De vraag

Hoe kom ik in het reine met mijn narcistische vader?

Beste heer Schalkwijk,

Ik ben een vijftigjarige dochter van een openlijk narcistische vader. Sinds het ziekbed en overlijden van mijn moeder drie jaar geleden, ben ik in psychotherapie om mijn gevoelens van boosheid, onmacht en depressiviteit te hanteren en om te buigen. Ik denk dat ik een flinke dosis verborgen narcisme heb ontwikkeld, en behoor tot de categorie ‘thin-skinned‘.

Nu kom ik in mijn driewekelijkse therapie niet verder dan het telkens opnieuw oproepen van situaties in mijn jeugd. Situaties die mij vreselijk aan het huilen brengen (iets wat vroeger thuis niet mocht) door het gevoel van niet-gezien zijn, er als kind niet toe doen behalve voorzover ik een kunstje kon ter meerdere glorie van mijn ouders. Zo’n therapiesessie en huilbui lucht elke keer wel even op, maar ik raak mijn boosheid jegens mijn narcistische vader niet kwijt.

In één van uw antwoorden lees ik dat u bij de therapie van een verborgen narcist op zoek gaat naar verborgen grootheidsfantasieën. Zou dat een sleutel kunnen zijn om mijn boosheid kwijt te raken? Die boosheid bepaalt mijn denken veel te vaak. Ik kan me er niet van losmaken, en zou er toch graag vanaf willen.

Anderzijds lees ik uit uw reacties wel dat het eigenlijk onbegonnen werk is om in het reine te komen met een narcistische vader. Het beeld verandert niet, dus de enige oplossing zou zijn: zo min mogelijk confrontaties. Maar zelfs als ik het contact zou verbreken, zou ik blijven zitten met die boosheid. Kunt u mij inzicht geven in de aard van mijn boosheid? Heeft u een ’truc’ om daarmee om te gaan?

Vanessa

Het advies

Expert

Frans Schalkwijk

Psychoanalyse

Beste Vanessa,

Ik vrees dat uw laatste vraag het meest eenduidig te beantwoorden is: ‘nee’. Er bestaan bij mijn weten geen eenvoudige handreikingen die als een soort truc uw boosheid jegens uw narcistische vader zouden doen verdwijnen. Ik ken ze in ieder geval niet. Ook over uw woede kan ik niet veel zeggen, dan zou ik er meer over moeten weten.

Een narcistische vader: verdriet, woede en rouw

Wel kan het zo zijn, en dat is dan meer in het algemeen, dat verdriet en woede samengaan in zo’n situatie. Verdriet en woede gaan beiden over hoe het was, en over hoe je het graag gehad zou hebben – maar hoe het niet geworden is. Nu zijn verdriet en woede ook zeer kenmerkende elementen van een rouwproces. In een therapie, zoals u dat beschrijft over uzelf, ‘moet’ het dan gaan over rouw over beide situaties.

Onvervulde verlangens

In het algemeen gaan de grootheidsfantasieën over ‘onbewuste, heftige verlangens’. Over wat het aanpassen zou moeten opleveren rond het thema ‘Maar ooit zal ik beloond worden voor mijn lijden nu, zal de ander inzien dat hij mij tekort heeft gedaan. Eigenlijk bouw ik door mijzelf weg te cijferen een levensverzekering op, die ooit in bakken liefde uitgekeerd zal worden.’ Kijk, daarover is nu rouw nodig: dat dat nooit zal gebeuren. Veel verlangen naar zo’n uitkering wordt gevoed door een verongelijkte, wrokkige woede.

De verandering zit in jezelf

Dergelijke woede kan pas verdwijnen als het verlangen wordt opgegeven en veel mensen willen die prijs niet betalen: ‘Heb ik dan al die aanpassing, al die investering voor niks gedaan?’ Ja. Breken met een ouder is soms een oplossing, maar veel beter is in mijn ervaring de verandering in jezelf te zoeken, in het opgeven van het verlangen. Hoe het contact met de ouder er daarna gaat uitzien, blijkt dan vanzelf. Ik hoop dat u met deze gedachten verder aan de slag kunt.

Vriendelijke groet,
Frans Schalkwijk

In dit artikel vind je meer tips over omgaan met narcistische ouders

Meer weten over dit thema? Bekijk Familie
Laat familiepatronen los – maak je eigen keuzes
Training

Laat familiepatronen los – maak je eigen keuzes

  • Herken én doorbreek je belemmerende familiepatronen
  • Ontdek hoe je je eigen pad kunt bewandelen en voel je vrijer
  • Inspirerende video’s en opdrachten onder begeleiding van een contextueel therapeut
Bekijk de training
Nu maar
69,-
Deel dit artikel:
14 december 2002 | Laatst gewijzigd op 29 juli 2020

Lees ook deze artikelen

Een kijkje in de spreekkamer met dit boek
Recensie

Een kijkje in de spreekkamer met dit boek

Psychiater Esther van Fenema, psychodynamisch psychotherapeut, laat met levendige patiëntbeschrijvingen uit haar praktijk zien me...
Dit doet het weer met je gemoed
Branded content

Dit doet het weer met je gemoed

Vrolijk als de zon schijnt, moe en somber als het regent? Héél normaal, want het weer heeft wel degelijk invloed op hoe je je vo...
Jonathan Haidt over de impact van smartphonegebruik op kinderen
Artikel

Jonathan Haidt over de impact van smartphonegebruik op kinderen

Wereldwijd gaat de mentale gezondheid van jongeren achteruit. Volgens psycholoog Jonathan Haidt zijn smartphones en social media d...
Jonathan Haidt over de impact van smartphonegebruik op kinderen
Artikel

Jonathan Haidt over de impact van smartphonegebruik op kinderen

Wereldwijd gaat de mentale gezondheid van jongeren achteruit. Volgens psycholoog Jonathan Haidt zijn smartphones en social media d...
Ik wil mijn vader niet meer zien
Advies

Ik wil mijn vader niet meer zien

Mijn vader sloeg mij en mijn zussen vroeger veel en ik (50) ben nog altijd bang voor zijn boze buien. Mijn moeder is al lang geled...
Een workshop Familieopstellingen: ‘Je kunt heel sterke emoties krijgen’
Artikel

Een workshop Familieopstellingen: ‘Je kunt heel sterke emoties krijgen’

Elke maand doet Psychologie Magazine een training op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Heleen Peverelli doet een workshop ...
‘Ik was doodsbenauwd voor de badmeester’
Artikel

‘Ik was doodsbenauwd voor de badmeester’

Angsttherapie met virtual reality
Verhaal

Angsttherapie met virtual reality

Kun je in een virtuele omgeving van hoogtevrees afkomen? Journaliste Eva Schram bezocht daarvoor een gespecialiseerde therapeut in...
Hallo, ik ben uw dochter
Artikel

Hallo, ik ben uw dochter

Adoptiekinderen hebben torenhoge verwachtingen van het weerzien met hun biologische ouders. Maar het is lastig om een band op te b...
Wat je moet weten voor je aan EMDR-therapie begint
Artikel

Wat je moet weten voor je aan EMDR-therapie begint

EMDR-therapie wordt voor steeds meer aandoeningen aangeboden, ook door coaches en per app. Ondertussen schieten aanverwante therap...
10571