De vraag

Laat ik mijn kleuters op hoogbegaafdheid testen?

Ik ben moeder van een eeneiige meisjestweeling – ze zijn bijna twee jaar. Volgens de logopedist (die hebben ze voor spraakproblemen als gevolg van sondevoeding), het kinderdagverblijf en het consultatiebureau lopen ze ver voor op leeftijdsgenootjes. Hun opa is getest als hoogbegaafd, zelf zijn onze dochters slim en leergierig, hyper en sociaal, en hebben ze erg veel humor.

Nadat ze de eerste twee jaar vrijwel alleen maar ziek waren zijn ze als een speer vooruit gegaan. En ze lijken niet meer te stuiten. Als kinderen redelijk in hun vel zitten, is testen van voorlopen, dus testen op hoogbegaafdheid, dan zinvol of niet? Of kan je beter wachten totdat ze tegen problemen aanlopen? Ze zijn immers met zijn tweeën en hebben altijd een gelijke.

Hun opa had tijdens het testen een IQ van 140. Hij is sociaal alleen erg zwak: hij heeft bijvoorbeeld ook geen vrienden – die heeft hij nooit gehad en hij wil ze ook niet. Zelf geeft hij als reden op dat hij zich van huis uit niet mocht ontwikkelen en tot zijn vierde jaar niet met andere kinderen mocht spelen. En dat je het dan met vier jaar al verleerd bent om vriendjes te hebben. En dan komt dat op school niet meer goed. Dat klinkt mij raar in de oren, gaat dat echt zo? Mijn zoon heeft namelijk PDD-NOS, dus ik vind het dan meer daarop lijken.

Wat ik graag wil weten: is hoogbegaafdheid erfelijk? Hij is namelijk zo trots op zijn slimme kleindochters…

Het advies

Om uw laatste vraag als eerste te beantwoorden: intelligentie is zeker deels erfelijk bepaald. Hoogbegaafdheid is een veel complexer begrip. Daarbij spelen veel factoren een rol, zowel erfelijke als omgevingsfactoren.

Hoogbegaafdheid testen – de overwegingen

De kenmerken die u beschrijft bij uw dochters kunnen wijzen op hoogbegaafdheid. Testen, of liever gezegd een psychologisch onderzoek, is mogelijk, maar niet noodzakelijk. Wel is het van belang dat uw dochters, die nu waarschijnlijk naar het basisonderwijs gaan, onderwijs krijgen dat bij hun manier van ontwikkelen past. U zegt: ‘ze lijken niet meer te stuiten’, en ze stuiten is ook het laatste wat u nu moet doen. Dit betekent dat u snel in gesprek moet gaan met school, zodat ze daar goed kijken wat uw dochters mogelijkheden en interesses zijn. Als die sterk afwijken van het gemiddelde, zal men het onderwijs daar op moeten aanpassen. Dit kan door middel van het verrijken en/of versnellen van de leerstof.

Aandachtspunten voor de school

Op school zal men alert moeten zijn op mogelijk aanpassingsgedrag: kinderen denken soms dat er verwacht wordt dat ze dezelfde dingen moeten doen als hun klasgenoten. Dat kan leiden tot onderpresteren. De school moet zeker niet wachten worden tot uw dochters tegen problemen aanlopen. Dit kunnen ze voorkomen door een adequaat schoolprogramma te bieden, en voldoende kans te bieden om in contact te komen met ontwikkelingsgelijken.

Mogelijkheden buiten school

Natuurlijk hebben uw dochters elkaar, maar een wat bredere sociale groep is natuurlijk fijner. Als dat niet of te weinig lukt op school, raad ik u aan contact op te nemen met één van de verenigingen van ouders van hoogbegaafde kinderen, verenigd in ‘de Koepel’ (www.koepelhb.nl).

Tot slot nog even over uw vader’s redenering

Het verhaal van opa is herkenbaar. Een hoge intelligentie zorgt er vaak voor dat de interesses van een kind, in ieder geval qua niveau, afwijken van dat van andere kinderen. Als daar onvoldoende in begeleid wordt kan dat leiden tot sociale problemen.

Bekijk ook deze video, waarin psycholoog Nienke Wijnants vijf vragen beantwoordt over hoogbegaafdheid

Meer weten over dit thema? Bekijk Hoogbegaafd
Deel dit artikel:
1 september 2009 | Laatst gewijzigd op 23 oktober 2020

Lees ook deze artikelen

Vitten op je zorgende man
Kort

Vitten op je zorgende man

Hoera, vaders van tegenwoordig verschonen luiers en doen de kinderen in bad! Toch is het leven er niet helemaal gemakkelijker op g...
Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt
Branded content

Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt

Hoera, de zon laat zich weer vaker zien. En dat is fijn, want een dagelijkse portie zon maakt ons gezonder, gelukkiger en vergroot...
Waarom je je soms zo eenzaam voelt
Artikel

Waarom je je soms zo eenzaam voelt

Ook met veel mensen om je heen kun je het gevoel hebben met niemand echt verbonden te zijn. Hoe eenzaamheid ons allemaal kan raken...
Waarom je je soms zo eenzaam voelt
Artikel

Waarom je je soms zo eenzaam voelt

Ook met veel mensen om je heen kun je het gevoel hebben met niemand echt verbonden te zijn. Hoe eenzaamheid ons allemaal kan raken...
Ik begin aan alles en maak niks af
Advies

Ik begin aan alles en maak niks af

Mijn probleem is dat ik aan van alles begin, maar niks afmaak. In mijn huidige opleiding loop ik weer achter doordat ik alles uits...
Nieuw licht op hoogbegaafdheid
Artikel

Nieuw licht op hoogbegaafdheid

Hoogbegaafden voelen zich vaak buitenbeentjes. Vanwege hun bijzondere intelligentie en leervermogen – maar ook omdat ze de werel...
Leven met schizofrenie
Interview

Leven met schizofrenie

Bart lijdt aan schizofrenie. Hij hoort stemmen en had een serie angstaanjagende psychoses. ‘Ik was een kardinaal die de wereld g...
Is onderzoek naar de leerachterstand van allochtonen wel nodig?
Interview

Is onderzoek naar de leerachterstand van allochtonen wel nodig?

Turkse, Marokkaanse en Antilliaanse kinderen hebben gemiddeld een flinke achterstand op de basisschool, vergeleken met de rest van...
Is mijn superslimme zoontje lui?
Advies

Is mijn superslimme zoontje lui?

Dag mevrouw Hoogeveen, Onze zoon van 8 zit in groep 6 en we zijn er niet uit of hij zich verveelt, lui is of soms gewoon geen zin ...
Zo vader, zo dochter
Artikel

Zo vader, zo dochter

Een dochter in de voetsporen van haar vader. Is dat toeval of keuze? Marcel van den Hout, hoogleraar geestelijke gezondheidskunde ...
6091