‘Idolen voorzien in diepmenselijke behoeften. Het zijn rolmodellen voor mensen die steunpunten nodig hebben in hun zoektocht naar een eigen identiteit’, schrijft historicus Willem Frijhoff in Heiligen, idolen, iconen. Idolen hebben dan ook vaak een aansprekende en vernieuwde levenshouding, mentaliteit en uiterlijk. Zo bewees een onverzorgd ogende, langharige Mick Jagger de kracht van pure, dierlijke seksualiteit en veroverde daarmee de stijf opgevoede jeugd van de jaren zestig.
Het is geen toeval dat vooral jongeren idolen hebben. In de puberteit worstel je met vragen als: ‘Wie ben ik?’ en ‘Waar sta ik eigenlijk voor?’ De ontwikkeling van een eigen identiteit gaat gepaard met veel emoties en verwarring, een van de redenen waarom de bewondering van pubers voor hun idolen soms hysterische vormen aanneemt. Langzaamaan krijgen pubers echter meer greep op hun emoties, en veranderen de aanbeden heiligen in inspiratoren.
Vaak zijn we ons niet bewust van de invloed van idolen. In een Canadees onderzoek kwamen fans er ruiterlijk voor uit dat ze hun idool buitengewoon aantrekkelijk vonden. Maar op het persoonlijke vlak had deze hen niet geïnspireerd, zo stelden ze. Hun antwoorden op specifieke vragen vertelden echter een heel ander verhaal. Bij de meerderheid van de ondervraagden bleek