Het prijzen van kinderen – ‘Ik ben zo trots op je’ – en toegeven aan hun wensen leidt nergens toe, zegt ze. Als een kind niet de beste van de klas is, geef je het gewoon meer huiswerk. Je moet ze minstens vier uur per dag piano of viool laten studeren en het ze meteen vertellen als het resultaat je niet bevalt. We moeten er harder tegenaan!
Nou ben ik geen opvoedingsdeskundige, maar ik weet dat met dieren straf vaak niet goed werkt. Ik herinner me een dierentuin waar de verzorgers strenge methodes toepasten op jonge chimpansees. Die zijn net zo ongedurig als kleine kinderen, maar de verzorgers vonden dat ze moesten leren gehoorzamen. Dus zetten ze zo’n jonge aap in een stoel en als hij maar even dreigde eruit te klimmen kreeg hij een straal koud water over zich heen. Het gevolg was dat de apenbaby’s ziek waren van angst, diarree kregen en niet meer groeiden. Gelukkig werden ze naar een andere dierentuin overgeplaatst.
Bij mij thuis hebben we onlangs gezien hoe slecht dreigementen kunnen uitpakken. Onze twaalfjarige kater, Loeke, begon na een operatie vlak bij zijn anus de kattenbak met pijn te associëren. Op de bak wilde hij het niet meer doen. Hij deed het ’s nachts of als we weg waren in een hoekje van het huis, op meubilair, of op een kleed. We spraken hem dan streng toe, maar dat maakte hem alleen maar banger. Tegen de tijd dat hij weer moest, verborg hij zich onder dekens alsof onzichtbaarheid hem zou helpen. Uiteindelijk was hij dan zo in paniek dat hij door het hele huis rende en overal wat liet. Het was één stinkende troep.
We hadden een dubbele angst gecreëerd: voor de bak en voor ons. Vrij snel zijn we op de omgekeerde strategie overgestapt door Loeke onder de dekens vandaan te halen, op de bak te zetten en aardig tegen hem te praten, en we prezen en borstelden hem als hij het daar onder ons toezicht had gedaan. Het kostte hem vele maanden om over zijn angst heen te groeien, maar nu gaat hij weer uit zichzelf op de bak.
Angst is zelden een goede leermeester. Behalve bij hiërarchische dieren, zoals honden, maar zelfs daar bereik je meer met vriendelijke dominantie dan met straf en angst. Gezien de manier waarop apen hun kinderen grootbrengen is hun dat ook bekend. Een moederchimpansee laat echt alles toe. Als haar kind iets dreigt te doen waar ze geen zin in heeft, leidt ze het gewoon af, door het te kietelen of te vlooien, zodat het zijn plannen vergeet. Tot het kind ongeveer vier jaar oud is ontvangt het geen fysieke straf van de moeder en heel zelden van anderen. Dus apen zouden geen goede ’tijgermoeders’ zijn. Maar goed, hun kinderen spelen dan ook geen viool. z[/wpgpremiumcontent]