Adriaan van Dis ‘Ik ben me heel bewust geworden van de kleine momenten’

Wie ben je?

‘Wist ik het maar. Ik heb altijd wel ideeën over mezelf gehad, maar in de praktijk blijken die meestal niet te kloppen. Ik wist bijvoorbeeld al heel jong dat ik acteur wilde worden. Dat leek me nou heerlijk: aldoor een ander zijn. Een acteur kan vele levens leiden: hij kan koning zijn, hij kan sterven en hij kan weer opstaan. In het ene stuk ben je een minnaar en in het andere een verrader. Maar toen ik op de voorbereidende cursus voor de toneelschool zat, merkte ik dat ik in de verkeerde eeuw geboren was. Ik zocht het pathos en het drama, terwijl ze op die school juist verstilling wilden.

Door mijn studie Nederlands ontdekte ik het lezen. Als je leest, kun je duizend levens leiden. Voor even ben je madame Bovary, of Eline Vere, of de gebroeders Karamazov. Klaarblijkelijk ben ik iemand die het prettig vindt niet zichzelf te zijn.

Dat heeft alles te maken met mijn verscheurde achtergrond en het ontbreken van een voorbeeld. Mijn vader, die een voorbeeld voor mij had moeten zijn, was getekend door de oorlog in Nederlands-Indië. Hij sloeg me zonder dat hij het wilde; hij was krankzinnig en zwak