2 maanden

Glimlach

Een paar maanden na de geboorte krijgen ouders de eerste échte, communicatieve, glimlach van hun kind. Voor die tijd lacht een kind onwillekeurig naar mensen en dingen die het ziet, aanraakt of hoort.

8-12 maanden

Verstoppen helpt niet

Kinderen begrijpen dat voorwerpen die uit het zicht zijn, nog steeds bestaan.

7-9 maanden

Hechting

Baby’s beginnen zich te hechten aan hun ouders. Ze proberen dicht bij hen in de buurt te blijven, zijn angstig en verdrietig als ze van hen worden gescheiden, en zijn blij als ze weer zijn herenigd.

rond 1 jaar

Praten

De meeste kinderen zeggen hun eerste woordje rond 1 jaar, maar er is grote variatie. De eerste woorden verwijzen naar bekenden (mama), lichaamsdelen (mond) dieren (poes) en voorwerpen (bal). Rond 18 maanden maakt het kind een spurt en met 3,5 jaar kent het gemiddeld 1222 woorden.

1,5 jaar

Zelfherkenning

Als kinderen in de spiegel kijken, snappen ze dat zij dat zelf zijn.

4 jaar

Naar school

Door schoolse activiteiten leren kinderen te ‘denken over denken’. Al snel bedenken ze zelf strategieën om kennis in hun geheugen op te slaan.

6 jaar

Perspectief

Waar kinderen eerst vanuit hun eigen gezichtspunt dachten, begrijpen ze rond 6 jaar dat

anderen op een andere manier kunnen denken. Vanaf 6 jaar leren ze ook hun eigen gedachten en gevoelens vanuit een ander perspectief te bekijken.

8 jaar

Populariteit

Uit onderzoek blijkt dat populaire kinderen op de basisschool over het algemeen ook aantrekkelijker zijn dan hun groepsgenoten. Bovendien zijn ze behulpzaam, gericht op de groep en niet agressief.

10 jaar

Andere relatie met ouders

Wanneer kinderen naar school gaan en steeds meer tijd doorbrengen buiten het zicht van hun ouders, verandert de ouder-kindrelatie. Ouders stellen meer eisen – kinderen moeten bijvoorbeeld zelf hun kamer opruimen en goed hun best doen op school.

12 jaar

Minder zelfvertrouwen

Aan het begin van de puberteit daalt het zelfvertrouwen van pubers, om daarna weer toe te nemen tot het 20ste levensjaar. Waarschijnlijk wordt de vermindering van zelfvertrouwen veroorzaakt door de overgang naar de middelbare school, waar nieuwe vaardigheden zijn vereist en ze als brugklassers de jongsten zijn.

13 jaar

Erbij horen

Bij 13-jarigen is er een piek in de zogenaamde groepsconformiteit: kinderen hechten veel waarde aan de mening van vriendjes en vinden het oordeel van leeftijdgenoten vaak belangrijker dan hun eigen oordeel. Die neiging vermindert bij 16- en 17-jarigen en rond de 20 jaar is de groepsconformatie weer op het lagere niveau van de basisschool.

tussen 14 en 18

Identiteit

In de puberteit veranderen de ideeën die pubers over zichzelf hebben en de manier waarop ze zichzelf waarderen. Ze houden zich bezig met vragen als: wie ben ik, wat vind ik van mijn omgeving, wie wil ik worden?

16 jaar

Losmaken

Vrienden nemen een steeds belangrijker plaats in, maar dat wil niet zeggen dat de ouders minder belangrijk worden. Vrienden hebben vooral invloed op de kledingkeuze en maniertjes, maar ouders hebben nog steeds invloed op de normen en waarden van hun kinderen.

begin 20

Psychische klachten

Hoe ouder we worden, hoe meer problemen en probleempjes we krijgen. Bijna eenderde van de jongeren tussen de 18 en 24 heeft weleens last van depressieve klachten of angstklachten, terwijl dat onder de 12- tot 17-jarigen voor 17 procent geldt. Na het 25ste jaar komen deze problemen zelfs bij 40 procent van de mensen voor.

halverwege de 20

Creatieve piek

Wanneer de meest creatieve uitspattingen plaatsvinden verschilt per beroep, maar het is in ieder geval vóór het 40ste levensjaar. Het talent van artiesten en musici komt meestal al vroeg tot uiting (zie Mozart), terwijl wetenschappers ruim in de 20 zijn voor ze hun creatieve hoogtepunt bereiken.

30 jaar

Slimmer & dommer tegelijk

Als we de 30 passeren, gaat het met sommige intellectuele vaardigheden bergafwaarts, terwijl andere alleen maar beter worden. Zo zijn dertigers al minder goed in het onthouden van lijstjes, in het afmaken van reeksen en in analogieën. Waar ze juist beter in worden: het herinneren van informatie uit een ver verleden en het interpreteren van gesproken of geschreven boodschappen.

46 jaar

Midlife crisis

Hevige onrust, angst om ouder te worden en zoeken naar nieuwe manieren om opgewassen te zijn tegen het leven: dat is de midlife crisis. Niet te verwarren met ‘gewoon’ een stressvolle levensgebeurtenis, die je op elke leeftijd tegenkomt. De crisis treft de meeste mensen ergens tussen hun 39ste en 50ste en heeft ook zijn goede kanten: velen zien het als een kans om hun leven opnieuw betekenis te geven.

rond de 50

Leeg nest

Als alle kinderen het huis uit zijn, breekt een nieuwe fase aan. Een periode die overigens helemaal niet gepaard hoeft te gaan met de depressies die ‘het lege nest-syndroom’ doet vermoeden. Uit onderzoek blijkt dat de meeste ouders wel gevoelens van leegte en weemoed ervaren, maar net zo goed blij zijn vanwege de nieuwe mogelijkheden die de vrijheid biedt. Deze ervaringen worden daarom wel gekenschetst als ‘droeve blijdschap’ of ‘een licht traumatische bevrijding’.

rond de 55

Geen ouders meer

Pas als hun ouders sterven, wordt voor veel mensen duidelijk welke invloed die ouders hebben gehad, hoe ze hen hebben gevormd. Met het overlijden van de laatsten boven hen, valt een referentiekader weg. Dat betekent: opnieuw nadenken over de normen en waarden die je van huis uit hebt meegekregen, opnieuw ontdekken wie je zélf bent en inzicht verwerven over wat je wel en niet wilt behouden. Met alle, soms heftige, gevolgen van dien.

ietsje voor 65

Wijsheid komt met de jaren

Dat wil zeggen, oudere mensen zijn over het algemeen wijzer, omdat ze in zeer veel situaties in het leven weten hoe ze het best kunnen handelen. Dat geldt niet voor mensen die veel ouder zijn dan 65: bij hen begint de hardware van de hersenen te hard achteruit te hollen.

ietsje na 65

Minder slim?

Uit onderzoek blijkt dat de ruwe intelligentiescores rond het 65ste jaar duidelijk beginnen af te nemen. Aan de echte IQ-score zie je dat niet, want die wordt berekend door de ruwe score om te zetten in een getal dat aangeeft hoe intelligent je bent ten opzichte van je leeftijdgenoten. En die scoren allemaal wat minder goed op een IQ-test.

tot slot

Terugblikken

Omdat onze levensverwachting steeds verder stijgt – voor 2004 ligt die voor vrouwen gemiddeld op 81 jaar en voor mannen op 76 jaar – en de medische zorg steeds beter wordt, is de periode waarin we ons op de dood kunnen voorbereiden, steeds langer geworden. Onderzoekers vonden dat het opstellen van een levensoverzicht zorgt voor een tevredener gevoel over het leven. Het helpt alles een plaats te geven, verschillende ervaringen te integreren en het verhoogt het gevoel van eigenwaarde.[/wpgpremiumcontent]