Wat hebben jullie onderzocht?

Onderzoeker Michel Nivard: ‘Er is veel debat over de vraag waarom kinderen het wel of niet goed doen op school. We weten uit eerder onderzoek dat dit deels te maken heeft met omgevingsfactoren: opvoeding, het opleidingsniveau van de ouders en de school waar een kind op zit.

Training Ontspannen opvoeden
Training

Training Ontspannen opvoeden

  • Ontdek hoe je als ouder positief en relaxed blijft
  • Omgaan met de emoties van je kind
  • Voor ouders met kinderen in de basisschoolleeftijd
Bekijk de training
Nu maar
79,-

En deels met aanleg: de genen die te maken hebben met intelligentie en karaktereigenschappen van het kind. Ook weten we uit eerder onderzoek precies welke genen bijdragen aan IQ en welke aan het opleidingsniveau. Dat zijn namelijk niet precies dezelfde genen, al is er wel een overlap.

Door de gegevens van miljoenen mensen uit onze database te combineren, konden we berekenen welke stukjes DNA geen rol spelen bij intelligentie, maar wél bijdragen aan schoolsucces. Zo konden we precies achterhalen welke karaktertrekken het schoolsucces bepalen.’

Wat kwam daaruit?

‘De genen die verantwoordelijk zijn voor intelligentie bepalen in sterke mate (43 procent) welk opleidingsniveau een kind behaalt, maar daarnaast zijn er heel veel eigenschappen die een klein beetje bijdragen aan schoolsucces, zoals doorzettingsvermogen, nieuwsgierigheid, zelfbeheersing, nauwkeurigheid en emotionele stabiliteit.

Samen hebben zij een grotere invloed (57 procent) dan iemands IQ. Met een lager IQ, kun je het dankzij andere eigenschappen dus nog steeds ver schoppen op school. En andersom geldt hetzelfde: als je een hoog IQ hebt maar heel neurotisch bent, kan dat een succesvolle schoolcarrière in de weg zitten.’

Moeten we ons dus minder gaan blindstaren op intelligentie?

‘Ja, de CITO-toets en het daarop gebaseerde schooladvies heeft nu een kernpositie in het Nederlandse onderwijs, terwijl het dus niet alleen om intelligentie draait. Als we door onderzoek beter begrijpen hoe het in elkaar steekt, dan kunnen we kinderen ook beter helpen om het beste uit zichzelf te halen.’

Noncognitive skills, distinct from cognitive abilities, are important to success across the life, Nature Genetics, januari 2021