Dichter bij de dood

‘In het huis van mijn geest is ’t geen feest, Daarbuiten is ’t duisternis.’

Schrijvers plegen niet vaker zelfmoord dan anderen. Dit zegt de literatuur wetenschapper en schrijver Jeroen Brouwers in het standaardwerk De laatste deur (1983), waarin hij uitgebreid ingaat op Nederlandstalig schrijvende zelfmoordenaars. Daartoe behoren ook dichters als François Haverschmidt alias Piet Paaltjens (1835-1894), Jan Emmens (1924-1971) en Jan Arends (1925-1974).

Hij onderbouwt zijn argumenten met een schatting – tellen staat hem tegen – waarbij hij ook buitenlandse auteurs betrekt, dat het aantal schrijvende zelfmoordenaars de honderdvijftig niet overstijgt. ‘Ik durf te beweren dat al zou iemand, ooit, erin slagen een opsomming te verschaffen van alle schrijvers-zelfmoordenaars ter wereld door de eeuwen heen, het aantal dezer misschien het dubbele zou kunnen bedragen van het door mij verkregene, niet meer, waarschijnlijk wel minder. Nauwelijks een paar honderd schrijvers-zelfmoordenaars op de vele tienduizenden en andermaal tienduizenden schrijvers die door de millennia heen hebben geleefd, zijn er niet bijzonder veel, integendeel bijzonder weinig.’

Hoewel Brouwers het in dit citaat niet specifiek over zelfmoordende dichters heeft, gaan we er maar vanuit dat hij in zijn beschrijving voor hen geen uitzondering maakt; was dat namelijk wel het geval geweest, dan zou