De vraag

Bang dat ik het niet goed genoeg doe

Dag Arjan,
Teveel controle, alles perfect willen doen en de angst dat iets niet goed genoeg is gedaan (faalangst dus). De oorzaak is onveilige hechting. Hoe doorbreek ik dit patroon? Ooit is het gebruik hiervan heel nuttig geweest. Nu zorgt het ervoor, dat ik niet vooruit kom!
Groeten, Hans (58 jaar)

Het advies

Expert

Arjan van Dam

Faalangst

 

Beste Hans,
Wanneer je onveilig gehecht bent heb je niet geleerd dat je fouten mag maken. In tegendeel zelfs, fouten leiden tot (nog meer) afwijzing. Als je dit van jongs af aan meekrijgt maak je jezelf de aanname eigen dat je pas goed bent als alles perfect is. Fouten moeten kosten wat het kost vermeden worden. Ze zijn zelfs bedreigend, want als je een fout maakt, krijg je van je ouders de boodschap dat je niets voorstelt en hun liefde niet verdient.

Je hebt geleerd dat alleen prestaties tellen en gericht zijn op prestaties maakt je kwetsbaar voor faalangst.

De ervaringen die tot het schema hebben geleid kun je niet ongedaan maken, maar het schema dat je hebt opgebouwd kun je wel ombuigen. Hierbij kun je technieken gebruiken die uit de cognitieve therapie, zoals RET, komen. In essentie word je jezelf bewust van je onderliggende aannames en gaat deze ter discussie stellen. ‘Is het wel zo dat ik pas waardevol ben als alles perfect loopt?’ ‘Stel ik echt niets voor als ik een fout heb gemaakt?’

De uitkomst van deze discussie zal zijn dat je aannames niet realistisch zijn. De volgende stap is dan dat je nieuwe, meer op de realiteit geënte aannames jezelf eigen gaat maken.

In mijn boek noem ik ook motto’s die je hierbij kunt gebruiken. Deze motto’s verwoorden een milde houding tegenover het maken van fouten. Het zijn eigenlijk verwoordingen van je nieuwe aannames. Voorbeelden zijn: ‘Laat maar lekker veel misgaan, daar kun je van leren’ en ‘Niet het resultaat telt, maar de weg ernaartoe’.

Het eigen maken van de nieuwe aannames is overigens niet een eenvoudige klus omdat je oude aannames hardnekkig zijn. Maar ook hier geldt een leergericht motto: ‘Oefening baart kunst’.

Laat maar lekker veel misgaan en veel succes!

vriendelijke groet,
Arjan van Dam

  • Arjan van Dam (1970) is psycholoog/trainer. Een thema wat hem erg boeit is dat mensen die willen leren beter presteren dan mensen die alleen willen presteren. Een belangrijke sleutel blijkt te liggen in hoe we tegen fouten aankijken. Zien we die als falen of als een leermoment? Hij geeft trainingen op het gebied van motivatie en doceert psychologie.

    Neem een kijk op zijn website: www.fidare.nl, hier kun je ook artikelen over zijn boek vinden: Arjan van Dam, De kunst van het falen, Ambo

Meer weten over dit thema? Bekijk Perfectionisme
Deel dit artikel:
25 januari 2010 | Laatst gewijzigd op 30 maart 2020

Lees ook deze artikelen

Vreemdgaan sust bindingsangst
Kort

Vreemdgaan sust bindingsangst

Bindingsangst - angst voor intimiteit - is een veel voorkomend verschijnsel bij mensen die een onveilige relatie met hun ouders of...
‘We bieden een luisterend oor, dat is vaak al genoeg’
Branded content

‘We bieden een luisterend oor, dat is vaak al genoeg’

Gaat het even niet zo lekker? Dan kun je als jongvolwassene bellen of chatten met de Alles Oké? Supportlijn. Geen onderwerp is te...
Dit doet financiële spanning met je brein
Artikel

Dit doet financiële spanning met je brein

Niet alleen mensen die het al zwaar hebben worden geraakt door de hoge inflatie en stijgende kosten voor levensonderhoud, juist de...
Dit doet financiële spanning met je brein
Artikel

Dit doet financiële spanning met je brein

Niet alleen mensen die het al zwaar hebben worden geraakt door de hoge inflatie en stijgende kosten voor levensonderhoud, juist de...
Eddy Terstall: ‘Mijn moeder stuurt me nog steeds om boodschappen’
Artikel

Eddy Terstall: ‘Mijn moeder stuurt me nog steeds om boodschappen’

De jeugdherinneringen van filmregisseur Eddy Terstall. 'Ik had gelukkige tienerjaren, maar in de periode daarvoor, toen mijn ouder...
Vrijen met vertrouwen
Artikel

Vrijen met vertrouwen

Een kind dat zijn ouders niet kan vertrouwen, heeft een probleem. En dat kan doorwerken als het volwassen wordt. Jammer, want ook ...
Een hechte band met je kind
Recensie

Een hechte band met je kind

Veilig gehechte kinderen hebben een positief beeld van zichzelf en van anderen, ze durven intiem contact te hebben en kennen een g...
Deze lievelingsliedjes voorspellen je hechtingstijl
Kort

Deze lievelingsliedjes voorspellen je hechtingstijl

De muzieksmaak van je date zegt mogelijk iets over hoe diegene zich gedraagt in relaties.
De invloed van vroege ervaringen
Interview

De invloed van vroege ervaringen

Ze doet al meer dan 25 jaar onderzoek naar de sociaal-emotionele ontwikkeling van baby's en peuters. Een paar jaar geleden trok ze...
Nooit moederliefde gehad
Advies

Nooit moederliefde gehad

Ik ben geadopteerd en daardoor heb ik geen moederliefde mogen ontvangen
5759