Nieuwe antwoorden

Dat overkwam me afgelopen zomer toen ik naar psychotherapeute Esther Perel zat te luisteren. Ik had me al erg verheugd op die uitzending, want ik kende haar werk – maar ik kreeg meer dan ik verwachtte. Bijna drie uur praatte Perel in Zomergasten over de liefde, en duidde daarbij in goedgekozen woorden bijna terloops de tijd waarin we leven. Schijnbaar moeiteloos sprong ze van orgasme naar trauma en van overspel naar de onzekere start van de liefde in tijden van Tinder – en wij zaten op de bank ademloos te luisteren. Want dit ging over ons.

‘Ik denk dat de kwaliteit van onze relaties de kwaliteit van ons leven bepaalt,’ begon ze haar verhaal. ‘En het is heel moeilijk, tegenwoordig, omdat er zoveel dingen veranderd zijn.’

Want ja, bijna alles in het ecosysteem van de liefde is binnen drie generaties veranderd. We hebben elkaar niet meer nodig om de aardappels bijtijds te rooien en het hooi binnen te rijden voor de regen komt. Of we kinderen krijgen, is grotendeels een keuze geworden. En zelfs als we ze krijgen, is het niet vanzelfsprekend dat we bij elkaar blijven tot ze uitvliegen. We kunnen kiezen of we van mannen houden, van vrouwen, of van allebei; en wat we zelf eigenlijk het liefste willen zijn.
We ruilden de jaarlijkse dorpskermis in voor een anoniem leven in de stad. We schudden het juk af van de kerk als het knelde. Nu hebben we veel minder regels, veel meer mogelijkheden en oneindig veel meer potentiële partners onder duimbereik – maar met al die vrijheid komt een verantwoordelijkheid voor ons eigen levensgeluk die net zo beklemmend kan zijn als het dwingende oog van de dorpsgemeenschap.

Tegelijk zijn de grote vragen in de liefde van alle tijden. Vind je me echt leuk? Wanneer hebben we ‘iets’? Ben je er nog voor me als ik zwak ben? Wat betekent trouw voor ons? Hoe kunnen we samen zijn zonder onszelf te verliezen? Elke tijd vraagt om nieuwe antwoorden, maar de vragen veranderen nauwelijks.
Daarom in dit extra dikke lentenummer: een extra dik dossier over de liefde. Over nieuwe oplossingen voor die eeuwige vragen. Met eerlijke portretten van stellen op zoek naar een relatievorm die bij ze past, en verstandige opmerkingen van experts langs de zijlijn. En met wijze oefeningen voor de zes grootste uitdagingen die de liefde in deze tijd aan ons stelt. Want om Esther Perel te citeren: ‘Elke relatie is een verhaal. Write well and edit often.’