1. Kies een gezonde leefomgeving
Mensen die in een groene omgeving wonen, worden ouder, ontdekte Richard Mitchell van de universiteit van Glasgow. Dat klinkt logisch; keer op keer blijkt uit onderzoek dat mensen in een groene omgeving minder stress en een lagere bloeddruk hebben. En inderdaad, Nederlanders die in de grote steden wonen, gaan jonger dood dan Nederlanders op het platteland. Maar dat blijkt niet voor alle steden te gelden. Zo becijferde het New York City Department of Health in 2006 dat mensen in hun stad langer leven dan in de meeste rurale gebieden. Volgens de onderzoekers komt dat doordat de meeste New Yorkers geen auto hebben. Ze doen alles te voet of met de metro, waardoor ze veel trappen lopen. Op elke straathoek staan biologische supermarkten en yogastudio’s, de stad telt veel parken, roken is bijna overal verboden en er is zoveel vermaak dat binnenblijven en tv-kijken er niet bij is.
In een stad wonen hoeft dus helemaal niet ongezond te zijn, als ze maar uitnodigt tot gezond gedrag. Kijk bij het zoeken naar een nieuw huis daarom niet alleen naar de grootte van de keuken, maar ook of er op loopafstand winkels, parken, sportscholen en ontmoetingscentra zijn. Geen parkeerplaats voor de deur, maar wel een fietsenschuurtje? Wat een droomhuis!
2. Investeer in sociale contacten
Ouderen leven langer als ze goede vrienden hebben, blijkt uit de Australian Longitudinal Study of Aging. Vermoedelijk leidt de waardering van anderen ertoe dat mensen beter voor zichzelf zorgen. Ook vrolijken vrienden elkaar op, geven ze steun bij stressvolle levensgebeurtenissen en sturen ze elkaar bij gezondheidsklachten naar de dokter. Wees dus zuinig op oude vrienden, en blijf uw leven lang investeren in nieuwe vriendschappen.
Ook een actieve vrijwilligersrol kan uw levensverwachting doen stijgen, blijkt uit gegevens van 3376 mensen die meededen aan een langlopend levensduuronderzoek in Wisconsin. Vrijwilligers hebben een betere psychische en fysieke gezondheid en minder last van depressie. Waarschijnlijk komt dat doordat ze hun sociale kringen uitbreiden en zich nuttig voelen. Maar actief worden als vrijwilliger heeft alleen zin als u het voor een ander doet; bij mensen die alleen vrijwilligerswerk deden om iets te leren of hun carrière een zetje te geven, ontbrak dit positieve effect.
3. Werk hard
‘Als ik de loterij win, ga ik nooit meer werken.’ Klinkt heerlijk, maar nietsdoen is geen garantie voor een lang, gelukkig leven. Hard werken kan juist vijf extra levensjaren opleveren, blijkt uit het Longevity Project van de Amerikaanse Stanford-universiteit. Mits het in een baan is waarin u verantwoordelijkheden hebt en het gevoel hebt verder te komen. Dat beïnvloedt namelijk ook hoeveel succes u ervaart, en succes verhoogt de kans op een lang leven. Hebt u wel een hoge werkdruk, maar niet het gevoel dat u daarover enige controle hebt, dan is minder werken wel een goed idee. Want permanent onder stress staan is wél aantoonbaar slecht voor uw gezondheid.
4. Word consciëntieus
Ergert u zich aan rommel, mensen die afspraken vergeten en fietsers die door rood rijden? Gefeliciteerd, dan bent u waarschijnlijk heel zorgvuldig. En die karaktereigenschap vergroot uw kans op een lang leven, blijkt uit het Longevity Project. Consciëntieuze mensen volgen namelijk doktersadvies op, drinken met mate en gebruiken geen drugs. Ze doen geen extreem gevaarlijke dingen en hebben hun impulsen onder controle. Tot slot hebben ze over het algemeen stabiele relaties, die hen beschermen tegen ziektes en depressie (zie ook het volgende punt).
Nu is zorgvuldigheid in principe een aangeboren karaktertrek, maar iedereen kan zich tot op zekere hoogte aanleren oppassender en geordender te worden. Sommige deelnemers van het Longevity Project wisten hun persoonlijkheid door de jaren heen te veranderen en zo hun levensverwachting op te rekken.
5. Koester uw relatie
Gelukkig getrouwde mensen leven het langst. Vooral de man profiteert van een relatie, blijkt uit het Longevity Project. Waarschijnlijk komt dat doordat de vrouw regelt dat zijn sociale contacten worden onderhouden. Vooral single mannen kunnen dus heel wat winnen bij een huwelijk, maar ook vrouwen kunnen door te trouwen hun levensverwachting een beetje verhogen. Maar: alleen blijven is altijd nog beter dan scheiden. Want zo gezond als het huwelijk is, zo ongezond pakt een scheiding uit. En: opnieuw trouwen herstelt de aangerichte schade maar een beetje. U doet er dus goed aan pas te trouwen als u zeker bent van uw zaak, en daarna veel in uw relatie te investeren.
6. Blijf in beweging
Je hoeft geen topsporter te zijn om je leven te verlengen. Liever niet zelfs, want uit vele onderzoeken blijkt dat té fanatiek sporten ongezond is. Topsport verhoogt de kans op ziektes en blessures en zelfs vroegtijdig overlijden. Zo leverde onderzoek onder mannelijke marathonlopers op dat ze opvallend vaak littekenweefsel in hun hart hebben; het gevolg van een onopgemerkt hartinfarct.
Maar regelmatig hardlopen of naar de sportschool is natuurlijk prima. U hebt een hekel aan sport? Geen nood. Volgens Longevity-onderzoeksleider Friedman helpt iedere lichamelijke activiteit al een beetje. Doe dus vooral dingen die u plezierig vindt en die passen in uw dagelijkse routine: wandelen met de hond, tuinieren, ravotten met de (klein)kinderen. Ook boodschappen doen voegt al een gezonde dosis beweging aan uw leven toe. Uit een tienjarig onderzoek van het Taiwanese Instituut van Volksgezondheid onder 1850 senioren bleek dat deelnemers die dagelijks winkelden langer leefden dan even gezonde leeftijdsgenoten die eens per week of minder gingen shoppen.
7. Zet de tv uit
Elk uur televisiekijken na je 25ste verkort je levensduur met 21,8 minuten, ongeacht je eetgewoonten of hoeveel je sport. Dit berekende Lennert Veerman van de Australische universiteit van Queensland nadat hij het kijkgedrag en de sterftecijfers onder ruim elfduizend landgenoten had vergeleken. Mensen die gemiddeld zes uur per dag keken, leefden 4,8 jaar korter dan mensen die helemaal geen tv keken. Veermans verklaring: als je stilzit, verbrand je minder suiker en vet en stijgt je risico op overgewicht, hart- en vaatziekten en ouderdomsdiabetes.
Kunt u de tv echt niet missen? Maak dan tenminste een kritische selectie van wat u wilt zien en kijk een deel tijdens uw fitnessuurtje, of terwijl u staand de was strijkt. Gooi de afstandsbediening weg en gebruik de reclameblokken om te stofzuigen.
Hoe oud word ik?
Welke leeftijd je uiteindelijk bereikt, heeft te maken met je fysieke en mentale fitheid. Vul de vragenlijst in op psychologiemagazine.nl/tests en ontdek hoeveel levensjaren u, gezien uw algehele conditie, kunt verwachten.