De vraag

Ik zit in therapie maar onderdruk mijn emoties

Beste heer Schalkwijk,
Ik heb al enige tijd therapie. Maar tijdens het tonen van mijn emoties voel ik mij enorm eenzaam. Op zo’n moment voel ik mij geobserveerd door de therapeut, terwijl ik zo graag getroost wil worden. Ik word dan ook enorm boos (inwendig) op de therapeut.

Waar ligt dit aan? Is het de houding van de therapeut, is er geen klik tussen ons? Heeft het zin om door te gaan met therapie – ook al probeer ik dus mijn emoties dus te onderdrukken om het gevoel van eenzaamheid niet op te roepen?

Dwarrel

Het advies

Expert

Frans Schalkwijk

Psychoanalyse

Beste Dwarrel,
Het zou weleens kunnen dat, anders dan jij vermoedt, de therapie op dit moment goed loopt!

Je beschrijft dat je probeert je emoties te onderdrukken omdat je je anders eenzaam gaat voelen. Als psychoanalyticus zijnde vermoed ik dat je klachten te maken hebben met het niet goed genoeg onderkennen van allerlei emoties die je wél hebt – maar die van jezelf niet naar boven mogen komen omdat ze eenzaamheid oproepen.

Je ziet dat de emotionele problemen gelaagd zijn: het helpt om de dieper liggende laag aan te pakken omdat deze het voelen van emoties op de minder diep liggende laag verhinderen. Je staat dus als het ware voor een nieuwe stap in de therapie, een waarin je je het volgende kunt afvragen: ‘Ik voel soms een diep gevoel van eenzaamheid, waar komt dat nou vandaan?’
Dit betekent dus ook niet per se dat de klik met je therapeut niet goed is. Wat er gebeurt kan heel goed overdracht zijn: net als met eerdere personen in je leven ervaar je een gevoel van eenzaamheid terwijl je therapeut er (hopelijk) emotioneel wel voor je is of in ieder geval wil zijn. Je draagt de gevoelens van toen over in de situatie van nu, zonder dat je je daarvan bewust bent.

Dus over welke situaties of personen uit het verleden gaat het in jouw geval? Bij wie zocht je vroeger troost, maar vond je die te weinig? Omdat je waarschijnlijk als kind – of misschien als kwetsbare partner – later ook afhankelijk was van die teleurstellende ander, lukte het je, vermoed ik, niet om je boosheid over die teleurstelling te uiten. Ik verwacht dat jij jouw therapeut de gedachten die je beschrijft niet hebt verteld, misschien net zoals vroeger (‘het ligt aan mij’, of ‘ik moet dit zelf oplossen’) of om te vermijden dat je net als vroeger teleurgesteld raakt in de reactie van therapeut.

De vraag is nu wat voor soort therapeut je hebt: als het iemand is die strikt klachtgericht werkt, zal die de overdracht niet of nauwelijks gaan gebruiken om jou te helpen je emoties te begrijpen. Dan kan het inderdaad zijn dat er geen goede afstemming is tussen jouw klachten en de gekozen methode, en zou het kunnen dat het – in ieder geval op dit moment – niet klikt met de therapeut omdat dat niet duidelijk is. Maar ben je in therapie bij een cliëntgerichte therapeut of een psychoanalytische psychotherapeut, dan zal hij dergelijke overwegingen met open armen ontvangen als een teken dat de therapie goed verloopt.

Mijn advies is heel simpel maar ook echt spannend: vertel dat je mij geschreven hebt, neem eventueel mijn antwoord mee en bespreek het! Je zult zien dat er dan heel veel helder wordt. En therapeuten zijn er voor opgeleid om juist dit soort patstellingen in een therapie te bespreken. Om eventuele kritiek van hun cliënten serieus te nemen en niet als een persoonlijke afwijzing op te pakken.

De cliënt mag de therapeut gebruiken om zichzelf beter te leren kennen en daar hoort openstaan voor negatieve gevoelens over de therapie of de therapeut gewoon bij. En soms doen wij dingen ook eens even onhandig, of hebben we het niet gezien. Want, helaas, we zijn ook maar gewoon mensen en we kunnen geen gedachten lezen.

Het zou interessant zijn als je de andere lezers over een tijdje op de site nog laat weten hoe je hiermee om bent gegaan en wat er toen gebeurde. Succes!

Vriendelijke groet,
Frans Schalkwijk

Meer weten over dit thema? Bekijk Therapie
Deel dit artikel:
15 april 2013 | Laatst gewijzigd op 11 augustus 2022

Lees ook deze artikelen

Boos? Zing mee met de radio
Recensie

Boos? Zing mee met de radio

Coke een schone partydrug voor mensen met zelfbeheersing? Vergeet het maar, zegt journalist en ex-gebruiker Ad Fransen.Uw emoties ...
Deze self-nudges maken het je makkelijk om gezond(er) te eten
Branded content

Deze self-nudges maken het je makkelijk om gezond(er) te eten

Kun je vaak de zoete verleiding niet weerstaan? Dan zijn ‘self-nudges’ voor jou misschien wel de truc om vaker voor gezond te ...
De hooggevoelige High Sensation Seeker (HSP én HSS) zoekt stilte én sensatie
Artikel

De hooggevoelige High Sensation Seeker (HSP én HSS) zoekt stilte én sensatie

Hooggevoelig zijn én snel verveeld is een lastige combinatie, weet journalist Chantal van der Leest uit ervaring. Want hoe houd j...
De hooggevoelige High Sensation Seeker (HSP én HSS) zoekt stilte én sensatie
Artikel

De hooggevoelige High Sensation Seeker (HSP én HSS) zoekt stilte én sensatie

Hooggevoelig zijn én snel verveeld is een lastige combinatie, weet journalist Chantal van der Leest uit ervaring. Want hoe houd j...
Ik ga huilen als ik zeg wat me dwars zit
Advies

Ik ga huilen als ik zeg wat me dwars zit

Als ik met mijn leidinggevende wil bespreken wat niet goed gaat, kom ik niet goed uit mijn woorden. De ene keer ga ik huilen, de a...
Voor meer creativiteit
Kort

Voor meer creativiteit

Last van bijvoorbeeld liefdesverdriet, stress of plankenkoorts? Je kunt dat soort gevoelens reguleren door vanuit een ander perspe...
Geobserveerd worden werkt verlammend
Kort

Geobserveerd worden werkt verlammend

Verkramp je als je moet presteren terwijl er naar je gekeken wordt? Je bent niet de enige: ook ervaren pianisten spelen slechter v...
Hoe word ik sterker van nare emoties?
Advies

Hoe word ik sterker van nare emoties?

Als ik me onrustig voel en er stil bij ga staan waarom ik me zo voel, dan komen er alleen maar meer vervelende gedachten bij. Zoal...
Albert Ellis: ‘Wroeten in het verleden is volstrekt zinloos’
Artikel

Albert Ellis: ‘Wroeten in het verleden is volstrekt zinloos’

Precies een halve eeuw geleden ontwikkelde de Amerikaanse psychotherapeut Albert Ellis zijn rational emotive behavior therapy (RET...
Nicole LePera: ‘We helen niet door alleen maar te praten’
Artikel

Nicole LePera: ‘We helen niet door alleen maar te praten’

Haar holistische aanpak voor zelfheling bereikt een miljoenenpubliek, maar stuit op kritiek uit wetenschappelijke hoek. LePera sch...
2746