Mijn puber luistert niet naar ons. Mijn zoon zit de hele dag op zijn kamer, leeft alleen voor zichzelf en toont geen respect.
Ik word er hoorndol van en weet niet hoe ik hem aan moet pakken. Het is allang niet meer gezellig in huis. Hij is ook nooit lief voor zijn zusje van vijf – daar wordt zijn stiefvader dan weer woedend over.
Uit je vraag maak ik op dat je zoon op de middelbare school zit, en dat je dochter van vijf sinds een jaar op de basisschool zit. Dat zijn twee heel verschillende werelden.
Je schrijft dat je partner regelmatig uitvalt tegen je zoon, als hij onaardig is tegen zijn zusje. Kan je zoon over het algemeen wel redelijk goed overweg met zijn stiefvader? Of vindt je zoon misschien dat alleen jij iets te zeggen hebt over de opvoeding van hem en zijn jongere zusje? Trekt hij zich daarom liever terug – zit je zoon daarom de hele dag op zijn kamer?
Pubers staan niet stil bij wat anderen nodig hebben. Ze hebben een heel andere beleving bij de dingen die voor jou urgent of nuttig zijn. Ze reageren bot of onverschillig als je hen vraagt om hulp of naar hun mening. Met ‘het kan mij niet schelen’, lijkt het alsof het je zoon koud laat. Dat is maar schijn. Er vinden allerlei ontwikkelingen in hun lichaam en hersenen plaats, waardoor ze ongemotiveerd kunnen overkomen en zich bovendien ook slecht aan afspraken houden.
Is het in hun belang dan kunnen ze prima discussiëren, maar vraag je hen om met anderen thuis rekening te houden dan trekken ze hun schouders op. Op een verzoek: ‘Kun je niet een beetje helpen’ of ‘We hadden toch een afspraak’, krijg je geen antwoord. Wat voor ons van belang is, is voor een puber vaak bijzaak. Loopt de laptop vast, dan is het paniek in de tent. Maar maak jij je druk om de zooi op zijn kamer dan zegt hij ‘boeit mij wat!’ Zo liggen jullie wensen en behoeften soms mijlenver uit elkaar.
Maak een lijstje wat je van hem verwacht en van taken die thuis gedaan moeten worden. Overleg en bespreek samen, welke taken je zoon daarvan op zich neemt. Kinderen zijn eerder geneigd om zich aan taken te houden als zij zelf hebben kunnen aankruisen welke klussen ze op zich nemen. Door je in hem te verplaatsen en te verwoorden wat je denkt dat er in je zoon omgaat, kom je eerder tot een constructieve oplossing.
Op deze leeftijd willen kinderen gezien worden, en als persoon er toe doen. Ze hebben een hekel aan ondervragingen, dreigementen en pushen. En preken en corrigeren werkt helemaal averechts. Een luisterend oor en jouw oprechte belangstelling werpen meer vruchten af. Wanneer jij aandachtig naar je puber luistert en hem serieus neemt, is de kans groter dat hij zich respectvol gaat gedragen. Wellicht wordt dan ook de situatie thuis beter bespreekbaar.
Voor meer informatie verwijs ik graag naar de Hersenstichting.nl. De Hersenstichting heeft een uitstekende brochure over pubers ontwikkeld. Ook worden er regelmatig workshops voor ouders met het thema ‘puber in huis’ georganiseerd. Bij de Opvoeddesk geven we de cursus ‘Pubers ….loslaten of controleren’. Het mag niet zo zijn dat je puber, je gezin en je relatie zo onder druk zet, dat je er zelf bijna aan onderdoor gaat. Dus aarzel niet om te bellen (035 6957020) om een telefonisch consult afspraak te maken.
Pubers hebben het zwaar – maar puber ouders ook, aldus redacteur Anne Pek
