‘Mensen en chimpansees zijn geboren moordenaars,’ kopten kranten en andere media onlangs. In een belangrijk wetenschappelijk artikel was zogenaamd het bewijs geleverd dat oorlog in onze genen zit. Het artikel ging over waarnemingen bij chimpansees en bonobo’s in het wild, waarbij in totaal 152 dodelijke gevechten onder chimpansees waren geteld, maar slechts één onder bonobo’s. En die laatste vechtpartij was niet eens rechtstreeks waargenomen, dus of het echt was gebeurd, was twijfelachtig.
Het artikel wakkerde het vuurtje aan onder een slepende discussie over de natuurlijke instincten van aap en mens. Aanvankelijk was de opvatting namelijk dat onze naaste verwanten vreedzame vegetariërs waren; een idee dat innig was omarmd door antropologen die niets wilden horen over agressieve instincten bij de mens.
Toen onderzoeker Jane Goodall in de jaren zestig wereldkundig maakte dat chimpansees elkaar soms doden, ontstond er dus een crisis. Ineens was het idee van de vreedzame mens, afstammeling van Rousseau’s nobele wilde, niet houdbaar meer. Maar het leek eenvoudig om haar waarnemingen van tafel te vegen: Goodall had haar apen bananen gevoerd. Alles wat ze vervolgens gezien had, was dus het gevolg van menselijke invloed. Geef apen bananen en het draait uit op vechten, zo luidde