1. Alarmsignaal: je ligt er wakker van

‘Dan heb je er een probleem bij,’ zegt Ad Kerkhof, hoogleraar klinische psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. ’s Avonds of ’s nachts in bed te veel piekeren staat namelijk min of meer gelijk aan een groeiend gevoel van ellende.

5 tips om minder te tobben

5 tips om minder te tobben

Piekeren kan leiden tot stress, somberheid en slecht slapen. Maar je kunt wel leren om piekergedacht...

Lees verder

Dat komt doordat het dagdier mens zich in het donker van nature kwetsbaar voelt. Bovendien denk je ‘s nachts doorgaans niet echt helder. Gevolg: een groeiend gevoel van hopeloosheid. Terwijl de crux van ‘goed’ piekeren juist is dat je denkwerk oplossingsgericht blijft.

Zo voorkom je te veel piekeren in bed Volgens Colleen Carney van het Sleep and Depression Laboratory in Toronto is dit een goede manier om nachtelijk piekeren onder controle te krijgen: trek minstens twee uur voor bedtijd een kwartier uit om je piekerprobleem van a tot z door te lopen en gedetailleerd uit te schrijven wat de mogelijke oplossingen zijn.

Zie je geen oplossing, dan schrijf je op wie je om hulp kunt vragen. Of hoe je met dit probleem kunt leren leven. Leg je aantekeningen opgevouwen naast je bed. Word je ’s nachts wakker en neemt het malen weer een aanvang, dan zeg je tegen jezelf: ik heb hier op een beter moment heel goed over nagedacht. De antwoorden staan op papier, eventueel kan ik daar morgen nog iets aan toevoegen. Maar nu niet.

2. Alarmsignaal: je gaat je er slechter door voelen

‘Goed’ piekeren geeft je het gevoel dat je dichter bij het antwoord bent gekomen (of dat nou dé oplossing voor je probleem is, of het besef dat dit probleem zich niet laat oplossen en je het dus zult moeten accepteren).

Training Stoppen met piekeren
Training

Training Stoppen met piekeren

  • Inzicht in eigen denkgewoontes
  • Extra tips voor nachtelijk piekeren
  • Inclusief stappenplan voor het nemen van beslissingen
Bekijk de training
Nu maar
79,-

‘Slecht’ of te veel piekeren wordt juist gekenmerkt door het feit dat je alleen maar meer hindernissen gaat zien. Een veelvoorkomend probleem, weet Ad Kerkhof, is dat mensen zelfs gaan piekeren over het feit dat ze te veel piekeren.

Zo ga je je beter voelen van gepieker Denk niet alleen na over de negatieve aspecten van iedere mogelijke uitkomst, maar ook over de positieve. Psycholoog Kate Sweeny stelde vast dat ‘positieve piekeraars’ zich onder andere daardoor onderscheiden; ze zien aan alles wel een silver lining.

Krijgen ze die leuke baan niet? Dat bespaart ze dan in ieder geval lange reistijden. Gaat het op de dag dat je een uitstapje hebt gepland regenen? Dan wordt de nazit vast extra gezellig.

Ook belangrijk, zegt Ad Kerkhof: realiseer je dat wat je ook doet, welke keuzes je ook maakt, er is altijd wel een nadeel te bedenken. Wie kan accepteren dat de perfecte uitkomst helemaal niet bestaat, heeft al een boel gewonnen.

3. Alarmsignaal: je omgeving reageert geïrriteerd

Als familieleden of vrienden negatief reageren als je vertelt over wat je dwarszit, is dat een duidelijk teken dat je te veel begint te piekeren. Ook dat duidt erop dat er geen voortgang meer in je getob zit.

Zo krijg je weer steun van je omgeving Vertel je familie en vrienden dat je veel last hebt van negatief gepieker en dat je probeert daar verandering in te brengen. Laat zien dat je openstaat voor hun suggesties – al mag je best aangeven dat het bij jou niet werkt als ze op de ‘het komt heus goed’-toer gaan.

Wat te doen tegen piekeren?

Schrijfopdracht: Waar lig je wakker van?

Ga eens bij jezelf na: waar pieker ik allemaal over? Schrijf die gedachten in kolom 1.
Bijvoorbeeld: ik mag mijn baan niet kwijtraken

Schrijf nu in kolom 2 wat er positief zou zijn als dat doemscenario uitkomt.
Bijvoorbeeld: dan staat niks me meer in de weg om voor mezelf te beginnen en heb ik eindelijk tijd om te zeilen/tuinieren/voor mijn moeder te zorgen/etc.

Zie je geen positieve kanten, bespreek dan met iemand uit je omgeving wat die kanten zouden kunnen zijn.

Online training

Vind je het moeilijk om je piekergedrag te keren? Schrijf je in voor de online training ‘Stoppen met piekeren‘. Je krijgt inzicht in je eigen denkgewoonten en leert met effectieve bewezen technieken structureel minder te piekeren, waardoor je meer energie overhoudt en beter slaapt.