Hallo Gertjan,
Ik heb een lieve partner, maar nu de verliefdheid een beetje over is, komt mijn, altijd terugkerende probleem, om de hoek. Ik wil geen seks meer. Denkend dat hij alleen maar aardig doet voor de seks, nu snap ik feitelijk dat dat niet zo is maar kan me niet overgeven om te genieten. Van de seks en van hem omdat ik denk dat “alles” kan leiden naar seks en ik vermijdend en ontwijkend gedrag laat zien. Hoe kan ik hier mee omgaan?
Dag Anoniem,
Om je advies te geven over hoe je hier mee om kan gaan zou ik je eerst honderd vragen willen stellen. Bijvoorbeeld, vrij je wel uit jezelf en met plezier zolang je verliefd bent? Ben jij niet degene die seks gebruikt om aardig gevonden te worden? Heb je het gevoel dat ‘seks tijdens verliefdheid’ je uitzonderingsstand is en je nu in je normale, meer terughoudende en minder seksuele stand staat? Hoe deed je dit in eerdere relaties, want het patroon is kennelijk al langer aanwezig? Heb je nare ervaringen gehad, heb je ooit geleerd hoe je seks zelf leuk kunt maken? Kun en durf je zin op te roepen bij jezelf, met een verhaaltje, een streling of een fantasie, of vind je dat de ander dat bij jou moet oproepen? Ben je alleen in de seks vermijdend en ontwijkend, of ook in emotionele nabijheid en intimiteit, of zelfs nog breder in de omgang met vrienden, familie en collega’s?
Het is goed denkbaar dat je vraagstuk relatief eenvoudig op te lossen is. Om te beginnen zou ik eens met je vriend (neem ik aan?) praten over hoe hij en jij de seksualiteit zien, wat je verwacht en wat je lastig vindt. Misschien liggen jullie ideeën en behoeftes niet zo ver uiteen als jij denkt. Ook lijkt het me nuttig als hij rekening kan houden met jouw gevoelens; mogelijk heeft hij nog de seksueel ondernemender dame uit de eerste periode in zijn hoofd en snapt hij niet hoe het nu voor jou is.
Wanneer je bij jezelf een patroon herkent in het verliezen van de seksualiteit zodra de relaties rustiger worden, kun je op dat gebied op onderzoek uit gaan. Een erg nuttig boek is het recente Seks! (2017, Van Lunsen en Laan). Het zal je helpen de raadselen van de (geen) zin in seks beter te begrijpen. Je bent echt niet alleen in je observatie dat het lastig is om het vrijen fris te houden zodra de eerste spanningen verdwijnen.
Als het vermijdende patroon in jou breder is dan de seksualiteit, kun je overwegen daar professionele hulp bij te zoeken. Vermijding, de angstige neiging om lastige zaken uit de weg te gaan, komt veel voor en kan heel zwaar zijn. Bovendien is het typisch zo’n klacht die zichzelf in stand houdt en erger maakt en eigenlijk nooit vanzelf weggaat. Je huisarts is dan de eerstaangewezen persoon om eens mee van gedachten te wisselen.