Irvin Yalom: ‘Doodsangst heeft ook goede kanten’

Waarom zijn zoveel mensen bang voor de dood?

‘Anders dan dieren hebben mensen zelfbewustzijn. De prijs die we daarvoor betalen is angst voor de dood. We weten dat we leven, ons ontwikkelen, en… ooit dood zullen gaan. Het idee van sterfelijkheid werpt als het ware een schaduw over ons leven.’

Hoe kun je het beste met die doodsangst omgaan?

‘Onderdruk het gevoel niet, maar kijk ernaar. Ga de confrontatie aan door over de dood na te denken of erover te praten. Je zult in eerste instantie misschien nog banger worden, maar er kan dan ook een kentering ontstaan. Ben je je in sterke mate bewust van je sterfelijkheid, dan ben je je namelijk ook bewuster van je zijn.

Welk inzicht heeft uw cliënten nog meer geholpen?

Veel mensen hebben een dergelijke ervaring als er iets ingrijpends gebeurt: een geliefde sterft, je huwelijk loopt op de klippen, of je krijgt een kind. Je wordt dan als het ware “wakker”. In een dergelijke gemoedstoestand kun je veel beter prioriteiten stellen. Je wilt alleen nog die dingen doen die werkelijk belangrijk zijn, en durft eindelijk radicale beslissingen te nemen die je leven ten goede komen.’

‘Veel mensen vinden troost in het idee

van “rimpeling”. Vergelijk je leven met een steen die je in het water gooit en die steeds grotere kringen veroorzaakt. Net als de steen veroorzaakt jouw leven een golf­beweging: de invloed die je hebt op je kinderen, je familie, je buren, je vrienden, wordt door al deze mensen weer doorgegeven aan anderen en aan toekomstige generaties. Dit idee geeft zin aan je leven: je laat iets achter als je dood bent, je leven was niet voor niets.’

– Tegen de zon in kijken, Balans, € 19,50.

Wij geven 20 exemplaren weg. Kijk op de site onder Lezersaanbiedingen.