‘Focus vooral op dingen die wél goed gaan’

Zeventien jaar geleden kwam de jonge Vlaamse psychologe Nele Jacobs voor promotieonderzoek naar Nederland. Ze bleef, ‘voor de liefde’. En werd onlangs, 43 jaar jong, aan de Open Universiteit benoemd tot Nederlands eerste hoogleraar levenslooppsychologie. Een van de vragen waarover zij zich buigt is waardoor mensen ‘floreren’ – letterlijk: tot bloei komen in hun leven.

Nederlanders lukt dat floreren overigens vrij aardig, bleek onlangs uit onderzoek van andere wetenschappers. Hier te lande floreert 38 procent van de bevolking – nét iets meer dan in Vlaanderen.

Hoe valt zoiets te onderzoeken?

‘Daarvoor zijn duizenden mensen tussen de 16 en 65 jaar ondervraagd over hun welbevinden. Dat wordt dan opgesplitst in drie onderdelen. Om te beginnen psychologisch welbevinden, wat gaat over persoonlijke groei en autonomie. Dat kun je onderzoeken met vragen als: hoe vaak voelde je je de afgelopen maand zeker genoeg om voor je mening uit te komen? Ten tweede heb je emotioneel welbevinden. Daarbij heb je het over tevredenheid en positieve emoties, zoals plezier en enthousiasme, en dat kun je peilen met vragen als: hoe vaak voelde je je gelukkig de afgelopen maand? Tot slot is er sociaal welbevinden. Dat gaat over goed functioneren in de samenleving, vertrouwen hebben in anderen. Daar horen vragen bij als: heb je het gevoel dat je iets bijdraagt aan de maatschappij? Ben je geïnteresseerd in wat er in de wereld gebeurt?’

En als je op al die ‘welbevindens’ hoog scoort…

‘…dan floreer je. Zulke mensen hebben een uitstekende psychische en fysieke gezondheid en blijken het vermogen te hebben zich aan te passen en zelf de regie te voeren over hun leven – ook wanneer er fysieke, emotionele of sociale uitdagingen op hun pad komen. Daarnaast ervaart iemand die floreert regelmatig positieve emoties als voldoening, opgewektheid en kalmte.’

Emoties die u graag onderzoekt.

Met een stralende lach: ‘Zeker. Het is een dankbaar onderwerp waar ik zelf ook vaak blij van word. We weten uit ons eigen onderzoek aan de Open Universiteit namelijk dat het ook andersom werkt. Het is dus niet alleen zo dat wie floreert, meer positieve emoties ervaart, het is ook zo dat het ervaren van meer positieve emoties in belangrijke mate bijdraagt aan floreren. En dan hebben we het over kleine positieve gevoelens die mensen al ervaren bij eenvoudige gebeurtenissen, zoals het voeren van een fijn gesprek met een dierbare. Ook lichaamsbeweging kan al zorgen dat we ons blij en voldaan voelen. Het effect van positieve emoties wordt nog eens versterkt doordat ze maken dat we meer openstaan voor andere mensen, waardoor ze weer leiden tot meer creativiteit en meer sociale contacten.’

Wat is uw belangrijkste bevinding? 

Log in om verder te lezen.