Een stille oorlog

Wallace raakt geïntrigeerd door het verhaal van de zusjes en legt via een psychiater in Broadmoor contact met de meisjes. Langzaamaan wint ze hun vertrouwen en June en Jennifer geven de journaliste toestemming hun dagboeken te lezen. Door middel van deze aantekeningen, bevestigd door en aangevuld met de verhalen van hun ouders, leraren en psychologen, wordt de kern van het bizarre leven van deze zwijgende zusjes geschetst: de eicel die zich niet had moeten splitsen.

Wallace vat hun levensverhaal samen in het boek De zwijgende tweeling, waarin zij het beschrijft als ‘een stille oorlog’ die zij geen van beiden konden winnen: de strijd om een eigen persoonlijkheid.

Vanaf de eerste borstvoeding tot aan hun dertigste levensjaar, worden de meisjes heen en weer geslingerd tussen één zijn en anders zijn. Hun hele leven is gebaseerd op het sluiten van pacts, het angstvallig controleren of de ander die niet doorbreekt en het beramen van plannen om boven de ander uit te stijgen door deze pacts zelf te doorbreken.

Het stilzwijgen van de tweelingzusters is het grootste pact en meteen ook het grootste leed dat ze zichzelf aandoen. Niet alleen hun zwijgzaamheid, ook het gedrag van June en Jennifer is bizar. Als zombies bewegen zij zich voort. Iedere beweging vindt plaats in perfecte synchronie, alsof zij geen van beiden het initiatief willen nemen. Velen griezelen van de meisjes, die hun het gevoel geven te maken te hebben met één geest die zich in twee lichamen heeft gesplitst.

De logopediste Ann Treharne is de eerste die moeite doet de tweeling te begrijpen. Tijdens een sessie merkt zij dat er een spelletje aan de gang is, waarin June brandt van verlangen om iets te vertellen maar Jennifer ervoor zorgt dat ze het niet doet. ‘Het was vreemd. Net buitenzintuiglijke waarneming. (…) De gedachte kwam bij me op dat June door haar tweelingzusje bezeten werd.’

Hoewel de winnaar in deze machtsstrijd steeds van plaats verwisselt, wordt de beschuldigende vinger vaker naar Jennifer gewezen. Ook June zelf analyseert dit machtsspel in een van haar dagboeken: ‘Ze wil dat wij gelijk zijn. (…) Lieve Heer, ik ben bang van haar. Ze is niet normaal. Ze is over haar toeren. Iemand maakt haar gek. En die iemand ben ik.’

Hun onderlinge strijd drijft de meisjes tot wanhoop en na jaren op hun slaapkamer doorgebracht te hebben, gaan ze de straat op en raken verslingerd aan de drugs. Hun inbraken en brandstichtingen zijn een schreeuw om hulp, om de mogelijkheid te krijgen een mens te zijn, los van de ander. Na zeven maanden gevangenis, schijnt Broadmoor de meisjes toe als een paradijs waar ze eindelijk weer zullen gaan praten en zich zullen ontworstelen aan de greep waarin ze elkaar houden.

Niets blijkt minder waar. Tien jaren van hun leven vervliegen achter de gotische tralieramen, zonder dat de meisjes werkelijk verder komen. In het laatste hoofdstuk, recentelijk toegevoegd aan dit in 1986 verschenen boek, vertelt Wallace hoe de tweelingzussen een radicale oplossing vinden voor het probleem van hun identiteit. Vanaf oktober 1992, als een vertrek uit Broadmoor een reële mogelijkheid wordt, raken June en Jennifer steeds meer geobsedeerd door de dood en de toenemende strijd om hun geboorterecht. Bizarre ruzies over wie het eerst moet sterven ontstaan en worden uiteindelijk door Jennifer gewonnen. Zij neemt, bewust of onbewust, voor beiden een besluit. Op de dag dat de tweeling wordt overgeplaatst, sterft Jennifer voor June’s ogen.

Jennifers dood is even mysterieus als haar leven was en volgens Wallace is het nog maar de vraag of June er goed vanaf komt. ‘Zal ze in staat zijn zonder haar “boze zuster die haar van het zonlicht berooft” een nieuwe fase in haar leven te betreden, waarin ze Jennifer in haar binnenste meedraagt, vol vertrouwen dat zij, June, voor hen beiden zal weten te leven?’ Het zal mij niets verbazen als er nog een laatste hoofdstuk volgt.

Wallace, M. (1999) De zwijgende tweeling. Amsterdam: Nijgh & Van Dithmar.[/wpgpremiumcontent]