De koffers zijn gepakt, de auto ingeladen, de grote zomertrek kan weer beginnen; naar zonniger streken of juist de koelte van de bergen, naar stad of platteland. Waarheen de reis ook leidt, één ding moet altijd mee, en dat is een middel om te bepalen waar we zijn en hoe we ergens anders kunnen komen. Door de eeuwen heen hebben we daar steeds vernuftiger middelen voor uitgevonden: na kaart en kompas nu TomTom. Dieren daarentegen vinden de weg op hun gevoel. Postduiven vliegen van honderden kilometers verderop terug naar de til waar ze wonen. Een zalm zwemt ogenschijnlijk moeiteloos vanuit de oceaan naar precies die plek in de rivier waar zijn leven jaren eerder begon. Waarom moeten wij in de weer met wegenkaarten, routeplanners en gps, terwijl veel dieren feilloos de weg weten te vinden?
In hun nieuwe boek Nature’s compass beschrijven de Amerikaanse bioloog James Gould en wetenschapsauteur Carol Grant Gould een palet aan oriëntatie- en navigatiestrategieën die dieren toepassen. Veruit het meeste onderzoek daarnaar – ook door James Gould zelf – is gedaan naar postduiven, want als die ergens worden losgelaten vliegen ze zomaar terug naar huis. Dat klinkt heel simpel, maar is het helemaal niet.