De vraag

Hoe kan ik (85) nog zin geven aan mijn leven?

Beste mevrouw Moors,
Nu ik ouder word (ik ben bijna 85) komen de kinderen nog weinig langs. Op de kleinkinderen hoef ik ook niet meer te passen. En ik denk vaak: het is goed geweest, voor mij hoeft het niet meer.

Dat verbaast me wel, want ik stond altijd midden in het leven, positief, ondernemend. Het voelt alsof ik niet nodig meer ben, niet meer gezien word. Hoe kan ik weer zin aan mijn leven geven, want zo hoeft het voor mij niet meer.

Marlies

Het advies

Beste Marlies,
In je brief lees ik teleurstelling dat je omgeving je niet meer nodig lijkt te hebben. Het verlangen om nodig te zijn is universeel, het behoort tot de menselijke conditie. We willen immers allemaal het gevoel hebben dat we belangrijk zijn voor anderen, dat we veilig zijn en worden opgenomen in de maatschappij.

Het is begrijpelijk dat nodig zijn voor jou een belangrijke waarde is, en dat een vermindering daarvan leidt tot een gevoel van persoonlijke zinloosheid. Desalniettemin hoeft het ervaren van zin niet afhankelijk te zijn van het gedrag van anderen, maar kan men ook pogen zin uit zichzelf en het leven zoals het is te halen.

Je schrijft dat je er regelmatig aan denkt om niet meer te zijn, dat het niet meer hoeft. Wat je jezelf kunt afvragen is of deze gedachten een resultaat zijn van een daadwerkelijk tevreden gevoel over een afgerond leven, of uit teleurstelling en verdriet omdat je je alleen voelt. Indien het laatste, dan kun je stappen ondernemen die toch, op dagelijks niveau, een gevoel van zin geven. Mensen halen het meeste zin uit dingen die buiten henzelf liggen, dingen waar ze mee bezig kunnen zijn.

Het eerste wat je natuurlijk kunt doen is praten met je kinderen en kleinkinderen, en hen laten weten dat bezoek erg belangrijk voor je is. Indien dat geen vruchten afwerpt is het pad van onafhankelijkheid en activiteit – voor zover je conditie dat toe laat – misschien de richting waarin je je gevoel nu kunt sturen. Het is het overwegen waard om de zingeving los te koppelen van de kinderen en kleinkinderen en het in andere menselijke relaties te stoppen, zoals vriendschappen, een netwerk bij de buurtvereniging of wekelijks op de hond van de buren passen.

De afhankelijkheid van de eigen kinderen en kleinkinderen zet je klem, omdat je het gedrag van anderen niet kunt sturen. Het is van belang om geluk te zoeken in de dingen waar je nog wel controle over hebt, zoals actief zijn met leeftijdgenoten en ze bijvoorbeeld helpen wanneer zij dit door lichamelijke gebreken niet meer kunnen. Een ander idee is om brieven te schrijven met je kinderen of kleinkinderen, en zo een portfolio te ontwikkelen waarin je je levenswijsheid in een permanente vorm kunt gieten. Op deze manier haal je ook zin uit je leven als geheel, met een blik op het verleden, heden en toekomst.

Een sterke band met familie is een zegen, maar het is ook een zingevingsstrategie om met zinloosheid om te gaan. Nieuwe vormen van zingeving vinden kun je alleen vanuit jezelf doen, de maatschappij kan je deze zin niet direct geven, omdat ‘zijnsvragen’ en antwoorden in de loop der tijd van meer subjectieve, individuele aard zijn geworden. Dat maakt het zoeken naar persoonlijke zin niet gemakkelijk, het vergt existentiële moed. Ook raad ik je aan om eens te praten met een maatschappelijk werker of vrijwilliger, zodat je over je gevoelens kunt praten. Met de combinatie van eenzaamheid en een gevoel van zinloosheid hoef je niet alleen rond te lopen, er zijn mensen die naar je willen luisteren en die je gevoel kunnen delen.

Vriendelijke groet,
Marleen Moors

Meer weten over dit thema? Bekijk Levensvragen
Deel dit artikel:
13 oktober 2014 | Laatst gewijzigd op 27 mei 2020

Lees ook deze artikelen

Maarten van Roozendaal: ‘Ik wil steeds weer het stoute jongetje uithangen’
Interview

Maarten van Roozendaal: ‘Ik wil steeds weer het stoute jongetje uithangen’

Het heeft lang geduurd voor hij zijn draai vond. En nog altijd kost het kleinkunstenaar Maarten van Roozendaal (46) moeite om zich...
Kinderverdriet: zo kun je het beste troosten
Branded content

Kinderverdriet: zo kun je het beste troosten

Groter worden gaat met vallen en opstaan. Dus ja, daar hoort ook af en toe een geschaafde knie én een traan bij. Een ‘kusje ero...
Zelfs ’s nachts pieker ik door
Advies

Zelfs ’s nachts pieker ik door

Ik ben voortdurend onrustig in mijn hoofd en zelfs 's nachts pieker ik door. Hoe kom ik daarvan af?
Zelfs ’s nachts pieker ik door
Advies

Zelfs ’s nachts pieker ik door

Ik ben voortdurend onrustig in mijn hoofd en zelfs 's nachts pieker ik door. Hoe kom ik daarvan af?
Zo geef je je leven betekenis
Artikel

Zo geef je je leven betekenis

We streven allemaal naar een zo gelukkig mogelijk leven. Stop daar maar mee, schrijft de Amerikaanse psycholoog Emily Esfahani Smi...
Hoe ouder, hoe langer van stof
Kort

Hoe ouder, hoe langer van stof

Bij de oudere mannen - niet bij oudere vrouwen - bleek bovendien een sterk verband te zijn tussen slechte emotieherkenning en bree...
Niet-geleefde levens
Column

Niet-geleefde levens

Er is de man die naar de kunstacademie had gewild, maar zijn vader zag hem liever als opvolger in het familiebedrijf. De vrouw die...
Is mijn behoefte aan seks abnormaal?
Advies

Is mijn behoefte aan seks abnormaal?

Beste mevrouw, Ik ben oud (81) maar heb nog steeds zin in seks. Is dat abnormaal? Ik ben meer dan vijftig jaar getrouwd maar ik h...
Hoe ouder het brein, hoe beter
Artikel

Hoe ouder het brein, hoe beter

Wijsheid komt met de jaren, luidt het gezegde. En inderdaad: naarmate we ouder worden, wordt ons brein in bepaalde taken juist bet...
Waarom ouderen brutaal zijn
Kort

Waarom ouderen brutaal zijn

Brein Hoe komt het dat je zo dik bent geworden?’ vraagt de bejaarde buurvrouw u en plein public. Ouderen brengen andere mens...
1138