De vraag

Hoe houd ik afvallen vol?

Waarom is afvallen toch zo moeilijk – of eigenlijk meer hoe houd ik afvallen vol? In eerste instantie lukte afvallen wel: ik ben van 107 kg naar 95 kg gegaan in vijf maanden. Naar mijn idee veel te langzaam, maar oké, het is eraf. Uiteraard ging dat niet zomaar. Met behulp van pillen (stack II) en veel beweging (fitness, wandelen etc.), en vooral opletten op wat je eet.

Vooral dat laatste wil ineens niet meer. Niet dat ik alles eet wat los en vast zit hoor, daarvoor ben ik teveel geprogrammeerd om dingen te laten staan. Maar ik kan niet meer de discipline opbrengen om mager en weinig te eten. Wat is het toch dat die knop ineens weer omgaat, en hoe zou ik die motivatie weer kunnen krijgen? Hoe houd ik afvallen vol?

Het advies

Wat jij beschrijft, je worsteling met ‘hoe houd ik afvallen vol’, komt helemaal overeen met de zogeheten ‘set-point’-theorie. Die theorie wordt inmiddels algemeen aanvaard, en stelt dat iedere persoon een eigen ‘optimaal’ gewicht heeft: het set-point. Dat kan 50 kg zijn, maar ook 102 kg.

Wat je lijf doet als je begint met een dieet

In de evolutie heeft de mens er in de loop der eeuwen voor gezorgd dat iemand een periode van hongersnood kan overleven. Mensen die dat niet konden, gingen in strenge winters gewoon dood. Nu, eeuwen later, is er geen echte voedselschaarste meer. Maar het mechanisme zit nog wel in ons lijf. Op het moment dat iemand een dieet begint, denkt het lichaam dat er zo’n ouderwetse periode van voedselschaarste is aangebroken. Het gaat op dat moment over op een zuiniger verbranding, om langer te kunnen overleven met weinig voedsel.

Wat je lijf doet als je stopt met een dieet

Op het moment dat het dieet beëindigd wordt (omdat het doel behaald is), wil het lichaam nieuwe vetreserves aanleggen voor de volgende hongersnood. En het liefst nog wat extra, voor het geval die hongersnood ernstig wordt. Alle genen die zich bezighouden met de stofwisseling en voedselreserve gaan op dat moment aan het werk om enerzijds heel zuinig te blijven verbranden, en anderzijds extra reserves op te slaan. Op dat moment wordt je set-point, onder invloed van een dieet, verhoogd. Je lichaam geeft die strijd om extra vet niet op voordat het oude gewicht (of het in veel gevallen hogere gewicht, ontstaan door het nieuwe set-point) is bereikt.

Onderzoek bij slanke mensen die kunnen eten wat ze willen

Onderzoek naar overgewicht spitst zich de laatste jaren vooral ook toe op mensen die onder alle omstandigheden slank blijven. Die missen dit mechanisme kennelijk. Om overgewicht goed te begrijpen wil men niet alleen graag weten hoe het bij dikke mensen werkt, maar ook hoe het bij dunne werkt. Men hoopt zo t.z.t. tot een oplossing van het probleem te komen. Voorlopig is die er niet.

Wat (meestal) wel werkt: je eetpatroon radicaal wijzigen & niet tè weinig eten

We weten wel dat een radicaal veranderd leef- en eetpatroon, waarbij vooral niet te weinig gegeten wordt, op de lange duur, het beste resultaat oplevert. Het lichaam schiet dan minder vlug in de verdediging. Het set-point wordt dan ook niet naar boven bijgesteld. Dus: langzaamaan maar. Pondje voor pondje. Het is er ook niet in een keer aangekomen.

Altijd maar die focus op gewicht, op dat pondje meer of minder. Terwijl je zoveel meer bent dan dat getal op de weegschaal. Lees hier meer over (de worsteling met) zelfacceptatie

Meer weten over dit thema? Bekijk Eetgedrag
Training Gezond en energiek in 10 stappen
Training

Training Gezond en energiek in 10 stappen

  • Stap voor stap naar jouw optimale leefstijl
  • Niet voor even, maar voor de rest van je leven
  • In samenwerking met hoogleraar Ingrid Steenhuis
Bekijk de training
Nu maar
99,-
Deel dit artikel:
18 mei 2002 | Laatst gewijzigd op 22 oktober 2020

Lees ook deze artikelen

Hoogleraar Ingrid Steenhuis: ‘Kwel jezelf niet met een dieet’
Interview

Hoogleraar Ingrid Steenhuis: ‘Kwel jezelf niet met een dieet’

Van crashdiëten word je vooral chagrijnig. En jezelf alles verbieden werkt ook niet. Hoogleraar Ingrid Steenhuis weet wat wél we...
Skip de winterdip. Maar hóe dan?
Branded content

Skip de winterdip. Maar hóe dan?

Koud, nat en grauw buiten? Om te voorkomen dat je er down van wordt, is er in de winter (en ook al in de herfst) werk aan de winke...
De mooiste lezersverhalen over schaamte
Artikel

De mooiste lezersverhalen over schaamte

Heb je ooit iets gedaan – of juist nagelaten – waardoor je wel in de grond kon zakken van schaamte? Psychologie Magazine riep...
De mooiste lezersverhalen over schaamte
Artikel

De mooiste lezersverhalen over schaamte

Heb je ooit iets gedaan – of juist nagelaten – waardoor je wel in de grond kon zakken van schaamte? Psychologie Magazine riep...
‘Was ik maar wat minder serieus’
Artikel

‘Was ik maar wat minder serieus’

Marjolein Bakker(20): ‘Over uitstelgedrag wordt genoeg geschreven, maar over het tegenovergestelde hoor je weinig. Ik vind namel...
‘Overgewicht is niet altijd je eigen schuld’
Artikel

‘Overgewicht is niet altijd je eigen schuld’

Bij iemand met ernstig overgewicht denken we al snel: moet je maar niet zo ongezond eten. Maar hoogleraar Liesbeth van Rossum is h...
Waar doe ik het allemaal voor?
Advies

Waar doe ik het allemaal voor?

Beste Ursela, Ik heb nu vier jaar ccl leukemie. Ik werk nog 32 uur in de week maar dit wordt steeds zwaarder. Zeker door de gedach...
De eetvalkuilen van Eva en Marcel
Video

De eetvalkuilen van Eva en Marcel

Samen een zak chips leegeten, want 'één chipje is geen chipje, chips is alleen lekker als het oneindig is.'
Afvallen kun je leren
Artikel

Afvallen kun je leren

Wil je gewicht verliezen? Richt je dan niet op het aantal kilo’s dat je wilt kwijtraken, zegt psycholoog Arjan van Dam, maar op ...
Weg met die buik
Verhaal

Weg met die buik

Nu het akelige woord ‘bikiniproof’ weer rondzingt, vindt journalist Peggy van der Lee het mooi geweest. Die buik moet eraf. He...
10858