Beste Jan van den Berg,
Bij bekende wegen voel ik niet veel rijangst. Maar als ik een onbekende route moet rijden en als ik in het donker moet rijden, zie ik daar als een berg tegenop en daarom doe ik dat vrijwel nooit. Als ik het wel doe, ben ik heel erg gespannen en bang. Ik zou wel in het donker of op onbekende wegen willen durven rijden. Wat zou ik hieraan kunnen doen?
Hartelijke groeten, Charlotte
Beste Charlotte,
Angst voor autorijden in het donker en op onbekende trajecten komt in verschillende gradaties voor. Soms gaat het slechts om de gewenning om donkere en onbekende trajecten te vermijden, simpelweg omdat men daarin na het behalen van het rijbewijs nooit routine heeft opgebouwd. In dit geval is het advies om routine op te bouwen door eerst op bekende trajecten in het donker te rijden. Neem daarvoor routes in de buurt op wat grotere wegen. Als je dit minimaal drie keer per week herhaalt, zal het na een maand al vrij gemakkelijk gaan.
Het advies is dan om de cirkel groter te maken, totdat je uiteindelijk anderhalfuur in het donker durft te rijden op de grotere wegen. Mocht je het prettig vinden om in het begin met een bijrijder op pad te gaan, dan is dat een aanrader. Vervolgens is het goed om overdag onbekende trajecten te gaan rijden. Bouw dit rustig op en ga geen kaart lezen van tevoren. Leer jezelf aan om soms de auto ergens te parkeren en gewoon de weg te vragen of door te rijden totdat je weer op een grote weg met verkeerswijzers komt. Als dit eenmaal zijn vruchten heeft afgeworpen, is het zaak af te rekenen met de gehele onzekerheid door ook in het donker onbekende trajecten op te gaan zoeken.
Indien de angst voor het rijden in het donker en op onbekende trajecten niet het gevolg is van nooit eigengemaakte routine, kan de angst zijn terug te voeren op bijvoorbeeld faalangst, onveiligheidsgevoelens als gevolg van eerdere negatieve gebeurtenissen, of dwangmatigheid. Kenmerkend hierbij is dat angstgedachten je steeds bespringen. Je denkt dan al snel aan rampscenario’s die kunnen gebeuren als je zou verdwalen en hoe gevaarlijk het rijden in het donker is (ervan uitgaande dat je niet nachtblind bent).
In dit geval mag je tevens proberen eerst het bovenstaande advies te proberen. Als je te hardnekkig tegen je probleem blijft aanlopen, is het de moeite waard om wat advies en ondersteuning te vragen bij een gedragstherapeut. Deze is in de regel goed toegerust om deze klachten aan te pakken. Ook mag je me altijd mailen op janvandenberg@ipzo.com
Als je aanvullende informatie wenst. Je omschrijving van het type rij-angst waar je mee kampt, is veelal beter te begeleiden door een gedragstherapeut dan door een rij-instructeur. Bij posttraumatische stress en rij-technische facetten kan een instructeur veelal beter begeleiden.
Vriendelijke groet,
Jan van den Berg
Psycholoog Jan van den Berg is werkzaam bij het Angstbehandelcentrum IPZO. Het IPZO is gevestigd in Nijmegen, Den Bosch, Rotterdam, Nieuwegein, Bussum en Rotterdam. Vergoeding van de psycholoog is mogelijk vanuit de basisverzekering. Rijangst wordt veelal aangepakt in combinatie met een gespecialiseerde rijangst-coach.