De vraag

Krijgen narcistische ouders narcistische kinderen?

Geachte heer Schalkwijk,

Wanneer narcisme in meer of mindere mate bij beide ouders voorkomt, werkt dit dan door bij hun kinderen?
Petra

Het advies

Expert

Frans Schalkwijk

Psychoanalyse

Beste Petra,
Het antwoord op jouw vraag is een volmondig ‘ja’. Niet dat narcisme erfelijk is, of de schuld is van de ouders; dat zou te kort door de bocht zijn. Maar in de ontwikkeling verinnerlijkt het kind het gevoelsmatige beeld dat het van de ouders heeft en verweeft dat met het beeld dat het van zichzelf heeft. Zo komt het gevoel over de interactie van het kind met de ouders terecht in het zelfbeeld en in de manier waarop het kind (en de latere volwassene) in de wereld staat.

Nu heeft een kind allerlei mogelijkheden om te reageren op ouders met narcistische trekken. Een bekend voorbeeld is het boekje van Alice Miller, ‘Het drama van het begaafde kind’, waarin wordt beschreven hoe het kind zich helemaal kan richten op de wensen van de moeder in plaats van zelf te voelen wat het wil. Maar er zijn ook kinderen die zich afkeren van hun ouders, of zich juist helemaal identificeren met hen.

Kortom: ‘ja’ dit werkt door, maar bij elk kind gaat dat weer anders en in meerdere of mindere mate.

Vriendelijke groet,
Frans Schalkwijk

Meer weten over dit thema? Bekijk Narcisme
Deel dit artikel:
14 december 2002 | Laatst gewijzigd op 18 augustus 2022

Lees ook deze artikelen

Erfelijk belast, leven met een tijdbom
Interview

Erfelijk belast, leven met een tijdbom

Wie een ernstige erfelijke ziekte in de familie heeft, leeft misschien wel met een tijdbom. Hoe houd je dan de angst buiten de deu...
Skip de winterdip. Maar hóe dan?
Branded content

Skip de winterdip. Maar hóe dan?

Koud, nat en grauw buiten? Om te voorkomen dat je er down van wordt, is er in de winter (en ook al in de herfst) werk aan de winke...
Toe aan een frisse start? Zo neem je goed afscheid van ‘het oude’
Artikel

Toe aan een frisse start? Zo neem je goed afscheid van ‘het oude’

Een nieuw begin klinkt fris en aanlokkelijk. Maar voordat je daar bent, is er eerst nog die tussentijd waarin je afscheid neemt va...
Toe aan een frisse start? Zo neem je goed afscheid van ‘het oude’
Artikel

Toe aan een frisse start? Zo neem je goed afscheid van ‘het oude’

Een nieuw begin klinkt fris en aanlokkelijk. Maar voordat je daar bent, is er eerst nog die tussentijd waarin je afscheid neemt va...
11 wijze lessen waar je kind een leven lang iets aan heeft
Artikel

11 wijze lessen waar je kind een leven lang iets aan heeft

Helaas bestaat er geen handboek waarmee je je kinderen feilloos door het leven gidst. Maar met deze elf inzichten zet je ze wel st...
Evolutie: Fluisterende genen
Artikel

Evolutie: Fluisterende genen

De vrees dat manipulatie van onze genen kan leiden tot een nieuwe menselijke soort, is ongegrond. Het neurale netwerk dat ons gedr...
Eenzaamheid is erfelijk
Kort

Eenzaamheid is erfelijk

35 Procent van de mannen en 50 procent van de vrouwen voelt zich eenzaam.
Laat het los, moeders
Kort

Laat het los, moeders

Vaders zijn meer dan ooit betrokken bij de opvoeding, en toch vinden veel moeders dat ze het beter kunnen.
Als je de grip op je kind verliest
Interview

Als je de grip op je kind verliest

Een nachtmerriescenario voor iedere ouder: hun jongvolwassen zoon of dochter kwam in aanraking met een sekte, loverboy of Syrië-r...
Moeizame relatie met mijn ouders
Advies

Moeizame relatie met mijn ouders

Ik heb het gevoel dat mijn ouders kritisch op mij zijn, waardoor ik altijd op mijn tenen loop. Hoewel ik zelf een fijn gezin heb, ...
10561