LEVENSFASEN Wat is wijsheid? Die vraag legden onderzoekers van het Max-Planck-Institut in Berlijn voor aan mensen van verschillende leeftijden. Jongeren bleken iemand wijs te vinden als hij zich goed in anderen kan verplaatsen, rekening houdt met mensen en hen ondersteunt. Volgens twintigers en dertigers is het wijs om zelfverzekerd te zijn en zelfvertrouwen te hebben, te kunnen vertrouwen op de eigen intuïtie, risico’s aan te gaan, controle over situaties te hebben en eigen doelen en waarden na te streven. Ouderen verstonden onder wijsheid vooral flexibiliteit en het zoeken naar balans.

De verschillen in opvatting worden volgens de onderzoekers veroorzaakt door de fase waarin mensen verkeren. Voor jongeren is empathie van groot belang, omdat ze vooral bezig zijn met het opbouwen van vriendschappen; bij twintigers en dertigers is zelfvertrouwen belangrijk omdat ze druk zijn met hun beroeps- en gezinsleven, en ouderen hebben het meest aan flexibiliteit omdat ze zich na hun werkende en gezinsleven opnieuw gaan oriënteren op hun rol in het leven.

In een ander onderzoek werd mensen gevraagd waar ze het meest wijs van waren geworden in hun leven. De meesten noemden moeilijke situaties waar ze zich heel slecht over hadden gevoeld, maar die ze tot een

goed einde hadden weten te brengen. (EO)

Psychologie Heute, april 2003

De drie wijsheidsbevorderaars die het meest werden genoemd:

1 Grote beslissingen, zoals de keuze voor een beroep en een partner, of emigratie: 44,2 procent.

2 Het omgaan met negatieve gebeurtenissen, zoals een sterfgeval, scheiding, conflicten: 25,6 procent.

3 De manier waarop je je leven inricht, zoals de principes bij het opvoeden van kinderen, hoe je met relaties omgaat, hoe je je beroepsmatige leven vormgeeft: 18,6 procent.