. Dirk slaat zijn arm om zijn vrouw heen en zwijgt. Ook de trainers zijn stil. ‘Dit is emotioneel,’ zegt Van Overbeek. ‘Bedenk dat je het nooit meer zo ver wilt laten komen. Wij komen niet terug. Het woord opruimen moet uit je systeem, vanaf nu wordt het alleen nog maar bijhouden en bijstellen.’

Venijnig

De maandag erop staat Van Overbeeks stationcar voor een appartementencomplex in het zuiden van Nederland. Ze is ingehuurd door Anna Verweij (40) en Kirsten de Vries (42), die nu vier jaar samenwonen. Eenmaal in het appartement wordt het duidelijk waarom Anna en Kirsten de training van Van Overbeek willen volgen: overal staan dozen en liggen stapels met boeken en papieren. Het blad van de eettafel is niet meer te zien omdat het helemaal bedekt is met spullen, en Kirsten moet de salontafel leegruimen voordat ze koffie, thee en vlaai kan neerzetten.

De tegenstelling tussen de vrouwen blijkt groot: Kirsten kan niet tegen rommel, terwijl Anna een verzamelaar is. Anna: ‘Ik vind het erg moeilijk om spullen weg te doen. Ik wil op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen en verzamel boeken, kranten en knipsels. Doordat overal spullen liggen, is het moeilijk om aan tafel te eten. Ook aan hobby’s als naaien of schilderen kom ik nauwelijks toe, omdat het simpelweg te veel moeite is om eerst een hele tafel leeg te ruimen.’ De strijd om het opruimen levert binnen de relatie veel spanning op. Kirsten: ‘Ik ben geneigd om alles weg te doen en het liefst in een hoog tempo. De laatste tijd kan het me niet snel genoeg gaan. Ik ben het zo ontzettend beu. Ik wil niet steeds bezig zijn met opruimen. Ik wil niet meer dat de spullen onderwerp van gesprek zijn en ons leven beheersen.’

Ook nu begint Van Overbeek met de bergruimte, een box onder het appartement. Die staat volgestapeld met stoelen, een roeiapparaat, dozen, hout, bezems, een zak met dennenappels, twee keukentrapjes, een fietspomp, een pianokrukje, een vispan, een kist vol ongebruikte schoonmaakspullen… Al eerder zijn Anna en Kirsten aan het opschonen van de berging begonnen. Kirsten: ‘Maar doordat we zo verschillend zijn, is het niet gelukt. De een wil een doos achterin zetten, de ander wil dat hij vooraan komt te staan.’

Ook tijdens het opruimen komt het tot conflicten. ‘Wacht nou even, Kirsten, we hebben toch nog geen beslissing genomen,’ snauwt Anna als Kirsten een fotolijst wil weggooien. Van Overbeek roept de twee regelmatig tot de orde en legt het opruimen stil. ‘Jullie zijn erg venijnig naar elkaar,’ merkt ze op. ‘Jullie willen je wil opleggen aan de ander. Op deze manier werken jullie elkaar tegen. Probeer juist gebruik te maken van de unieke eigenschappen van de ander.’

Wanneer Kirsten alweer de volgende doos van de kast haalt, trapt Van Overbeek nogmaals op de rem. ‘Als je zo doorgaat, ga ik naar huis,’ zegt ze quasi-dreigend. Kirsten geeft toe dat ze de neiging heeft om alles snel te doen, waardoor ze Anna soms voorbijloopt. ‘Maar ik ben nog nooit zo met deze eigenschap geconfronteerd als nu.’

Compensatie

Het resultaat is uiteindelijk een opgeruimde box en een huis waaruit alle dozen zijn verdwenen. Maar belangrijker vindt Anna dat de vicieuze cirkel van het verzamelen en verplaatsen van spullen, en het negatief op elkaar reageren is verbroken. Ze vertelt: ‘Het heeft voor mij een shock­effect gehad om te zien hoeveel geld ik uitgeef aan spullen om het voortdurende gevoel dat ik tekortkom te compenseren. Ook voel ik me behoorlijk egoïstisch dat ik zo veel dingen heb verzameld en er vervolgens weinig mee doe, behalve laten rondslingeren en er onze bewegingsvrijheid mee beperken.’

Kirsten: ‘We hebben niet alleen een opgeruimd huis, maar ook opruimde hoofden en een opgeruimd leven.’ En hoewel er een boedelbak vol naar de kringloopwinkel is gegaan, verlangen de vrouwen niet terug naar de weggegooide voorwerpen. Anna: ‘Als ik terug­denk aan al die spullen, is er níéts dat ik wezenlijk mis.’n

Louise en Dirk en Anna en Kirsten heten in werkelijkheid anders.

The Get Organized Thuis Training, www.getorganized.nl, offerte op aanvraag.[/wpgpremiumcontent]