Móét ik over hun moeder praten?
Mijn vrouw en ik (75) zijn heel lang samen geweest. Dat was geen goed huwelijk, maar we bleven bij elkaar – deels uit luiheid, deels uit angst voor financiële onzekerheid na een scheiding. Sinds mijn vrouw vorig jaar is overleden, willen mijn kinderen veel over haar praten.
Ik begrijp dat, maar moet bekennen dat ik er niet zoveel behoefte aan heb. In zekere zin is haar overlijden een opluchting voor mij. Ik wil liever vooruitkijken. Moet ik daar eerlijk in zijn tegenover mijn kinderen?
Jij en je kinderen hebben duidelijk verschillende behoeften. Jij wilt het gedeelde leven achter je laten en ruimte nemen voor jezelf. En dat is legitiem.
Maar de behoeften van je kinderen gaan over hun existentie. Ze gaan over de rol en het wezen van hun moeder, en over de betekenis van haar leven in dat van henzelf. Om daar goed zicht op te krijgen, hebben ze jouw ‘kennis’ over hun moeder nodig.
Jij en je vrouw hadden een partnerrelatie. Een gekozen relatie. Op dat lijntje ligt misschien teleurstelling, pijn en niet hebben kunnen zijn wie je bent. Daarnaast is er nog een lijntje tussen jullie: het lijntje van ouderschap, waarop jullie samen een weg zochten om voor ieder kind passend te kunnen ouderen.
Stel je dat ouderschapslijntje voor als en streep van links (daar sta jij) naar rechts (daar staat zij). Vanuit iedere ouder loopt ook een existentieel lijntje naar elk kind: de bloedband. Zo vormt elk kind met jou en je vrouw een existentiële driehoek. En daar draait het om. Daar ligt hun belang en jouw verplichting om hun uitleg te geven over jullie ouderschap, de gezamenlijkheid en de verschillen.
Ook al ben je nu geen partner meer, je bent nog wel ouder. Daar kun je nooit vanaf. Leg in de gesprekken met je kinderen het accent op haar ouderschap. Vertel wat haar bezighield als moeder van ieder kind, wat haar zorgen waren, waarop ze trots was, over haar vertrouwen in hun karakters of keuzen.
Beantwoord hun vragen over hun relatie met hun moeder en over wie zij als persoon was. Over welke dingen voor haar belangrijk waren door de jaren heen. Dat ben je als ouder aan je kinderen verplicht.
Zeg ook dat je liever niet meer praat over de relatie tussen jou en je vrouw. Dat lijntje was van jullie. Mocht je dat willen, dan kun je eenmalig delen wat je wél kwijt wilt over die relatie – zonder afbreuk te doen aan wie zij als hun moeder was.
Je kinderen kunnen dan verder met die feiten over jullie gezinsbestaan. En de betekenis daarvan voor henzelf, hun eigen ontwikkeling en voor die van hun eventuele kinderen.
