Om daarachter te komen lieten wetenschappers van de universiteit van Pittsburgh proefpersonen ’s avonds in het lab twee aandachtstaken uitvoeren: een waarnemingstaak (op de muis klikken als er een cirkel op een beeldscherm verscheen) en een geheugentaak (een stappenplan uitvoeren en onthouden waar ze waren gebleven na een onderbreking). De helft van de deelnemers ging daarna naar huis om te slapen, de andere helft werd wakker gehouden in het lab. De volgende ochtend kregen zij een capsule met cafeïne of een placebo, waarna ze opnieuw werden onderworpen aan dezelfde aandachtstaken. Slaaptekort bleek funest voor de aandacht, maar met een cafeïneshot deed de opblijfgroep het even goed op de waarnemingstaak als de slaapgroep. Op de geheugentaak deden de opblijvers het wel slechter, ondanks de cafeïne. ‘Onthouden waar je bent gebleven in een reeks stappen is belangrijk in veel banen; van fabriekswerk tot in de zorg,’ waarschuwen de onderzoekers. ‘Hoewel koffie na een gebroken nacht helpt bij eenvoudige aandachtstaken, werkt het niet voldoende als je procedures moet volgen.’

Caffeine selectively mitigates cognitive deficits caused by sleep deprivation, Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory and Cognition, september 2021