Als abonnee ontvang je als één van de eersten de nieuwste Psychologie Magazine gratis thuisbezorgd.

De vraag

Mijn moeder en ik zitten in een vertrouwenscrisis

Ik ben nu tien jaar mantelzorger voor mijn moeder van 75 die bij mij in huis woont. Sinds twee jaar is er vertrouwenscrisis tussen ons. Alles wat ik zeg, gelooft ze niet meer. We ondernemen niets meer samen. Ik herken signalen van depressie, dementie en narcisme. Daarnaast heeft ze een suïcidepoging gedaan en verschillende lichamelijke klachten. Ondanks dat ze veel thuis is, wil ze niemand zien, vooral geen familie. Ook wil ze geen contact met de huisarts. Ik heb wel contact met hem, hij zou een keer langskomen om met haar te praten zodat ze naar de geriater kan. Dat is mislukt omdat mijn moeder het doorzag.

Ze is heeft geregeld woede-uitbarstingen, vloekt en bedreigt mij. Tot op heden is er geen reden geweest om de crisisdienst te bellen. Hoewel het met mij redelijk goed gaat, is de hele situatie een zware belasting. Wat kan ik doen om haar de zorg te geven die zij nodig heeft en verdient?

Het advies

Uw moeder is een kwetsbare oudere met een verminderde regie over haar eigen leven. Bij mensen met meerdere ziektebeelden is het belangrijk om de situatie goed in beeld te brengen voordat er acties ondernomen wordt. Bij uw moeder is dit momenteel niet mogelijk, ze laat de huisarts niet toe. Maar hij is de poortwachter omtrent de zorg en begeleiding van uw moeder.

U heeft voor uw moeder een hele tijd een veilige en vertrouwde omgeving gecreëerd, met handvatten die u uzelf aangeleerd heeft. Iets waar u trots op mag zijn. Echter, gezien toename in achteruitgang, stemmingsverandering, de achterdocht naar haar omgeving die ze niet meer vertrouwt, is zij voor u minder bereikbaar. Om de situatie bespreekbaar te maken, lijkt professionele hulpverlening nodig.

Cognitieve achteruitgang

Veel van de verschijnselen zijn terug te brengen op beginnende cognitieve achteruitgang, die het effect van de stemmingsverandering en haar persoonlijkheid versterkt. Het probleem van cognitieve achteruitgang begint vaak met een faalgevoel, waarna iemand recalcitrant, opstandig, achterdochtig, boos of agressief wordt. Het besef van de achteruitgang en controleverlies verstoort de stemming en wordt vaak afgereageerd op de directe omgeving. Gezien het zorgmijdende gedrag van uw moeder is er wel sprake van een ernstig probleem. Het is voor u en uw moeder niet makkelijk en mogelijk lijdt zij onder de situatie.

Wellicht vindt u het fijn om via het RIAGG en Sociaal Psychiatrische verpleegkunde (SPV) in te schakelen. Deze adviseert hoe u goed voor uw moeder én voor uzelf zorgt. Een SPV weet ook de wegen om uw moeder te observeren en vertrouwen te winnen. Ook kan tegenwoordig de huisarts er voor kiezen om een behandelteam in te zetten. Het is de moeite waard om eerst de thuissituatie leefbaar te maken voor u beiden. Uw moeder heeft geen neiging tot weglopen wat mogelijk betekent dat ze zich ‘thuis’ voelt

Realistisch zijn

Probeer stil te staan bij de positieve contactmomenten met uw moeder, en voorkom een negatieve spiraal.  Schrijf voor uzelf op wat de realistische verwachtingen in jullie (zorg)relatie zijn. Herhaal zo nodig afspraken met uw moeder.

Wellicht kunt u een afspraak maken met een woon-zorgvoorziening voor ouderen die mogelijk geschikt is voor uw moeder, om eens een bezoek te brengen. Mogelijk een instelling waar u samen kunt binnen lopen, herkend wordt en een kop koffie kan drinken of een activiteit bijwonen.

Algemene aandachtspunten:

– Kwetsbare ouderen; met veel lichamelijke klachten en cognitieve problemen hebben structuur en sturing nodig om te kunnen functioneren. Wees niet bang ze die te geven. Deze mensen hebben een vriendelijke maar besliste leiding nodig.

– Zorg voor een veilige en ontspannen sfeer. Dwing niet. Vermijd het woord ‘moeten’, dat roept alleen maar weerstand op. Gebruik de kunst van het verleiden.

– ‘Belonen’ werkt veel beter dan ‘straffen’. Beter een compliment dan een correctie.

– Soms is het liefdevol stellen van duidelijke grenzen noodzakelijk. Wees daar niet bang voor.

– Wees consequent en stem af met andere betrokken mantelzorgers en met professionals.

– Ga systematisch te werk. Maak een stappenplan.

Meer weten over dit thema? Bekijk Dementie
Deel dit artikel:
30 januari 2017 | Laatst gewijzigd op 30 januari 2017

Dit vind je misschien ook interessant

Minder koolhydraten, minder alzheimer? Even checken
Kort

Minder koolhydraten, minder alzheimer? Even checken

We eten te veel koolhydraten, die makkelijk verteren, en te weinig eiwitten, die trager verteren. Da...
Lees verder
Deze self-nudges maken het je makkelijk om gezond(er) te eten
Branded content

Deze self-nudges maken het je makkelijk om gezond(er) te ete...

Kun je vaak de zoete verleiding niet weerstaan? Dan zijn ‘self-nudges’ voor jou misschien wel de...
Lees verder
Man en hooggevoelig
Verhaal

Man en hooggevoelig

1 op de 5 mensen is hoogsensitief, mannen net zo vaak als vrouwen. Maar waarom horen we daar zo wein...
Lees verder
Man en hooggevoelig
Verhaal

Man en hooggevoelig

1 op de 5 mensen is hoogsensitief, mannen net zo vaak als vrouwen. Maar waarom horen we daar zo wein...
Lees verder
Op bezoek bij demente oma?
Advies

Op bezoek bij demente oma?

Mijn man vindt het moeilijk om naar zijn dement wordende oma toe te gaan en gaat daarom ook erg wein...
Lees verder
Mentaal vier jaar jonger
Kort

Mentaal vier jaar jonger

Vier jaar, zoveel jonger blijkt de mentale leeftijd van ouderen die terecht kunnen bij een aandachti...
Lees verder
De taal van dementie leren spreken
Artikel

De taal van dementie leren spreken

Onder de vleugels van psychiater Dirk De Wachter ontdekte gedragswetenschapper Kasper Bormans bijzon...
Lees verder
Als je moeder dementie heeft
Artikel

Als je moeder dementie heeft

Haar moeder heeft gevorderde dementie. Journalist Eveline Helmink beschrijft wat dat voor haarzelf b...
Lees verder
Mantelzorg: hoe hou je het vol?
Artikel

Mantelzorg: hoe hou je het vol?

Ze wíllen het graag, daar gaat het niet om. Maar het geduld dat mantelzorgers moeten opbrengen is s...
Lees verder
5 vragen over dementie
Video

5 vragen over dementie

Nienke Wijnants, psycholoog en schrijver, beantwoordt in deze video 5 vragen over dementie.
Bekijk video
20040