Brieven over loslaten: ‘Er was ook de vraag: wat als Job ons overleeft?’

Lieve Brenda,

Ik heb me vaak afgevraagd hoe het zou gaan. Zou hij eerst aftakelen? Kreeg hij veel pijn? Belangrijkste vraag: was ik erbij? De zorgen om het sterfbed van mijn zoon hielden me vaak uit mijn slaap.

Zelf had Job geen idee dat hij sterfelijk was. Het woord dood zei hem niets. Om weer in slaap te komen, ging ik soms even bij hem liggen. Dan zoog ik die onbevangenheid in me op.

De kromme rug van Job maakte hem kwetsbaar. Zijn longen zaten daardoor in de verdrukking en als hij een longontsteking kreeg, zou dat slecht voor hem kunnen aflopen, hadden de artsen meermaals gezegd.

Maar Job kreeg nooit een longontsteking. Honderden keren was hij ziek in zijn korte leven en telkens kwam hij lachend het ziekenhuis weer uit. Toen drong een andere vraag zich op: wat als hij ons overleeft? Wie staat er dan dag en nacht voor hem klaar om te zorgen dat hij net zo gelukkig blijft als hij ter wereld kwam? Ook daarvan lag ik wakker.

Jouw lieve Eva is er nog. Maar je vertelde me eens dat ook zij een handgranaat is die elk moment kan ontploffen. Hoe leef jij met die gedachte? Nu Job anderhalf jaar geleden dan toch is overleden aan een longontsteking – zonder enige aankondiging, laat staan aftakeling – merk ik pas hoe bepalend die dreiging was bij alles wat ik deed.

Veel liefs, Annemarie

Lieve Annemarie,

Toen Eva klein was, werd me regelmatig gevraagd wat haar levensverwachting was. Ik had geen idee. Het is onduidelijk waarom ze niet groter dan 680 gram groeide in mijn buik, welke beperkingen ze in aanleg had en welke veroorzaakt zijn door haar vroeggeboorte. Ze is doof, verstandelijk beperkt en heeft autisme – daar ga je niet dood aan.

Vijf jaar geleden werd een verwijd bloedvat ontdekt in haar buik, en bleek dat ze een bindweefselaandoening heeft die haar bloedvaten broos maakt. Er kan zomaar een bloedvat scheuren. Dat is de handgranaat waar je op doelt.

Even sliep ik helemaal niet na dat nieuws, tot ik voelde: ik kan hier niets mee. Ik kan onmogelijk leven alsof elke dag haar laatste kan zijn. Het kán ook nog twintig jaar goed gaan.

Maar de rillingen lopen over mijn rug als je schrijft dat je je afvroeg of je erbij zou zijn. Ik ben zo blij dat je dat gegund was, Job, Rob en jij samen, toen Job rustig weggleed.

Als ik eraan denk dat Eva zou overlijden terwijl ze niet in mijn armen ligt, voel ik paniek. Toch is de kans groot. Ze woont op vijf kwartier rijden. Als er een vat scheurt, is het gebeurd voordat ik er ben.

Hoe ik daarmee leef? Laatst gingen we zwemmen in een duinmeer. Zij giechelend achter op de fiets erheen, op-z’n-hondjes zwemmend in het water. Met die momenten zuig ik me vol om het onheil te bezweren.

Liefs! Brenda