Wanneer we zien dat iemand pijn lijdt, reageren onze ‘empathische hersenen’ daar direct op. Maar deze hersengebieden vertonen meer activiteit bij het lijden van iemand uit onze eigen bevolkingsgroep dan bij iemand uit een andere bevolkingsgroep. Volgens Zwitsers onderzoek is dat echter makkelijk te veranderen; slechts een paar positieve ervaringen met vreemdelingen zouden de hersenen al empathischer voor vreemden maken.
Hoe werkt dat in het brein?
Psycholoog en neuro-econoom Jan Engelmann van de Universiteit van Amsterdam, die meewerkte aan de studie: ‘Mensen hebben over het algemeen lagere verwachtingen van mensen die niet tot hun eigen groep behoren. Wanneer deze verwachting wordt gelogenstraft doordat een vreemdeling behulpzaam blijkt, registreert het brein een zogenoemde “voorspellingsfout”. Dat is een krachtig signaal waardoor mensen snel leren; het betekent namelijk dat er iets niet klopt aan hun wereldbeeld.
Dus juist iemand met heel negatieve verwachtingen van – bijvoorbeeld – immigranten, kan door een paar goede ervaringen veel meer medeleven met hen ontwikkelen?
‘Dat verwacht ik wel, ja. Al zoeken mensen altijd naar informatie die hun stereotypen bevestigt. Dus uit zichzelf zal zo iemand niet zo snel een positieve ervaring opdoen.
Wat kunnen we doen om gebrek aan empathie voor minderheden te verminderen?
‘Asielzoekers, immigranten, mensen uit andere culturen moeten zo snel mogelijk deelnemen aan de maatschappij. Werken, naar school, meedoen aan voetbalwedstrijden en buurtbarbecues. Als verschillende groepen mensen bij elkaar komen, bestaat in ieder geval de káns op positieve ervaringen en daarmee meer empathie voor elkaar.’
