De vraag

Ik wil af van mijn paniekaanvallen

Ik heb al een tijdje een angststoornis – ik ben bang om over te geven. Hierdoor heb ik ook paniekaanvallen en heb ik het gevoel dat ik mijzelf (soms) niet gerust kan stellen.

Ik heb van mijn therapeut al een aantal dingen geleerd. Toch vind ik het heel moeilijk om me te kunnen concentreren op bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen. Mijn vraag is dan ook: hoe kom je van paniekaanvallen af?

Het advies

Expert

Ad de Jongh

Angst en trauma

Zoals bij mensen met een zogenaamde paniekstoornis de ‘angst voor de angst’ centraal staat, staat bij mensen met de fobie die jij hebt de angst voor misselijkheid centraal.

Vicieuze cirkel van angst en paniek

Angst en schrik leiden tot allerlei lichamelijke angstreacties (zoals hartkloppingen, zweten hyperventilatie, duizeligheid en misselijkheid). Zo ontstaat dikwijls een keten aan reacties die de fobie in stand houdt.

In feite zijn hartkloppingen en misselijkheid vaak onschuldige lichamelijke verschijnselen. Mensen met deze specifieke fobie schatten zulke symptomen doorgaans echter (te) snel in als tekenen van gevaar, en als aanwijzingen die duiden op naderend controleverlies. Daarom vermijden ze bepaalde plaatsen uit angst voor misselijkheid of overgeven. Zoals winkels en ziekenhuizen, omdat ze denken dat ze uit die situaties niet snel weg kunnen.

Het is dus vooral de negatieve of catastrofale gedachtegang die de kern (‘motor’) van het angstprobleem is. Want hierdoor wordt telkens een nieuwe keten van lichamelijke reacties in gang gezet. Als deze vervolgens opnieuw negatief worden geïnterpreteerd – en als een bevestiging van het voorspelde onheil worden beschouwd (‘Zie je wel, het wordt erger; nu gaat het mis’) – dan leidt dit niet zelden tot een heuse paniekaanval.

Maar hoe kom je van die paniekaanvallen af?

Om de paniek onder controle te brengen moet je deze vicieuze cirkel dus doorbreken. Dat kan je doen door je aandacht op de angstreacties en de negatieve gedachtegang te verschuiven. En door jezelf af te leiden als je in een paniekcirkel terecht dreigt te komen. Ik leer mijn patiënten daarvoor deze technieken aan:

  • Jezelf afleiden. Bijvoorbeeld heldere concrete herinneringen oproepen aan prettige gebeurtenissen (zoals een fijne vakantie) of fantaseren over bepaalde zaken (‘Wat zou ik doen als ik een miljoen zou winnen?’).
  • Het maken van rekensommetjes. Bijvoorbeeld zo ver mogelijk terugtellen van 1000 in 7-tallen. Of: denken aan een dier beginnend met de letter A, B, C etc. Op dit gebied is natuurlijk alles mogelijk, maar het blijven slechts hulpmiddelen om de zaken zoveel mogelijk onder controle te houden.

Hoe cognitieve gedragstherapie werkt

Van een fobie afkomen lukt vaak niet zonder psychotherapie, soms in combinatie met medicatie. De therapie van eerste keuze is cognitieve gedragstherapie. Een belangrijk onderdeel van deze therapie is het ‘uitdagen’ en veranderen van de rampgedachten. Vaak wordt daarbij gebruik gemaakt van zogenaamde gedragsexperimenten om deze veranderingen te stimuleren.

In de praktijk vindt dan exposure (blootstelling) plaats, maar de nadruk ligt vooral op herinterpretatie en ‘falsificatie’ van de negatieve voorspellingen. Ook leer je in met cognitieve gedragstherapie bepaalde coping-technieken, zoals ontspanning en ademhalingsregulatie.

EMDR bij angst en paniek

Een andere methode is EMDR, zie emdr.nl. Daarbij ligt de nadruk op het ‘verwerken’ van de herinneringen aan de gebeurtenissen waarna de klachten zijn begonnen of erger zijn geworden. Zo haal je als het ware de pin uit de granaat van het rampdenken.

Ik hoop dat je hier iets aan hebt.

Meer weten over dit thema? Bekijk Angst
Vind een betrouwbare coach via Coachfinder
Coachfinder

Vind een betrouwbare coach via Coachfinder

Coaching is een belangrijke stap in zelfontwikkeling. Maar de juiste coach vinden blijkt nog niet zo eenvoudig. Coachfinder helpt je in je zoektocht naar een coach die bij je past.

Vind je ideale coach
Deel dit artikel:
7 november 2008 | Laatst gewijzigd op 20 september 2020

Lees ook deze artikelen

Kom je er ooit echt vanaf?
Advies

Kom je er ooit echt vanaf?

Beste Myriam, Kan iemand met een eetstoornis, hoe succesvol ook behandeld, ooit écht over haar eets...
Lees verder
Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt
Branded content

Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt

Hoera, de zon laat zich weer vaker zien. En dat is fijn, want een dagelijkse portie zon maakt ons ge...
Lees verder
Leven met een partner met autisme
Artikel

Leven met een partner met autisme

Mannen met autisme zijn vaak aantrekkelijk en galant. Maar hun behoefte aan structuur kan een partne...
Lees verder
Leven met een partner met autisme
Artikel

Leven met een partner met autisme

Mannen met autisme zijn vaak aantrekkelijk en galant. Maar hun behoefte aan structuur kan een partne...
Lees verder
Vind jezelf mooi in 7 stappen
Artikel

Vind jezelf mooi in 7 stappen

Ontevreden met je uiterlijk? Leer jezelf mooi te vinden zoals je bent. Zeven strategieën voor een ...
Lees verder
Verbeter je sociale intelligentie met een beetje liefde, aandacht en geluk
Kort

Verbeter je sociale intelligentie met een beetje liefde, aandacht en geluk

Wie goed wil functioneren in groepen, heeft sociale vaardigheden nodig, zeggen de Amerikaanse psycho...
Lees verder
Hoe kan ik positief over mezelf denken?
Advies

Hoe kan ik positief over mezelf denken?

Ik heb uw tips gelezen. U schrijft dat je ‘s avonds drie prettige dingen moet opschrijven, maar al...
Lees verder
Help, moet ik nu meppen? Op cursus conflicten aangaan
Artikel

Help, moet ik nu meppen? Op cursus conflicten aangaan

Elke maand doet Psychologie Magazine een training op het gebied van persoonlijke ontwikkeling.
Lees verder
Zelfhulp: redding of onzin?
Artikel

Zelfhulp: redding of onzin?

De bestsellerlijsten worden gedomineerd door zelfhulpboeken. Al jaren. Maar hebben die ons gelukkige...
Lees verder
Adelheid Roosen: ‘Al buitelend verwerk ik mijn beschadigingen’
Artikel

Adelheid Roosen: ‘Al buitelend verwerk ik mijn beschadigingen’

Haar veelgeprezen voorstellingen en documentaires gaan over heel persoonlijke thema’s als seksueel...
Lees verder
6945