Als abonnee ontvang je als één van de eersten de nieuwste Psychologie Magazine gratis thuisbezorgd.

De vraag

Heb ik faalangst of succesangst?

Ik heb erg veel last van faalangst en het beperkt me enorm in mijn dagelijks leven. Soms heb ik het idee dat ik faalangstig ben om te slagen in het leven.

Ik ben 48 jaar en zit vanaf mijn 23ste in de WAO. Iedere keer als het erop lijkt dat ik het heft in mijn leven in eigen handen neem gaat het op het laatste moment mis. Neem nou mijn opleiding. Op de laatste dag van het laatste jaar kreeg ik een negatieve beoordeling, terwijl ik mijn eigen toko al voor me zag – de ruimte en alles had ik ook al geregeld.

Omdat dit vaker voorkomt kan het niet anders dan dat er ook iets in mij is wat (te) angstig is om te slagen. Kun jij hierop wat licht werpen?

Het advies

Expert

Arjan van Dam

Faalangst

Behalve angst om te falen bestaat er inderdaad ook een angst voor succes.

Angst voor succes, wat is dat?

Succesangst is minder bekend, maar minstens zo vervelend. Wanneer je angst voor succes hebt stop je met uitdagende taken omdat je bang voor de negatieve gevolgen als je zou slagen – zoals spottende opmerkingen van anderen, verstoorde relatie of jaloezie.

Geen angst voor succes maar self-handicapping

Maar het kan ook zijn dat je last hebt van zogeheten ‘self-handicapping’. Dan zorg je er zelf, bewust of onbewust, steeds voor dat je geen goede prestaties levert. Bijvoorbeeld weinig studeren voor een belangrijk examen, of de avond voor een belangrijke bespreking teveel drinken en laat naar bed gaan. Op die manier kun je achteraf iets anders de schuld geven van je falen: je slaaptekort, kater of weinig voorbereiding, etc. Zo komt je gevoel van eigenwaarde minder in gevaar.

De essentie van faal- en succesangst: teveel waarde aan andermans oordeel

In beide gevallen ervaar je een druk uit de buitenwereld en probeer je een negatieve beoordeling door anderen te voorkomen. De bron van faalangst is schaamte. Of je je nu schaamt omdat je succesvol bent of juist faalt, in beide gevallen hecht je (te)veel waarde aan het oordeel van anderen.

Je aandacht verleggen naar jezelf

Richt je meer op je eigen ontwikkeling, en ga uitdagingen aan. Op die manier wordt het oordeel van anderen minder belangrijk voor je. Maar als je het steeds maar goed wilt doen in de ogen van anderen, kom je minder toe aan je eigen ontwikkeling.

Falen en succes horen allebei bij zelfontwikkeling. Als je één keer succesvol bent, betekent het niet dat je daarna nooit meer mag falen. ‘Alleen zij die geweldig durven te falen, kunnen ooit iets geweldigs bereiken’, zei Robert Kennedy ooit.

Meer weten over dit thema? Bekijk Angst
Deel dit artikel:
27 januari 2010 | Laatst gewijzigd op 20 september 2020

Lees ook deze artikelen

Ik vermijd situaties waarin ik kan falen
Advies

Ik vermijd situaties waarin ik kan falen

Beste heer Van Dam, Zelf heb ik het nog nooit als faalangst bekeken, maar ik ben benieuwd naar uw me...
Lees verder
Dit is waarom stilte goed is voor je brein
Branded content

Dit is waarom stilte goed is voor je brein

Sluit je ogen, spits je oren. Wat hoor je? Dikke kans dat het om je heen verre van stil is. En laat ...
Lees verder
Vragen over de dood
Advies

Vragen over de dood

Er is in onze omgeving geen sterfgeval geweest, toch is mijn dochtertje (5) erg met de dood bezig. H...
Lees verder
Vragen over de dood
Advies

Vragen over de dood

Er is in onze omgeving geen sterfgeval geweest, toch is mijn dochtertje (5) erg met de dood bezig. H...
Lees verder
Boompje klimmen voor een beter resultaat
Kort

Boompje klimmen voor een beter resultaat

Beter presteren op het werk? Effectiever studeren? Ga dan eerst naar buiten en klim in een boom.
Lees verder
Het nut van werkrituelen
Artikel

Het nut van werkrituelen

Nerveus voor een presentatie? Werkrituelen helpen je te kalmeren én er een succes van te maken. En ...
Lees verder
Ik ben bang om fouten te maken
Advies

Ik ben bang om fouten te maken

Ik weet dat fouten maken menselijk is, en dat iedereen moet leren. Maar toch ben ik bang om in mijn ...
Lees verder
Oeps! Waarom we mislukkingen moeten koesteren
Verhaal

Oeps! Waarom we mislukkingen moeten koesteren

Heb je vandaag al een paar flinke steken laten vallen? Wie zijn fouten open tegemoet treedt, leert m...
Lees verder
Rouw na ontslag: wie ben ik zonder mijn baan?
Artikel

Rouw na ontslag: wie ben ik zonder mijn baan?

Ontslagen worden kan sterke rouwgevoelens veroorzaken. Je verliest vriendschappen, en misschien zelf...
Lees verder
De kunst van het pieken: hoe lever je topprestaties?
Artikel

De kunst van het pieken: hoe lever je topprestaties?

Solliciteren, koken voor tien mensen, een rivaal verslaan op de squashbaan: iedereen moet wel eens e...
Lees verder
5754