De vraag

Mijn herfstdip wordt steeds erger

In de herfst heb ik een herfstdip en zie ik het leven meestal niet meer zitten. Ik hou van de zon, en de wetenschap dat het een half jaar duurt voordat de lente weer begint, maakt me moedeloos. Ik zie de bladeren van de bomen vallen en denk ‘wat zinloos allemaal’. Zo eind november knap ik meestal weer wat op. Dan komt Sinterklaas eraan en de kerst.

Het lijkt ook alsof ik elk jaar meer last heb van die herfstdip, of seizoensgebonden depressie. Vooral ’s ochtends heb ik er last van. Vorig jaar ging ik een paar keer per week hardlopen en dat hielp wel. Maar daar kan ik me nu zelfs niet meer toe zetten.

Hoe kan ik zo’n herfstdip of seizoensgebonden depressie het best te lijf gaan? En wordt het inderdaad elk jaar erger?

Het advies

Ad Bergsma

psycholoog

Wat je beschrijft is akelig en vervelend voor je, maar niet ongewoon. Ongeveer veertig procent van de bevolking voelt zich in de donkere en koude maanden onprettig en minder energiek dan in de warmte en het licht van de zomer.

Bij een procent of tien is echt sprake van een flinke herfstdip en 450.000 Nederlanders maken een seizoensgebonden depressie door.

Bij mensen die gevoelig zijn voor een seizoensgebonden depressie zie je regelmatig dat zij als tiener al een hekel hadden aan het donkere seizoen. Maar er is geen reden om te denken dat het vanaf nu elk donker seizoen van kwaad tot erger zal gaan.

Herfstdip als trucje van de natuur

De herfstdip is volgens sommige psychologen een trucje van de natuur om je voor te bereiden op voedselschaarste in de winter. Je gaat als het ware in een energiebesparingstand, bent slaperig en hebt minder controle over hoeveel je eet. Dat je je daarbij slecht gaat voelen, neemt de evolutie graag voor lief als dat je kans op overleving vergroot.

Je eigen gebruiksaanwijzing tegen die herfstdip

Je staat echter niet machteloos tegenover de eigen natuur. Ik kan me goed voorstellen dat hardlopen je geest goed doet, maar dat het erg moeilijk is dit op te brengen. Je kan er volgend jaar bijvoorbeeld voor zorgen dat hardlopen al een gewoonte is voordat de somberheid toeslaat.

Hardlopen volhouden, kost minder moeite dan ermee beginnen als het slecht met je gaat. Als je niet kunt hardlopen, kun je misschien wel op het lichtste moment van de dag naar buiten gaan voor een stevige wandeling. Dicht bij het raam zitten als je binnen bent, helpt vaak ook een beetje.

Extra lichamelijke activiteit als je net wakker bent geworden doet vaak ook goed. Voor mensen met seizoensgebonden stemmingsklachten is het opstarten van de dag vaak lastig. Verzin iets waarmee je jezelf ’s ochtends even een extra zetje geeft.

Laatst hoorde ik iemand zeggen dat ze in de herfst elke ochtend bij het afgaan van de wekker het idee had dat ze de wereld haatte. Ze kocht vervolgens een wekker die steeds meer licht gaat geven. Dit zorgde bij haar voor een meer geleidelijke overgang naar het wakker worden en nam haar chagrijn bijna helemaal weg.

Wat ik hiermee wil zeggen is dat je kan proberen te zoeken naar je eigen gebruiksaanwijzing in de donkere periode. Misschien helpt het ook langs te gaan bij een natuurclub. Vallende blaadjes zijn niet zinloos, want onder de grond is de voorbereiding op de lente alweer in volle gang.

Lichttherapie bij een herfstdip

Een laatste advies zou zijn je stemming te bespreken met je huisarts. Ongeveer driekwart van de mensen met een seizoensgebonden depressie knapt op van blootstelling aan fel licht (lichttherapie).

Dit is niet alleen effectief, maar ook ongevaarlijk. En dit geldt niet alleen voor mensen met een echte depressie, maar ook degenen die kampen met een flinke herfstdip.

Lees ook deze tips tegen de sluimerende winterdip, en waarom je júist ook in de donkere dagen naar buiten moet gaan

Meer weten over dit thema? Bekijk Depressie
Vind een betrouwbare coach via Coachfinder
Coachfinder

Vind een betrouwbare coach via Coachfinder

Coaching is een belangrijke stap in zelfontwikkeling. Maar de juiste coach vinden blijkt nog niet zo eenvoudig. Coachfinder helpt je in je zoektocht naar een coach die bij je past.

Vind je ideale coach
Deel dit artikel:
22 november 2012 | Laatst gewijzigd op 20 oktober 2021

Lees ook deze artikelen

Eindeloos alleen: in je eentje door de woestijn trekken
Verhaal

Eindeloos alleen: in je eentje door de woestijn trekken

Wat zou je kunnen vinden op een plek waar niets is? Dat weet je pas als je haast moederziel alleen door de woestijn trekt. Redacte...
Je eigen pad kiezen: zo overwin je (samen) de obstakels
Branded content

Je eigen pad kiezen: zo overwin je (samen) de obstakels

Een nieuwe weg inslaan gaat vaak niet zonder slag of stoot. Ook al heb je helemaal helder wat je wilt, je komt obstakels tegen. Va...
Rouwexpert Manu Keirse: ‘Rouw gaat over liefde’
Verhaal

Rouwexpert Manu Keirse: ‘Rouw gaat over liefde’

Was hij minister van Onderwijs, dan zou hij de dood op het lesprogramma zetten – al vanaf de kleuterschool. Psycholoog en rouwex...
Rouwexpert Manu Keirse: ‘Rouw gaat over liefde’
Verhaal

Rouwexpert Manu Keirse: ‘Rouw gaat over liefde’

Was hij minister van Onderwijs, dan zou hij de dood op het lesprogramma zetten – al vanaf de kleuterschool. Psycholoog en rouwex...
Een open relatie – wanneer werkt dat?
Artikel

Een open relatie – wanneer werkt dat?

Als je samen besluit om intimiteit en seks ook met anderen te delen, weet je zeker dat je risico’s neemt. Maar een open relatie ...
Bij de relatiepsycholoog: de seks is al tien jaar een zorgenkindje
Artikel

Bij de relatiepsycholoog: de seks is al tien jaar een zorgenkindje

‘Ik ben niet gelukkig met mezelf. Ik bedoel, kijk dan hoe ik eruitzie,’ zegt Lina. Ze prikt met haar wijsvinger in haar buik. ...
Ouder-baby interventie helpt kwetsbare ouders contact leggen
Artikel

Ouder-baby interventie helpt kwetsbare ouders contact leggen

Kwetsbare jonge moeders leggen soms moeilijk contact met hun baby. Of ze zijn juist veel te veel bezig met hun kind. Video-opnamen...
Arie Boomsma: ‘Ik wilde iemand zijn die alles durft’
Interview

Arie Boomsma: ‘Ik wilde iemand zijn die alles durft’

Hij is op tv, hij schrijft boeken, hij staat in de bladen – Arie Boomsma is overal. En altijd hangt er een zweem van oproer om ...
Winkelen zonder paniekaanvallen
Artikel

Winkelen zonder paniekaanvallen

Wat zou u aan uw leven willen veranderen? Die vraag stelden we op onze website. Uit de honderden antwoorden, selecteerden we vijf ...
Heb ik een depressie of een burn-out?
Advies

Heb ik een depressie of een burn-out?

Ik ben vaak futloos en heb weinig zin om dingen te ondernemen. Geheel onverwachts heb ik mijn ontslag gekregen en momenteel heb ik...
3217