Pin geld in grote coupures. Kleine biljetten en muntgeld geven we makkelijker uit dan grote biljetten – een fenomeen dat bekendstaat als het denomination effect. Maar wees je wel bewust van het gevaar dat in grote briefjes schuilt: áls je ze eenmaal uit je portemonnee hebt getrokken, dreigt het ‘what-the-hell-effect’ – je doet minder moeilijk over het kopen van nog iets, en nóg iets…

Ga te rade bij je toekomstige zelf als je in grote verleiding bent om iets te kopen, zo tipt een psychologenduo van de Stanford-universiteit. Stel je voor dat je belt met je tien jaar oudere zelf. Zegt die ‘Doen!’ dan kun je met een gerust hart tot aanschaf overgaan. Bespeur je weinig enthousiasme, overweeg de koop dan nog eens goed.

Let op je stemming. In een sombere bui tasten we sneller diep in de buidel, in de hoop dat een aanschaf ons humeur opkrikt. Anderzijds kun je ook té goedgeluimd zijn, ontdekten wetenschappers onlangs. Zo leidt een trots gevoel ertoe dat we bijvoorbeeld schoenen, horloges en kleding door een roze bril zien, en krijgen fijne interieurproducten als plaids extra aantrekkingskracht wanneer we ons tevreden voelen.

Ga een blokje om als die onbedwingbare drang om iets te kopen niet wil wijken. Probeer een minuut of twintig weg te blijven, adviseert consumentenpsychologe Kit Yarrow; dat is de tijd die we bij emotionele opwinding nodig hebben om onszelf te herpakken.

Bedenk waaróm je wilt (be)sparen. Wie zich blindstaart op de manieren waarop hij geld kan uitsparen, ziet andere besparingsmogelijkheden makkelijk over het hoofd, zo concludeerde een trio van marketingprofessoren onlangs na een reeks proefjes. Hou dus liever het spaardoel voor ogen. En hou het dichtbij. Mensen die hun spaardoel in de verre toekomst stellen, houden relatief minder over dan mensen die focussen op wat ze deze maand besparen.

Maak een uitgavenlijstje, of bewaar bonnetjes op een zichtbare plek. Hoe beter een uitgave in je geheugen wordt ?geprent, des te minder snel je zwicht voor een volgende aanschaf.