Als abonnee ontvang je als één van de eersten de nieuwste Psychologie Magazine gratis thuisbezorgd.

De vraag

Mijn herfstdip wordt steeds erger

In de herfst heb ik een herfstdip en zie ik het leven meestal niet meer zitten. Ik hou van de zon, en de wetenschap dat het een half jaar duurt voordat de lente weer begint, maakt me moedeloos. Ik zie de bladeren van de bomen vallen en denk ‘wat zinloos allemaal’. Zo eind november knap ik meestal weer wat op. Dan komt Sinterklaas eraan en de kerst.

Het lijkt ook alsof ik elk jaar meer last heb van die herfstdip, of seizoensgebonden depressie. Vooral ’s ochtends heb ik er last van. Vorig jaar ging ik een paar keer per week hardlopen en dat hielp wel. Maar daar kan ik me nu zelfs niet meer toe zetten.

Hoe kan ik zo’n herfstdip of seizoensgebonden depressie het best te lijf gaan? En wordt het inderdaad elk jaar erger?

Het advies

Ad Bergsma

psycholoog

Wat je beschrijft is akelig en vervelend voor je, maar niet ongewoon. Ongeveer veertig procent van de bevolking voelt zich in de donkere en koude maanden onprettig en minder energiek dan in de warmte en het licht van de zomer.

Bij een procent of tien is echt sprake van een flinke herfstdip en 450.000 Nederlanders maken een seizoensgebonden depressie door.

Bij mensen die gevoelig zijn voor een seizoensgebonden depressie zie je regelmatig dat zij als tiener al een hekel hadden aan het donkere seizoen. Maar er is geen reden om te denken dat het vanaf nu elk donker seizoen van kwaad tot erger zal gaan.

Herfstdip als trucje van de natuur

De herfstdip is volgens sommige psychologen een trucje van de natuur om je voor te bereiden op voedselschaarste in de winter. Je gaat als het ware in een energiebesparingstand, bent slaperig en hebt minder controle over hoeveel je eet. Dat je je daarbij slecht gaat voelen, neemt de evolutie graag voor lief als dat je kans op overleving vergroot.

Je eigen gebruiksaanwijzing tegen die herfstdip

Je staat echter niet machteloos tegenover de eigen natuur. Ik kan me goed voorstellen dat hardlopen je geest goed doet, maar dat het erg moeilijk is dit op te brengen. Je kan er volgend jaar bijvoorbeeld voor zorgen dat hardlopen al een gewoonte is voordat de somberheid toeslaat.

Hardlopen volhouden, kost minder moeite dan ermee beginnen als het slecht met je gaat. Als je niet kunt hardlopen, kun je misschien wel op het lichtste moment van de dag naar buiten gaan voor een stevige wandeling. Dicht bij het raam zitten als je binnen bent, helpt vaak ook een beetje.

Extra lichamelijke activiteit als je net wakker bent geworden doet vaak ook goed. Voor mensen met seizoensgebonden stemmingsklachten is het opstarten van de dag vaak lastig. Verzin iets waarmee je jezelf ’s ochtends even een extra zetje geeft.

Laatst hoorde ik iemand zeggen dat ze in de herfst elke ochtend bij het afgaan van de wekker het idee had dat ze de wereld haatte. Ze kocht vervolgens een wekker die steeds meer licht gaat geven. Dit zorgde bij haar voor een meer geleidelijke overgang naar het wakker worden en nam haar chagrijn bijna helemaal weg.

Wat ik hiermee wil zeggen is dat je kan proberen te zoeken naar je eigen gebruiksaanwijzing in de donkere periode. Misschien helpt het ook langs te gaan bij een natuurclub. Vallende blaadjes zijn niet zinloos, want onder de grond is de voorbereiding op de lente alweer in volle gang.

Lichttherapie bij een herfstdip

Een laatste advies zou zijn je stemming te bespreken met je huisarts. Ongeveer driekwart van de mensen met een seizoensgebonden depressie knapt op van blootstelling aan fel licht (lichttherapie).

Dit is niet alleen effectief, maar ook ongevaarlijk. En dit geldt niet alleen voor mensen met een echte depressie, maar ook degenen die kampen met een flinke herfstdip.

Lees ook deze tips tegen de sluimerende winterdip, en waarom je júist ook in de donkere dagen naar buiten moet gaan

Meer weten over dit thema? Bekijk Depressie
Vind een betrouwbare coach via Coachfinder
Coachfinder

Vind een betrouwbare coach via Coachfinder

Coaching is een belangrijke stap in zelfontwikkeling. Maar de juiste coach vinden blijkt nog niet zo eenvoudig. Coachfinder helpt je in je zoektocht naar een coach die bij je past.

Vind je ideale coach
Deel dit artikel:
22 november 2012 | Laatst gewijzigd op 20 oktober 2021

Dit vind je misschien ook interessant

Was ik maar minder perfectionistisch
Artikel

Was ik maar minder perfectionistisch

Cindy Voskuijl (35): ‘Bijna alles wil ik perfect doen, van de was tot oefeningen op de sportschool...
Lees verder
Skip de winterdip. Maar hóe dan?
Branded content

Skip de winterdip. Maar hóe dan?

Koud, nat en grauw buiten? Om te voorkomen dat je er down van wordt, is er in de winter (en ook al i...
Lees verder
Zelfacceptatie: Leer jezelf te accepteren
Verhaal

Zelfacceptatie: Leer jezelf te accepteren

Onder ogen zien wie we zijn, met al onze leuke en minder leuke kanten, en er het beste van proberen ...
Lees verder
Zelfacceptatie: Leer jezelf te accepteren
Verhaal

Zelfacceptatie: Leer jezelf te accepteren

Onder ogen zien wie we zijn, met al onze leuke en minder leuke kanten, en er het beste van proberen ...
Lees verder
Minder bang dankzij virtual reality, zo werkt het
Kort

Minder bang dankzij virtual reality, zo werkt het

Ogen op je gericht, mensen die je lijken te achtervolgen. Voor wie psychosegevoelig is, kan de buite...
Lees verder
Zo redde elektroshock-therapie haar leven
Artikel

Zo redde elektroshock-therapie haar leven

Het klinkt doodeng en nogal ouderwets bovendien. Maar ECT, zoals elektroshock-therapie tegenwoordig ...
Lees verder
Trauma met vertraging
Kort

Trauma met vertraging

Zestig jaar na dato krijgt Centrum ’45, het landelijke centrum voor de behandeling van oorlogsgetr...
Lees verder
Waarom het ook voor volwassenen goed is om te spelen
Artikel

Waarom het ook voor volwassenen goed is om te spelen

Helemaal opgaan in wat je aan het doen bent. Vol overgave en enthousiasme; geconcentreerd en ontspan...
Lees verder
Arie Boomsma: ‘Ik wilde iemand zijn die alles durft’
Interview

Arie Boomsma: ‘Ik wilde iemand zijn die alles durft’

Hij is op tv, hij schrijft boeken, hij staat in de bladen – Arie Boomsma is overal. En altijd han...
Lees verder
Adelheid Roosen: ‘Al buitelend verwerk ik mijn beschadigingen’
Artikel

Adelheid Roosen: ‘Al buitelend verwerk ik mijn beschadigin...

Haar veelgeprezen voorstellingen en documentaires gaan over heel persoonlijke thema’s als seksueel...
Lees verder
3217