Instant blij worden van een vrolijke voorbijganger, tranen in je ogen krijgen als een collega een verdrietig verhaal vertelt: emoties van anderen hebben invloed op hoe we ons zelf voelen.

Training HSP@work: zo blijf je in balans
Training

Training HSP@work: zo blijf je in balans

  • Ontdek je talenten als HSP
  • Leer hoe je fijne werkomstandigheden creëert
  • Inspirerende video’s en onderzoeksresultaten van HSP-expert Esther Bergsma
Bekijk de training
Nu maar
49,-

Emotionele besmettelijkheid, heet dat in de psychologische literatuur. Het is voor bijna iedereen herkenbaar, maar niet iedereen heeft het in gelijke mate, vertelt psycholoog Marjon Bohré. ‘Zo ervaart iemand die hoogsensitief is de emotionele gevolgen van een ontmoeting sneller dan mensen die dat niet zijn.’

Het snel oppikken van een stemming kan fijn zijn bij positieve emoties. Daarbij maakt deze sensitiviteit dat je sneller connectie maakt met een ander. Minder fijn wordt het wanneer je ook in sterke mate negatieve emoties oppikt. Dan kan meevoelen en meeleven gaan lijken op meelijden.

Over je grens

Een aantal signalen kan erop wijzen dat je over je eigen grenzen gaat. Bohré: ‘Je voelt je bijvoorbeeld gespannen na een gesprek met een overwerkte collega, terwijl het met jou eigenlijk prima gaat. Of je merkt dat je steeds vaker naar “troost” grijpt na een emotioneel gesprek, zoals chocola of wijn.

Je kunt ook nek- en schouderklachten krijgen doordat je – bijna letterlijk – meer op je schouders neemt dan je kunt dragen.’ Het is dus belangrijk dat je weet waar de grens ligt tussen je eigen emoties en behoeften en die van de ander. En om die grens vervolgens te bewaken.

Om dat te kunnen, is het van belang te weten wat voor jou een ‘goede’ grens is, aldus Bohré. Wat heb je concreet nodig om niet uitgeput te raken door de ander? Vervolgens is het de kunst om dat ook uit te spreken, zodat de ander weet waar je behoefte aan hebt.

Training HSP@work: zo blijf je in balans + 2 coachsessies
Training

Training HSP@work: zo blijf je in balans + 2 coachsessies

  • Ontdek je talenten als HSP
  • Leer hoe je fijne werkomstandigheden creëert
  • Inclusief 2 privésessies met een HSP-coach
Bekijk de training
Nu maar
199,-

Zorgzaamheid

Behalve met actief grenzen stellen kun je oefenen met het trainen van compassie voor anderen. Zodat je wel een gevoel van zorgzaamheid ervaart, maar niet de (negatieve) emoties overneemt.

Meditatie kan daarbij helpen, omdat het je doet inzien dat je gedachten hébt en niet bént. Zo voorkom je dat je wordt meegesleept door angstige of verdrietige gevoelens die voortvloeien uit die gedachten.

Hetzelfde mechanisme werkt tegenover anderen. Je ziet en hoort dat een vriendin lijdt, je erkent die pijn (‘wat erg voor je’) en leeft mee (‘kan ik je helpen?’), maar je laat je niet meeslepen.

Dit zijn tenslotte niet jouw emoties. Je hoeft ze niet zelf te voelen om er toch op een liefdevolle en zorgzame manier voor de ander te zijn.

Emotionele uitputting

Maar soms is het onvermijdelijk dat je in situaties komt die je emotioneel uitputten. Dan is het zinvol om je daarop voor te bereiden. Wil je die sombere vriendin een bezoekje brengen, maar weet je dat jij daarna ook down bent?

Training Minder zelfkritiek, meer zelfcompassie
Training

Training Minder zelfkritiek, meer zelfcompassie

  • Wees vriendelijk voor jezelf
  • Vind meer innerlijke rust
  • Krijg zelfinzicht met het ‘zelfcompassiedagboek’
Bekijk de training
Nu maar
79,-

Geef dan vooraf aan dat je een uur de tijd hebt en – belangrijk – houd je daaraan. Of plan erna een afspraak met een vriendin die juist heel positief in het leven staat, zodat je je daardoor kunt laten ‘aansteken’.

En tegen wie bang is dat grenzen stellen onaardig kan overkomen, zegt Bohré: ‘Het is juist respectvol om daar op een vriendelijke manier eerlijk over te zijn. Veel respectvoller dan wanneer je tijdens een gesprek afdwaalt omdat je moe of geïrriteerd bent, of een smoesje verzint om ergens onderuit te komen.’

Marjon Bohré is psycholoog en zelfacceptatie-expert.

Goed zoals je bent

In de online training Goed zoals je bent, gemaakt in samenwerking met psycholoog Marjon Bohré, leer je onder andere om goed voor jezelf te zorgen en gezonde grenzen te stellen. Met gratis boek: De moed van imperfectie van Brené Brown.

Oefening: stel je grens

Oefen de komende dagen met het stellen van grenzen. Kies de momenten waarop je ‘leegloopt’ door het gedrag of de emoties van anderen.

  1. Begin bij kleine dagelijkse dingen die je irriteren of afleiden, zoals een collega die zijn stress over een bepaald project steeds luidkeels laat blijken. Het aangeven van wat je ervaart: ‘Je doet wel erg gestrest aan’ is geen grens. Je zult voor jezelf moeten bepalen of het bijvoorbeeld voor jou van belang is om de ochtend rustig te kunnen doorwerken zonder dat iemand steeds over zijn lastige project begint.
  2. Breng je grens vriendelijk en vanuit jezelf. De ander hoeft het niet te snappen, als er maar wel respect is voor jouw wens. Zoek zo mogelijk samen naar een oplossing – bijvoorbeeld bijkletsen tijdens de lunch – die voor jullie beiden acceptabel en helder is.
  3. Voorkom een discussie over je grenzen. Als de ander zegt: ‘Nou, zo gestrest ben ik niet, hoor’, dan is dat een reactie vanuit verdediging. Dat de ander zich misschien aangevallen voelt, is niet jouw verantwoordelijkheid. Zeg vriendelijk: ‘Het is voor mij in elk geval heel prettig als ik deze ochtend geconcentreerd kan werken.’ En eventueel: ‘Zou je dat oké vinden?’
  4. Maak jezelf niet kleiner. Zeg dus niet: ‘Nou ja, het is misschien ook overdreven, ik ben nou eenmaal een beetje gevoelig….’ Voor je het weet heb je de grens die je zo duidelijk voor jezelf bepaald had alweer losgelaten.

Kijk bij het oefenen of je aan de grens-checklist voldoet:

  • Is je grens concreet en duidelijk? (bijvoorbeeld: ik wil deze ochtend ontspannen kunnen werken)
  • Breng je je grens vriendelijk en niet verwijtend?
  • Kan de ander eraan voldoen?
  • Zijn de consequenties helder als de ander er niet aan voldoet? (Bijvoorbeeld: als dat niet kan, zoek ik een andere werkplek.) Bohré: ‘Meestal liggen de consequenties bij jezelf. Al kun je vanuit je rol als ouder of leidinggevende natuurlijk ook bespreken wat de consequenties voor de ander zijn.’

Noteer de komende dagen:

  • In welke situatie grenzen nodig waren.
  • Welke grens voor jou belangrijk was. Check of dit ook echt een grens is die je verwoordt en niet een constatering van iets wat je vervelend vond.
  • Hoe het je is gelukt je grens te bewaken: wat heb je gezegd, gevraagd of gedaan?
  • Als het niet gelukt is: wat kun je de volgende keer anders doen als je een grens wilt stellen?