Beste Jolet
Vroeger had mijn zus last van dwanghandelingen en ik in lichte mate van tics. Nu zie ik bij mijn zoontje van net zes jaar ook dwangmatig gedrag. Als je hem aanraakt, veegt hij het af en ‘smeert’ het dan aan jou. Ook tikt hij soms drie keer op dingen en maakt vreemde ‘dansjes’. Hoe kunnen we dit het beste aanpakken? In de opvoeding zijn we zo consequent, duidelijk en doorzichtig mogelijk.
Antwoord van Jolet
De neiging tot dwangmatig gedrag is deels erfelijk bepaald. Gelukkig heeft u aan uzelf en uw zus al gemerkt dat dwanghandelingen en tics kunnen verdwijnen bij het ouder worden. Daarnaast vertonen veel kinderen enig dwangmatig of ritueel gedrag; ze hechten bijvoorbeeld aan een vast ritueel voor het slapengaan. Basisschoolkinderen hanteren soms strenge regels voor zichzelf – ze mogen bijvoorbeeld niet op de lijnen tussen de stoeptegels stappen. Psychologen vermoeden dat deze regels en rituelen te maken hebben met het leren omgaan met de eigen driften en met de regels en wensen van anderen.
Uw zoontje komt op school in aanraking met nieuwe eisen (zoals leren lezen) die zowel uitdagend als spannend zijn. Dwanghandelingen helpen hem vermoedelijk om de spanning af te laten vloeien en tevreden te zijn over zichzelf. Uw opvoedingsstijl is prima – zo helpt u hem om te weten dat hij het goed doet. Ik raad u aan om het dwanggedrag van uw zoon niet te veel te bekritiseren; negeer het liever als dat kan.
Liefde en vertrouwen zullen zijn zelfvertrouwen vergroten. Laat hem kleine taakjes doen waar hij goed in is, en geef hem daar complimenten voor. Als de dwanghandelingen uw zoon in moeilijkheden brengen – als het bezigheden belemmert of als hij ermee gepest wordt – is het goed eens te praten met een deskundige. U kunt het beste samen met zijn leerkracht in de gaten houden of het hem goed gaat.
Elke maand behandelt psycholoog Jolet Plomp persoonlijke lezersvragen.