De vraag

Heb ik faalangst of succesangst?

Ik heb erg veel last van faalangst en het beperkt me enorm in mijn dagelijks leven. Soms heb ik het idee dat ik faalangstig ben om te slagen in het leven.

Ik ben 48 jaar en zit vanaf mijn 23ste in de WAO. Iedere keer als het erop lijkt dat ik het heft in mijn leven in eigen handen neem gaat het op het laatste moment mis. Neem nou mijn opleiding. Op de laatste dag van het laatste jaar kreeg ik een negatieve beoordeling, terwijl ik mijn eigen toko al voor me zag – de ruimte en alles had ik ook al geregeld.

Omdat dit vaker voorkomt kan het niet anders dan dat er ook iets in mij is wat (te) angstig is om te slagen. Kun jij hierop wat licht werpen?

Het advies

Expert

Arjan van Dam

Faalangst

Behalve angst om te falen bestaat er inderdaad ook een angst voor succes.

Angst voor succes, wat is dat?

Succesangst is minder bekend, maar minstens zo vervelend. Wanneer je angst voor succes hebt stop je met uitdagende taken omdat je bang voor de negatieve gevolgen als je zou slagen – zoals spottende opmerkingen van anderen, verstoorde relatie of jaloezie.

Geen angst voor succes maar self-handicapping

Maar het kan ook zijn dat je last hebt van zogeheten ‘self-handicapping’. Dan zorg je er zelf, bewust of onbewust, steeds voor dat je geen goede prestaties levert. Bijvoorbeeld weinig studeren voor een belangrijk examen, of de avond voor een belangrijke bespreking teveel drinken en laat naar bed gaan. Op die manier kun je achteraf iets anders de schuld geven van je falen: je slaaptekort, kater of weinig voorbereiding, etc. Zo komt je gevoel van eigenwaarde minder in gevaar.

De essentie van faal- en succesangst: teveel waarde aan andermans oordeel

In beide gevallen ervaar je een druk uit de buitenwereld en probeer je een negatieve beoordeling door anderen te voorkomen. De bron van faalangst is schaamte. Of je je nu schaamt omdat je succesvol bent of juist faalt, in beide gevallen hecht je (te)veel waarde aan het oordeel van anderen.

Je aandacht verleggen naar jezelf

Richt je meer op je eigen ontwikkeling, en ga uitdagingen aan. Op die manier wordt het oordeel van anderen minder belangrijk voor je. Maar als je het steeds maar goed wilt doen in de ogen van anderen, kom je minder toe aan je eigen ontwikkeling.

Falen en succes horen allebei bij zelfontwikkeling. Als je één keer succesvol bent, betekent het niet dat je daarna nooit meer mag falen. ‘Alleen zij die geweldig durven te falen, kunnen ooit iets geweldigs bereiken’, zei Robert Kennedy ooit.

Meer weten over dit thema? Bekijk Angst
Deel dit artikel:
27 januari 2010 | Laatst gewijzigd op 20 september 2020

Lees ook deze artikelen

Boompje klimmen voor een beter resultaat
Kort

Boompje klimmen voor een beter resultaat

Beter presteren op het werk? Effectiever studeren? Ga dan eerst naar buiten en klim in een boom.
Dit is waarom we in de zomer meer zin in seks hebben
Branded content

Dit is waarom we in de zomer meer zin in seks hebben

Van barbecues en stranddagen tot vakanties en festivals. De zomer heeft veel te bieden als het om plezier gaat. En ja, dat geldt o...
Deze issues komen zelfs in de beste relaties voor
Artikel

Deze issues komen zelfs in de beste relaties voor

Welke issues komen in élke relatie voor, zelfs bij heel gelukkige stellen? Giulia Zoppolat, sociaal psycholoog en onderzoeker aan...
Deze issues komen zelfs in de beste relaties voor
Artikel

Deze issues komen zelfs in de beste relaties voor

Welke issues komen in élke relatie voor, zelfs bij heel gelukkige stellen? Giulia Zoppolat, sociaal psycholoog en onderzoeker aan...
Oeps! Waarom we mislukkingen moeten koesteren
Verhaal

Oeps! Waarom we mislukkingen moeten koesteren

Heb je vandaag al een paar flinke steken laten vallen? Wie zijn fouten open tegemoet treedt, leert meer en is uiteindelijk succesv...
‘Een vijf kan ook heel goed zijn’
Artikel

‘Een vijf kan ook heel goed zijn’

Studiestress, ruzie met je ouders – heel gewone puberkwesties zijn het soms, waar leerlingen mee aankloppen bij de schoolpsychol...
Rouw na ontslag: wie ben ik zonder mijn baan?
Artikel

Rouw na ontslag: wie ben ik zonder mijn baan?

Ontslagen worden kan sterke rouwgevoelens veroorzaken. Je verliest vriendschappen, en misschien zelfs een deel van je identiteit. ...
Imposter syndroom: bang om door de mand te vallen
Verhaal

Imposter syndroom: bang om door de mand te vallen

Je hebt een goede opleiding, dito baan en iedereen is lovend over je. Maar toch hoor je altijd dat stemmetje in je hoofd: wanneer ...
Ik lijd onder mijn eigen prestatiedruk
Advies

Ik lijd onder mijn eigen prestatiedruk

In therapie is mij verteld dat de enorme prestatiedruk die ik voel voortkomt uit het feit dat ik in mijn jeugd gepest ben en daard...
Ik schaam me omdat ik niet werk
Advies

Ik schaam me omdat ik niet werk

Beste Jolet Ik heb geen werk buitenshuis; ik zorg voor het huishouden en voor mijn twee opgroeiende kinderen. Ook leef ik van een ...
5754