Dat is fijn, maar ik twijfel eraan of dat nu autonomie is. Het is een wijdverbreid misverstand: we zagen het bij Balkenende, die vlak voor het Europees referendum opriep om juist nu – na het ‘nee’ van de Fransen – te laten zien dat wij de Fransen niet volgen en dus ‘ja’ te zeggen. We zagen het in dit blad, waar een deskundige vorige maand zei dat je een balans moet zoeken tussen je omgeving en wat je zelf wilt. Alsof ‘doen wat je wilt’ per definitie iets anders is dan wat anderen willen!
Ik denk juist, dwars als ik ben, dat mensen van nature ook rekening wíllen houden met anderen. We willen ons verbonden voelen met anderen, de gevoelens van anderen ontzien, dingen doen die onze groep of onze relatie ten goede komen. Je aanpassen, een ander een plezier doen, je inzetten voor het collectieve belang: dat kunnen allemaal volstrekt autonome, vrije daden zijn.
Maar het hóéft niet. Soms zijn
