Zoveel tekst uit je hoofd leren is niet voorbehouden aan acteurs; we kunnen het allemaal. Het menselijk geheugen is ongelimiteerd. In de literatuur zijn er knappe staaltjes van beschreven. En steeds blijkt weer dat je geen bijzonder goed geheugen nodig hebt om extreem veel te kunnen onthouden. De Amerikaan John Basinger leerde voor de lol het epos Paradise Lost van John Milton uit zijn hoofd: zestigduizend woorden lang. Toen psychologen Basinger in 2009 onderzochten, bleek hij toch maar een middelmatig geheugen te hebben. Hij had acht jaar op het gedicht geoefend.
De kunst is om het geheugen op de juiste manier te gebruiken. Acteurs leren dat tijdens hun opleiding. Het allerbelangrijkste: neem er de tijd voor. Informatie heeft tijd nodig om in de hersenen te worden opgenomen. Wat je overdag repeteert wordt ’s nachts beter vastgelegd. En wat je na een week ophaalt, zit daarna nog beter in het geheugen.
Een andere regel: benader de informatie op verschillende manieren. Acteurs lezen hun rol eerst vele malen door, ze lezen hun rol voor aan elkaar, ze schrijven de tekst over, ze spelen hem voor de spiegel. Al doende verbindt het brein de tekst met klanken, schrijf- en lichaamsbewegingen, gezichtsuitdrukkingen en allerlei andere associaties, zoals de pret na een grappige verspreking. Hoe meer associaties, hoe beter de informatie vastligt.
Emotie speelt een sleutelrol, vooral positieve emotie. Activiteit in de emotionele centra versterkt het geheugensysteem. Als je die rol graag wilt leren, dan leer je hem ook sneller. Toen John Basinger gevraagd werd naar zijn geheugentruc haalde hij zijn schouders op en zei dat hij het gewoon een prachtig gedicht vond. Hij wilde het kennen.
Mark Mieras is wetenschapsjournalist en schrijver van de breinboeken Liefde en Ben ik dat?
