Friends with benefits

Friends with benefits (fwb) worden ze in het Engels genoemd – vrienden met een beetje meer. Naast plezier en goede gesprekken delen ze af en toe ook het bed met elkaar.

Denk aan die vriendin die na een aantal jaar weer single is. In plaats van zich in het nachtleven te storten om te jagen op een one-night stand, belt ze die ene vrijgezelle vriend. Handig en vertrouwd.

De Amerikaanse onderzoekers Melissa Bisson en Timothy Levine namen de friends with benefits-relatie onder de loep. 60 procent van de door hen ondervraagde studenten had ten minste één friend with benefits gehad. Levine verwacht dat vriendschap met een beetje meer ook in andere leeftijdsgroepen regelmatig voorkomt.

Neem Rob (37). Hij had een aantal jaar zo nu en dan seks met een goede vriendin. ‘Ik ken haar nog uit mijn studietijd, daarna zijn we vrienden gebleven.

Op een gegeven moment was mijn relatie uit en had zij ook geen partner. Na een gezellige avond met veel wijn zijn we met elkaar in bed beland. Sindsdien hadden we – als we allebei single waren – seks met elkaar.’

Ook Margriet (24) heeft een friend with benefits. Twee zelfs. ‘Mijn ex en ik behoorden tot dezelfde vriendengroep voordat we een relatie kregen. Nu het uit is, zijn we nog steeds goede vrienden. Daarnaast gaan we met elkaar naar bed. Ook heb ik zo nu en dan seks met een collega. Hij bleef na een avond stappen voor het eerst bij mij slapen.’

Geen bos rozen

Wat zijn de voordelen van vrijen met een vriend? De meeste mensen vinden het fijn om seks te hebben met iemand die ze vertrouwen, zonder dat dat verdere verplichtingen met zich meebrengt, laat het onderzoek zien.

Margriet: ‘Qua gevoelens weet ik wat ik wil en wat ik kan verwachten. Ik loop niet het risico dat iemand de volgende ochtend met een bos rozen op mijn stoep staat.’

Verder biedt het haar ook veiligheid en vertrouwdheid. ‘Niet dat ik heel onzeker ben, maar ik vind het prettig dat ik me in bed niet hoef te bewijzen. Het gaat overigens niet alleen om de seks, maar ook om de gezelligheid en intimiteit. Anders zou ik net zo goed met een wildvreemde naar bed kunnen gaan.’

Een ander voordeel dat in het Amerikaanse onderzoek regelmatig werd genoemd is dat het gewoon erg handig is om een friend with benefits te hebben.

Rob: ‘Het klinkt misschien plat, maar het is makkelijk. Ik ben niet zo’n versierder die de kroeg in stapt om een vrouw aan de haak te slaan. De seks is beschikbaar en het is fijn.’

Onbespreekbaar

Makkelijk, veilig en vertrouwd. Zo’n vriendschap met een beetje meer klinkt ideaal. Toch is het niet alleen rozengeur en maneschijn. Seks kan de vriendschap gecompliceerd maken.

Onderzoekers Bisson en Levine ontdekten dat de grootste angst van mensen met een dergelijke relatie is dat de een verliefd wordt op de ander. Zonder dat die gevoelens wederzijds zijn. En dat kan de vriendschap op het spel zetten.

Rob: ‘Door seks gaat een vriendschap een andere richting op. Het opent deuren die je misschien niet wilt openen.’

Onzekerheid speelt volgens de onderzoekers dan ook een rol in veel friends with benefits-relaties. ‘Onzekerheid over hoe je de relatie moet noemen, hoe je haar moet onderhouden, hoe je je over de relatie voelt, wat voor toekomst de relatie heeft, of je vrienden kunt blijven…’

Taboes

Er lijkt dus genoeg om over te praten. Toch gebeurt dit in de praktijk nauwelijks. Voor 85 procent van de mensen met een vriendschap met een beetje meer is er één onderwerp dat niet ter tafel komt: de relatie zelf.

Levine: ‘Er zijn taboeonderwerpen in relaties, en dat geldt zeker voor friends with benefits-relaties. Ik adviseer mensen in een dergelijke relatie om meer met elkaar te praten.’

Margriet en haar ex bespreken hun relatie wel. ‘We zeggen weleens hoe leuk het zou zijn om weer een liefdesrelatie te hebben. Maar we weten allebei dat dat niet werkt.’ Bij haar collega is praten over hun verhouding inderdaad taboe.

‘We zijn goede vrienden die soms bij elkaar slapen. Ik heb geen idee of hij méér voor mij voelt. Daar hebben we het niet over. Maar ik heb er ook geen behoefte aan, ben bang om het beladen te maken. Het moet wel leuk blijven en op die manier gaat de lol er wel vanaf.’

Ook bij Rob en zijn vriendin kwam de relatie zelf nauwelijks ter sprake. ‘Bij ons was het een stilzwijgende overeenkomst: dit is het, niet meer en niet minder. Toch hebben we het er weleens over gehad.

Ze zei dan bijvoorbeeld: “Goh, we doen dit toch al lang.” Ik moet bekennen dat ik me op die momenten aan de oppervlakte hield. Ik kreeg het idee dat ze misschien toch op een relatie uit was, terwijl ik dat niet wilde.’

Toch was het Rob die uiteindelijk méér voelde. ‘Op een gegeven moment besefte ik dat ik haar toch wel heel erg leuk vond. Dat heb ik toen uitgesproken. Daarna werd het lastig. De sfeer tussen ons was gespannen. Helemaal toen ik me uiteindelijk realiseerde dat ik toch geen relatie met haar wilde.

Zij was daar – begrijpelijk – wel behoorlijk pissig over, want haar interesse was gewekt. Nu zijn we weer vrienden. Maar ik ben wel voorzichtiger geworden. Ik zal niet snel meer met haar naar bed gaan.’

Geen commitment, geen romantiek

Je bent vrienden omdat je elkaar leuk vindt; je hebt gedeelde interesses, brengt tijd met elkaar door, deelt je gedachten en gevoelens… En bovendien heb je seks met elkaar. Als je het zo bekijkt, lijkt een friends with benefits-relatie verdacht veel op een romantische relatie.

Toch zijn er een aantal belangrijke verschillen, ontdekten Bisson en Levine. Volgens de triangle theory of love van de Amerikaanse psycholoog Robert Sternberg bestaat iedere relatie uit drie elementen: intimiteit, passie en betrokkenheid.

Als je naar die elementen kijkt, lijkt een friends with benefits-relatie volgens Bisson en Levine meer op een vriendschap dan op een liefdesrelatie. Zo is er weinig betrokkenheid en passie, en redelijk wat intimiteit. Net als in een reguliere vriendschap. ‘Dat suggereert dat mensen echt “gewoon vrienden” zijn tijdens de seks,’ aldus de onderzoekers.

Rob beaamt dit. ‘Waarom het voor mij uiteindelijk geen liefdesrelatie was? De seks was fijn, maar ik miste de begeerte. Dat voel je voor iemand of niet. Op die manier ben ik toch niet in haar geïnteresseerd.’

Ook voor Margriet is een liefdesrelatie met haar collega geen optie. ‘Hij ziet er goed uit, je kunt met hem lachen en het is gezellig. Maar ik vind hem te weinig ambitieus. Dat is prima voor een vriend, maar in een partner zoek ik iemand aan wie ik me kan optrekken.’

Slechts één op de tien friends with benefits-relaties mondt dan ook uiteindelijk uit in een liefdesrelatie. De meeste friends with benefits eindigen zoals ze zijn begonnen: als vrienden. Maar dan zonder dat beetje meer.

Rob en Margriet heten in werkelijkheid anders.