Nachtmerries komen vrij vaak voor. Tussen de 50 en 85 procent van alle volwassenen heeft op z’n minst af en toe een nachtmerrie – mannen even vaak als vrouwen.
Een nachtmerriestoornis: de (mogelijke) oorzaken
Een nachtmerriestoornis komt een stuk minder vaak voor (2 tot 8 procent) en kan goed behandeld worden. Net als jij voelen mensen die nachtmerries hebben zich vaak moe en geradbraakt.
Soms ontstaan nachtmerries na een traumatische ervaring en soms ‘opeens’. Als nachtmerriestoornissen opeens ontstaan ligt de oorzaak vaak in het gebruik van medicatie. Mijn eerste vraag aan jou zou dan ook zijn of je enkele weken geleden misschien met medicijnen begonnen bent of van dosering bent veranderd. In dat geval kan de huisarts of specialist wellicht helpen bij het zoeken naar een alternatief.
Er zijn ook andere uitlokkende factoren van nachtmerries, zoals:
- drank of drugs
- psychische aandoeningen
- spanningsklachten
- bepaalde andere slaapstoornissen (zoals circadiane ritmestoornissen, insomnie en slaapapneu)
Soms worden mensen bang om te gaan slapen en bouwen zo slaaptekorten op. Ook dit kan weer nachtmerries uitlokken. En hoe moeër je je voelt, hoe vatbaarder je bent voor angstgevoelens.
De aanpak van een nachtmerriestoornis
Nachtmerriestoornissen gaan meestal niet vanzelf weer over, dat is helaas een fabeltje. De oorzaak ervan moet worden aangepakt. Wanneer medicatie de oorzaak is, is dat meestal vrij eenvoudig. In andere gevallen worden nachtmerriestoornissen behandeld met:
- psychotherapie;
- cognitieve gedragstherapie;
- IRT;
- of EMDR.
Soms worden ook ontspanningstraining en hypnose ingezet, of wordt de onderliggende slaapstoornis behandeld. Dat laatste moet echt gebeuren door iemand die ervaring met de behandeling van nachtmerries, en die ook in staat is om onderliggende factoren op te sporen.
Een slaapstoornis als oorzaak van nachtmerries
Als een onderliggende slaapstoornis een circadiane ritmestoornis blijkt te zijn, dan kan het inderdaad zinvol zijn om het tijdstip van wakker worden een uurtje proberen te verleggen. Dat kan bijvoorbeeld met chronotherapie of lichttherapie. Ook dit moet je doen onder professionele begeleiding. Let daarbij op dat ook je tijdstip van naar bed gaan een uurtje mee moet schuiven.
Medicatie wordt niet vaak gebruikt tegen nachtmerries. Sommige medicatie kan helpen de hoeveelheid REM-slaap af te laten nemen. Andere medicijnen verminderen de kans om wakker te worden door een droom.
Leefstijl onder de loep
Zelf kan je nog proberen om goed op je leefstijl te letten – en de volgende vragen even langs te lopen:
- Lig je niet te vroeg in bed?
- Doe je geen dutjes overdag?
- Leef je regelmatig?
- Ben je matig met uppers als koffie, thee, alcohol, nicotine etcetera?
- Beperk je stress en ben je voldoende ontspannen?
- Ben je echt slaperig als je je bed in stapt?
Nachtmerries die zomaar ontstaan hebben doorgaans geen functie in verwerkingsprocessen. Ze worden simpelweg een vervelende gewoonte van de hersenen en leveren alleen maar angst en vermoeidheid op. Aanpakken dus, dan ben je er hopelijk weer snel van af!
Lees ook in zeven stappen naar een onbezorgder nachtrust