De belofte

Een rustige ademhaling, waardoor je kalmer wordt, piekergedachten vervliegen en je beter slaapt. Dat is wat de Moonbird belooft.

Haal meer uit je adem

Haal meer uit je adem

Op hectische dagen is je ademhaling wel het laatste waar je aan wilt denken. Toch kan het een wereld...

Lees verder

Het apparaatje, dat oogt als een langgerekt ei (al zien sommigen er ook een vibrator in) doet dat door langzaam in- en uit te zetten in de palm van je hand. Door mee te ademen met dat ritme zou de stress uit je lijf ebben.

Je kunt traag ademen wel zien als ‘een afstandsbediening voor het zenuwstelsel,’ schrijven de makers van het apparaatje op hun site; het haalt je lichaam als het ware uit de actiestand. Natuurlijk kan ademhalingstherapie of een app je ook helpen die interne knop om te zetten.

Maar omdat niet iedereen het fijn vindt om bijvoorbeeld gesproken instructies te krijgen, ontwikkelden ze een hulpje dat begeleiding geeft via ons ‘oudste en meest intuïtieve zintuig’: de tastzin.

Uit een aantal kleinschalige onderzoeken die de makers de afgelopen jaren zelf deden onder mensen met slaapproblemen, kwam volgens hen naar voren dat een sessie van twintig minuten voor het naar bed gaan aantoonbaar bijdraagt aan een betere slaapkwaliteit en een fitter gevoel bij het ontwaken.

De theorie

Het is bepaald geen nieuw inzicht dat je ademhaling je fysieke en mentale functioneren beïnvloedt. Yogi’s en beoefenaars van meditatie maken daar al eeuwenlang gebruik van.

Kalmeer je lichaam, kalmeer je geest
Training

Kalmeer je lichaam, kalmeer je geest

  • Leer je omgaan met overprikkeling en overspoeling 
  • Ontwikkel je meer lichaamsbewustzijn
  • Creëer je meer balans met behulp van de polyvagaaltheorie
Bekijk de training
Nu maar
69,-

Door bewust nóg langzamer te ademen dan mensen doorgaans al doen wanneer ze stilzitten, komen ze in een andere bewustzijnstoestand die gepaard gaat met een tragere hartslag en een lagere bloeddruk.

De afgelopen decennia probeerden wetenschappers te ontrafelen wat er op zulke momenten precies gebeurt in het lichaam. Daar kwam heel wat technische apparatuur aan te pas en het leverde een batterij nieuwe termen op, waaronder ‘hartslagvariabiliteit’ en ‘hartcoherentie’.

Maar simpel samengevat lijkt het erop dat een rustige ademhaling – vijf tot zeven teugen per minuut – een uitermate ontspannende uitwerking heeft op lichaam en geest doordat dat het zogeheten parasympathische systeem stimuleert.

Deze tak van ons autonome zenuwstelsel wordt ook wel het rempedaal van ons lichaam genoemd; het zorgt ervoor dat we een toestand van rust en herstel bereiken. Als je parasympathicus zelden in actie komt, blijf je dus langer doorgaan dan goed voor je is. Geen wonder dat Nederlandse onderzoekers in 2015 constateerden dat deze ‘rem’ het bij mensen met een burn-out minder goed doet.

De tegenhanger van de parasympathicus is het sympathisch zenuwstelsel, dat – verrassing! – ook wel bekend staat als het gaspedaal van het lichaam. Deze tak van het autonome zenuwstelsel zorgt onder andere voor een snellere hartslag en ademhaling en een alert brein.

Heel nuttig als je bijvoorbeeld door een druk station naar de trein moet rennen of een spoedklus moet klaren. Maar als je sympathicus onafgebroken aanstaat, moet je niet verbaasd opkijken als je ’s nachts tegelijkertijd doodmoe en klaarwakker in je bed ligt.

Houdt dat te lang aan, dan raak je uitgeput. Diverse onderzoeken lieten de afgelopen jaren dan ook zien dat mensen die worstelen met angsten en depressie en chronisch slechte slapers vaak een overactieve sympathicus hebben.

Het oordeel

Het kan beslist geen kwaad dagelijks bewust wat tijd uit te trekken voor een ademhalingssessie. Veel mensen ervaren bijvoorbeeld instant ontspanning als ze op eigen houtje een minuut of tien achtereen vijf tellen in, vijf tellen uitademen.

Voor sommigen is een hulpstuk als de Moonbird daarbij wellicht nuttig, maar dat het meer effect heeft dan op andere manieren aan je ademhalingsfrequentie werken, is nog niet bewezen. Onder oma’s Friese staartklok gaan zitten en het tempo van de slinger volgen werkt voor veel mensen waarschijnlijk ook prima.

Bronnen: S. Laborde e.a., Effects of voluntary slow breathing on heart rate and heart rate variability. A systematic review and a meta-analysis, Neuroscience and Biobehavioral reviews, 2022 / W. de Vente e.a., Burnout is associated with reduced parasympathetic activity and reduced HPA axis responsiveness, predominantly in males, Biomed Research International, 2015 / C. Castro-Diehl e.a., Sleep duration and quality in relation to autonomic nervous system measures. The Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA), Sleep, 2016