Kinderen zijn eerlijk. Tussen hoe ze zich voelen en hoe ze zich gedragen, bestaat een directe lijn. Zitten ze lekker in hun vel? Dan zijn het engeltjes. Gaat het lichamelijk of geestelijk niet zo lekker? Zet er dan maar een ‘b’ voor. ‘Het gedrag dat hiermee gepaard gaat is geen onwil, maar onmacht’, zegt kinderpsycholoog en opvoedkundige Tischa Neve. ‘En als ouder trek je – helaas – vaak aan het kortste eind. Omdat jíj de heilige haven bent, krijg je het meest primaire gedrag op je bord.’ Je kind uit zijn opgebouwde spanningen en emoties zodra hij jou ziet, met alle gevolgen van dien. Niet bepaald een compliment, zou je zeggen. ‘Probeer het toch zo te zien’, zegt Neve. ‘Je kind voelt zich bij jou veilig genoeg om zichzelf te zijn.’
Hoe positief betrokken ben je bij je kind?
Luister
Is je kind in een emotionele, dwarse of boze bui? Laat weten dat je hem hoort en snapt, zegt ze. ‘Zonder direct met oplossingen of relativeringen te komen. Zorg er eerst voor dat je kind de emoties uit. De rest komt later wel.’ Pas wanneer alle angsten en emoties eruit zijn en je kind zich gehoord voelt, is er ruimte om weer positief en in oplossingen te denken, legt Neve uit. Dit doe je door de gevoelens van je kind te accepteren.
Klinkt logisch, maar toch doen we volgens haar in de praktijk vaak het tegenovergestelde. Door te zeggen: ‘Je kunt niet moe zijn; je bent net wakker’, bijvoorbeeld. Daarmee neem je de emoties van je kind niet serieus. Reactie: verwarring en boosheid. ‘Bovendien’, zegt Neve, ‘zo geef je je kind het gevoel dat hij niet op zijn gevoelens kan vertrouwen.’
Herken
Emoties zijn oké. Alleen, het bijbehorende gedrag is – zeker bij kinderen – niet altijd even wenselijk. De truc om je kind verder te helpen, is door de connectie te maken tussen zijn gedrag en zijn emotie. Zie je dat je kind boos reageert na het buitenspelen of gamen? Vraag dan welke reden, behoefte of wens hier misschien achter zit. Is er bijvoorbeeld is iets naars gebeurd? Of is hij gefrustreerd door het verliezen van een spel? Door te luisteren, observeren en te linken, herken je gedragspatronen van je kind steeds beter – én kun je hem helpen ontladen.
Help je kind ontladen
Volgens Neve kun je negatief gedrag van je kind door bepaalde emoties uiteindelijk zelfs min of meer voorkomen. Door pauzes in te lassen tijdens het spelen met vriendjes of gamen, bijvoorbeeld. Of na een schooldag vol concentratie even het hoofd helemaal leeg te maken. ‘Ieder kind doet dat op zijn eigen manier. Lekker trampolinespringen in de tuin, even Netflixen of samen een boek lezen en knuffelen. Accepteer ook dat wat voor jou werkt, niet per se werkt voor jouw kind. Als je je kind op een eigen, positieve manier leert ontladen, ontdekt hij hoe fijn het is om de emoties niet te hoog te laten oplopen. En op tijd een stapje terug te nemen.’
Training Ontspannen opvoeden
- Ontdek hoe je als ouder positief en relaxed blijft
- Omgaan met de emoties van je kind
- Voor ouders met kinderen in de basisschoolleeftijd
79,-
Wees zelf ook eens onbezorgd
Fijne bijkomstigheid: zelf kunnen we ook heel wat leren van ons kind, zegt Neve. ‘Wie wel eens een ernstig gesprek heeft gevoerd met zijn kinderen, weet dat ze uit het niets weer met iets anders bezig kunnen zijn. Alsof ze alle ellende van het ene op het andere moment zijn vergeten.’ Als volwassenen zijn we die gave meestal verleerd. Haar advies: ‘Probeer ook eens mee te gaan in de onbezorgdheid van je kind. Het heeft geen zin om je altijd maar zorgen te maken, dat verandert de situatie toch niet.’
Emotiethermometer
Een handig hulpmiddel voor in de klas of thuis is de emotiethermometer. Dat zijn kaarten waarop kinderen hun emoties kunnen herkennen en kunnen invullen wanneer ze zich zo voelen. De thermometer werkt met kleuren – van vuurrood naar heldergroen – waarbij een stemming staat omschreven. Bij sommige varianten staat bij elke stemming een suggestie wat het kind in dat geval zou kunnen doen. Het idee is dat kinderen leren dat alle emoties er mogen zijn. Je kunt een emotiemeter downloaden via opgroeikaarten.nl.
