Thema 1: Afscheid nemen van oud zeer

Allemaal dragen we ons verleden met ons mee. Op zich is dat mooi: vroegere ervaringen hebben ons wijzer gemaakt, gevormd. Maar als pijnlijke herinneringen je ervan weerhouden om verder te groeien, is het tijd om daar iets aan te doen. Erover schrijven, bijvoorbeeld.

Veerkracht: sterker bij tegenslag
Training

Veerkracht: sterker bij tegenslag

  • Leer hoe je optimistischer wordt - zelfs bij tegenslagen
  • Maak een persoonlijk plan om gemakkelijker overeind te blijven op uitdagende momenten
  • Gebaseerd op inzichten uit de positieve psychologie
Bekijk de training
Nu maar
79,-

In de film Eternal sunshine of the spotless mind (te zien op Netflix) besluiten de hoofdpersonen al hun herinneringen aan elkaar te laten wissen om zo van de pijn van hun verbroken relatie te worden verlost.

Maar met de bittere herinneringen verdwijnen ook de goede en wordt hun leven grauw. De boodschap van de film is duidelijk: je herinneringen maken onderdeel uit van wie je bent.

Ook in het echte leven kunnen we pijnlijke periodes niet zomaar uitbannen, al zouden we dat misschien graag willen.

Wat wél kan, is zorgen dat ze ons niet meer zo achtervolgen. Inzichten uit wetenschappelijk onderzoek kunnen daarbij helpen.

Uit studies blijkt namelijk dat we verschillende soorten herinneringen hebben: open en gesloten. Gesloten herinneringen zien we van een afstandje, zonder er nog veel bij te voelen.

Ze voelen opgelost, verklaard en begrepen. Als je bijvoorbeeld over een ex denkt: goed dat we niet meer samen zijn, dan is die relatie afgerond en de herinnering eraan gesloten.

Open herinneringen daarentegen roepen nog steeds vervelende emoties op. Het lukt niet om er afstand van te nemen. Die ex voelt dan nog als je grote liefde of je wordt nog altijd boos als je aan hem of haar denkt.

Hoe lang een herinnering open blijft, hangt af van hoe heftig de periode was en hoeveel tijd er intussen is verstreken.

Het onderbewuste moet de tijd krijgen om het gebeurde te verwerken, zegt de Amerikaanse onderzoeker en psycholoog Timothy Wilson in zijn boek De verhalen van ons leven. En de een sluit een nare gebeurtenis van nature sneller af dan de ander.

Onderzoek toont aan dat we ons vaker met open dan met gesloten herinneringen bezighouden. Die kunnen ons in het dagelijks leven zelfs flink dwars zitten.

Je durft bijvoorbeeld geen nieuwe relatie aan te gaan omdat je ooit bent bedrogen, of hebt nog altijd een laag zelfbeeld omdat je vroeger bent gepest. Dan is het van belang om die herinnering af te sluiten. En schrijven kan daarbij helpen.

Zinvolle betekenis

Het belangrijkste verschil tussen open en gesloten herinneringen zit hem volgens Wilson in de mate waarin we een zinvolle betekenis aan de gebeurtenis hebben kunnen geven.

De kunst is, zegt hij, om het verhaal zo te bewerken dat het begrijpelijk en voorspelbaar wordt. Daardoor voelt het meer afgesloten en schreeuwt het minder om aandacht.

Dat betekenis geven aan een herinnering kun je doen door erover te schrijven. Niet door helemaal in de emoties van toen te duiken, zoals een Amerikaans onderzoek aantoont, maar juist door ze van een afstandje te bezien en er vanuit dat perspectief over na te denken.

Zo kun je er een betekenis in ontdekken: door de tijd te nemen om objectief naar de gebeurtenis te kijken en mogelijke verklaringen op te schrijven. Waarom voelde jij je destijds zo? Waarom zouden anderen zich toen zo gedragen hebben?

Misschien werden die pestkoppen van vroeger vooral gedreven door angst, waren ze doodsbang om zelf gepest te worden. Of misschien zie je dat een vroegere relatie is stukgelopen omdat jullie niet echt met elkaar praatten.

Eenzelfde afstand tot een herinnering kun je ook creëren door er in de derde persoon over te schrijven, blijkt uit een ander onderzoek. Dus door het te hebben over ‘hij’ of ‘zij’ in plaats van over ‘ik’.

Wond vs. litteken

Herinneringen zijn plooibaar. Nog een manier om gebeurtenissen af te sluiten, is door er een andere lezing van te geven.

Dat betekent niet dat je valse positieve herinneringen moet creëren om jezelf voor de gek te houden, maar dat je een pijnlijke herinnering zó kunt interpreteren dat die geen last meer veroorzaakt. Je maakt er als het ware een gunstiger verhaal van, en dat kun je heel goed op papier doen.

Hoe? Door actief fijne ervaringen en mooie herinneringen op te halen. Het opgroeien bij ruziënde ouders was weliswaar traumatisch, maar dat je broer je meenam op stap, maakte dat je je toch geliefd voelde.

Zo’n herinnering geeft kracht en biedt aanknopingspunten voor een verhaal waarmee je verder kunt, zeggen Gerben Westerhof en Ernst Bohlmeijer, bedenkers van de ‘levensverhaalmethode’.

Volgens deze psychologen van de Universiteit Twente zijn het niet zozeer de feitelijke gebeurtenissen die iemand negatief beïnvloeden, maar de verhalen die hij zichzelf over die gebeurtenissen vertelt. En door die verhalen eindeloos te herhalen, blijft de wond alsmaar open.

Met de levensverhaalmethode, gericht op het bovenhalen van specifieke, positieve herinneringen, kun je een verhaal reconstrueren en van de wond een gesloten litteken maken.

Oefening 1: Verander een oud verhaal

Onderstaande ‘helende vragen’ kunnen volgens de psychologen Westerhof en Bohlmeijer helpen om een andere lezing te geven van een nare ervaring.

Neem een herinnering in gedachten die voor je gevoel niet is afgesloten. Schrijf de herinnering op in een paar zinnen.

Denk een poosje over de gebeurtenis na voordat je onderstaande vragen beantwoordt.

Hoe ben je omgegaan met wat er is gebeurd?

Hoe naar een gebeurtenis of periode ook was, je hebt het toch volgehouden. Vaak vergeten mensen dat ze actief dingen hebben gedaan om het leven draaglijk te houden of een rotsituatie te doorbreken.

Welke overlevingsstrategieën hebben je geholpen, al was het maar een beetje? Bijvoorbeeld: ‘Ze konden me op school nog zo hard uitlachen om mijn balletlessen, stiekem wist ik altijd dat dansen voor mij belangrijker was.’ Of: ‘Hoe rot ik me ook voelde, ik zorgde er altijd voor dat ik gezond bleef eten.’

Wat waren de lichtpuntjes?

Mensen blikken vaak in zwart-wittermen terug op een moeilijke periode. Maar wie beter kijkt, vindt bijna altijd wel een paar lichtere stipjes grijs.

Welke lichtpuntjes kun je zelf vinden in die donkere tijden? Bijvoorbeeld: ‘Soms had mijn moeder toch aandacht voor me.’ Of: ‘Er waren ook periodes dat mijn partner en ik samen veel plezier hadden.’

Zijn er andere verklaringen voor wat er is gebeurd?

Een kind denkt al snel dat het gepest wordt omdat het stom is, of dat zijn vader slaat omdat het niet deugt. Maar er zijn ook altijd andere verklaringen. Welke alternatieve verklaringen zijn er te bedenken voor iets dat je als kwetsend hebt ervaren?

Bijvoorbeeld: ‘Ik werd gepest omdat er op mijn school veel kinderen zaten die het thuis minder goed hadden dan ik.’ Of: ‘Mijn vader sloeg me omdat hij nooit had geleerd dat je een kind ook op een opbouwende manier kunt corrigeren.’

Wat heb je ervan geleerd?

Ook als het op het moment zelf alleen maar pijnlijk was, kun je achteraf vaak nog wel een bepaalde les uit een nare situatie of periode trekken. Welke les is dat in dit geval?

Bijvoorbeeld: ‘Toen ik me realiseerde dat ik tegen mijn zoon dezelfde dingen begon te zeggen als mijn vader vroeger tegen mij, wist ik: we moeten begeleiding zoeken.’ Of: ‘Ik zag ineens dat die treiterende klasgenoten hartstikke ongelukkig waren. Iemand die goed in zijn vel zit, doet niet aan pesten.’

Achter de wolken schijnt de zon

Een andere goede manier om aan een onprettige gebeurtenis een gunstige draai te geven, is door op te schrijven welke goede dingen eruit voortgekomen zijn.

Aan proefpersonen werd gevraagd om drie dagen achtereen twintig minuten te gaan zitten en zoveel mogelijk positieve aspecten of consequenties van een negatieve ervaring op papier te zetten.

Voor welke dingen voelden ze zich nu dankbaar? Na de oefening, en vooral een week later, voelde de gebeurtenis meer afgesloten en dachten ze er minder aan.

Oefening 2: Focus op het positieve

Neem een herinnering in gedachten die voor je gevoel niet is afgesloten. Schrijf deze in een paar zinnen op. Het mag ook de herinnering van de vorige oefening zijn.

Probeer nu twintig minuten lang te focussen op de positieve kanten of gevolgen van deze moeilijke ervaring en schrijf ze op. Dat mag in steekwoorden of korte zinnen.

In het begin kan het lijken alsof de gebeurtenis geen enkel positief effect heeft gehad op je leven. Maar zelfs heel vervelende ervaringen hebben dat doorgaans wel.

Probeer deze vragen te beantwoorden:

  • Wat heeft de ervaring je gebracht?
  • Op welke manier ben je erdoor gegroeid?
  • Hoe heeft de nare periode je beter in staat gesteld om toekomstige uitdagingen aan te gaan?
  • Hoe heeft de gebeurtenis je leven in perspectief geplaatst?
  • In welk opzicht heeft de ervaring je meer waardering gegeven voor de écht belangrijke mensen en dingen in je leven?

Oefening 3: Het verleden laten rusten

Deze oefening komt van de Amerikaanse therapeut Robert Taibbi. Het gaat hier om gebeurtenissen waarbij een ander een rol speelt, zoals de dood van je vader waar je nooit goed om hebt kunnen rouwen of een onterecht ontslag dat je maar niet van je kunt afzetten.

Stel je voor dat je… (ouder/werkgever/ex/…) één uur hier zou zijn. Wat zou je tegen hem of haar willen zeggen, en wat zou je willen dat hij/zij tegen jou zou zeggen? Zoek een rustige plek en bekijk de situatie waarover je wilt schrijven op een analyserende manier, dus met afstand.

Dit had ik nog willen zeggen

Schrijf kort op wat je had willen zeggen, of wat je nu nog wilt zeggen. Wanneer de dood van je vader je nog erg dwarszit, kun je schrijven hoeveel je van hem hield, je boosheid ventileren over iets wat in je jeugd is gebeurd, of je herinneringen aan een familie-uitje van vroeger beschrijven.

Wanneer je voor je gevoel volkomen onterecht bent ontslagen, kun je schrijven over je boosheid, of over wat je het meeste mist aan de baan.

Dit zegt de ander waarschijnlijk terug

Stel je voor dat de ander leest wat je hebt opgeschreven. Wat zou hij waarschijnlijk terugzeggen? Als je overleden vader een beetje kortaf en gesloten was, zou hij misschien iets zeggen als: ‘Dankjewel, ik hou ook van jou.’ De chef die verantwoordelijk is voor je ontslag, zou misschien defensief reageren met: ‘Ons beleid is erop gericht…’

Oefening 4: Maak de cirkel rond

Dit zou ik graag horen

Gebruik het briefpapier hiernaast om een uitgebreide brief te schrijven waarin alles staat wat deze persoon in het ideale geval zou antwoorden.

Training Houd me vast (voor jou en je partner)
Training

Training Houd me vast (voor jou en je partner)

  • Leer elkaar écht zien en begrijpen
  • Ontdek hoe jullie pijnlijke momenten uit het verleden kunnen loslaten
  • Officiële Emotionally Focused Therapy (EFT) training van Sue Johnson
  • Met het boek Houd me vast van Sue Johnson
Bekijk de training
Nu maar
175,-

Je vader zou je bijvoorbeeld vertellen hoe trots hij op je is, dat hij goede herinneringen heeft aan jullie tijd samen en in welke dingen hij is tekortgeschoten als vader. Hij zegt misschien dat hij er vaker voor je had willen zijn of beter had willen luisteren.

Je baas geeft toe dat hij jou eruit pikte terwijl je collega’s dezelfde matige resultaten boekten en verontschuldigt zich daarvoor. Wellicht beseft hij ter plekke dat hij altijd al moeite heeft gehad met assertieve werknemers zoals jij en dat dat niets met jou persoonlijk te maken heeft.

Is je brief klaar, laat hem dan een poosje liggen. Lees hem vervolgens hardop voor aan jezelf, of aan een persoon die je vertrouwt en die goed kan luisteren. Er kunnen sterke emoties naar boven komen, dus geef jezelf genoeg tijd en ruimte om de oefening te doen.

Hij is bedoeld om de cirkel te sluiten – door te zeggen wat je destijds niet kón zeggen. En door te horen wat je niet hoorde, maar wel nodig had.

In de prullenbak

Wat ook kan, is een herinnering symbolisch afsluiten, toonde een Spaans experiment aan. Proefpersonen bleken minder aan nare gedachten vast te houden wanneer ze die na het opschrijven in de prullenbak gooiden.

In ander onderzoek moesten proefpersonen een open herinnering opschrijven, in een envelop of doos stoppen en die dichtdoen. Door hun ervaring letterlijk af te sluiten, voelde die ook geestelijk meer afgesloten en namen hun negatieve gevoelens erover af.

 

Thema 2: Nog bedankt

Je dankbaarheid uiten is goed voor je, blijkt uit onderzoek. Het maakt je een gelukkiger, ontspannener mens.

En is je dank aan een persoon gericht, dan knapt die er ook nog eens van op. Hoog tijd dus om die bedankjes eens op te schrijven.

Dankbaarheid is aandacht hebben voor de goede dingen in het leven en erkennen dat we die vaak aan iemand of iets buiten onszelf te danken hebben.

Aan zorgzame ouders, die bij elke verhuizing weer met de kwasten klaarstonden. Aan die goede vriend(in) die ons aan het lachen maakt als we verdrietig zijn, of de docent die ons stimuleerde om het beste uit onszelf te halen. Maar we kunnen ook dankbaar zijn voor een fijn huis of mooi uitzicht tijdens een wandeling.

Instant geluksgevoel

Binnen de psychologie is uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten van positieve eigenschappen als doorzettingsvermogen, wijsheid en tevredenheid.

Dankbaarheid stak er daarbij steeds met kop en schouders bovenuit. Het tonen ervan zorgt voor een instant geluksgevoel, werkt stressverlagend en verstevigt je sociale netwerk.

Als mensen een simpel bedankje krijgen voor de hulp die ze hebben geboden, voelen ze zich direct sociaal waardevol, bleek uit een Amerikaans onderzoek. Onderzoekster Sara Algoe omschrijft dankbaarheid als ‘een opkikker voor relaties’.

Nu heeft de een er meer aanleg voor dan de ander, maar je kunt jezelf trainen in dankbaar zijn. En ook als je er al best goed in bent, kan het veel opleveren om eens bewust de tijd te nemen en op te schrijven waar je dankbaar voor bent.

Oefening 1: 3x dankjewel

Schrijf drie dingen op die het afgelopen jaar zijn gebeurd en waarvoor je dankbaar bent. Voor de leuke vakantie van afgelopen zomer, voor fijne nieuwe mensen die je hebt ontmoet, voor je geliefde, kinderen, huisdier, nieuwe fiets: het maakt niet uit of het klein of groot is, als het je jaar maar mooier heeft gemaakt.

Oefening 2: Schrijf een dankbaarheidsbrief

Schrijf een mooie dankbaarheidsbrief aan iemand. Vervolgens opsturen of voorlezen is leuk, maar je kunt ook dankbare gevoelens koesteren voor iemand die er niet meer is. Kies een persoon die een grote positieve invloed had op je leven en die je nooit eens goed hebt bedankt.

Neem de tijd om je dankbaarheid goed te formuleren en maak je brief levendig en herkenbaar door voorbeelden en situaties te schetsen waarbij die persoon het verschil voor je maakte.

Thema 3: Bevrijd je creativiteit

Lap de regels aan je laars en zet je hersenkronkels op papier. Net als vroeger, toen je nog een kind zonder creatieve beperkingen was. Dat is niet alleen heel bevrijdend, maar levert ook verrassende zelfinzichten op.

 

Als kind kon je op een regenachtige woensdagmiddag vrolijk een eind heen krabbelen met een potlood op een stuk papier. Een tekening, een zelfbedacht versje: het resultaat zal door de meeste ouders met groot enthousiasme zijn ontvangen.

Maar ergens op weg naar volwassenheid is die natuurlijke creativiteit ingedamd. Wat we op papier zetten moet correct gespeld zijn, een logische opbouw hebben en een duidelijke boodschap bevatten.

Het is heerlijk je daar af en toe niets van aan te trekken en het kind in jezelf weer de ruimte te geven. Want dan kom je erachter hoe creatief je eigenlijk bent.

In ieder mens schuilt namelijk een kunstenaar, zegt (scenario)schrijfster Julia Cameron, auteur van het beroemde zelfhulpboek The artist’s way.

Door je creativiteit de vrije loop te laten kom je volgens haar weer bij die ware natuur. Het ‘creatieve herstel’ noemt Cameron dat. En een goede manier om dat te bereiken, is door je eerste gedachten op te schrijven.

Ook Geertje Couwenbergh, journalist en schrijfster van het boek Zin, lust in je leven door te schrijven, pleit voor deze methode. De ideeën die het eerst in je opkomen zijn namelijk intuïtief en ongecensureerd, nog niet geanalyseerd en gecorrigeerd door tweede en derde gedachten. Door ze op te schrijven kun je weer beter gaan luisteren naar het vrije, creatieve kind dat je ooit was.

Oefening 1: Je eerste gedachte

Dit is een oefening in ongecensureerd schrijven: wat in je hoofd opkomt, laat je er ook meteen weer uit door het op papier te zetten. Schrijf in totaal tien minuten achter elkaar, zonder te stoppen, te corrigeren of terug te lezen.

Begin telkens met de woorden: ‘Eén ding weet ik zeker:’. Steeds als je een gedachte hebt opgeschreven, begin je opnieuw. Het maakt niet uit waar het over gaat en of het mooie of lelijke gedachten zijn. Begin gewoon te schrijven.

Eén ding weet ik zeker:

Eén ding weet ik zeker:

Eén ding weet ik zeker:

Oefening 2: Begin de dag met 3 pagina’s

Julia Cameron is bedenker van de Morning Pages – volgens haar het belangrijkste instrument om creatieve blokkades op te heffen.

Door meteen bij het ontwaken te gaan schrijven, leer je te ontsnappen aan je innerlijke criticus – je censor. Hierdoor krijgt je artistieke brein weer de ruimte. Dit vergt oefening, dus het idee is dat je het dagelijks en voor een langere periode doet.

Schrijf meteen na het ontwaken drie pagina’s lang alles op wat in je opkomt, wat het ook is. Dromen, gemopper, onzin, alles mag, alles is goed, maar de drie pagina’s móéten vol. Laat niemand lezen wat je schrijft en lees het zelf ook niet terug, anders gaat je censor zich geheid weer roeren.

Oefening 3: Beschrijf een sensatie

‘Ik heb dorst’, ‘Ik heb het koud’, ‘Ik ben boos’ of ‘Ik ben blij’: we zeggen het vrij makkelijk, maar hoe voelt het nou echt? Kies een lichamelijke of emotionele sensatie en pluis die eens helemaal uit.

Beschrijf het alsof je een encyclopedie aan het maken bent voor buitenaardse wezens die willen weten hoe het is om een mens te zijn.

Hoe voelt het om ………………….. te zijn?

Oefening 4: Snelle verlanglijst

Nog een goede manier om je innerlijke criticus – je censor – te ontlopen en creatieve blokkades te omzeilen, is snel schrijven. Schrijf in hoog tempo tien wensen op en maak ze zo groot of klein als je zelf wilt.

Oefening 5: Wat kan ik niet missen?

Wat is je dierbaarste bezit? Datgene waarvan je denkt: je mag alles hebben, maar niet dat. Vertrouw op je eerste gedachte en schrijf op wat het is.

Pak een vel papier en neem 15 minuten de tijd om te beschrijven wat je dierbaarste bezit zegt over je leven, waarom het zo belangrijk is en hoe het zou voelen om het af te staan.

Oefening 6: Creatief met haiku’s

Haiku’s zijn korte gedichten waarbij de dichter een zintuigelijke waarneming vastlegt. In de klassieke Japanse traditie gaat het vaak om een natuurbeleving, opgeschreven in drie regels van vijf, zeven en vijf lettergrepen. Daarbij wordt een emotie opgeroepen, maar zonder die te benoemen.

Bij een haiku is het de bedoeling dat de lezer jouw ervaring als dichter herbeleeft. Hoe zintuiglijker, hoe beter dus. Een effect dat je bereikt door niet alleen te vertellen wat je zag, maar ook wat je hoorde, rook of voelde. Zoals in deze haiku’s van de Japanse dichter Basho (1644-1694):

De oude vijver

 

een kikker springt

geluid van water

 

Een bliksemschicht flitst

en een purperreiger schreeuwt

in de duisternis.

Maar voor een goede haiku hoef je niet per se de natuur in. Ook in de stad en in huis valt genoeg te zien, te horen, te ruiken en te voelen.

Het druppelen van

een waterkraan beklemtoont

de stilte in huis

(Willem Hussem, 1900-1974)

Langs de spoorwegberm

Halverwege het fietspad

Een houten kruisje

(Luc Gybels, 1961)

Schrijf nu zelf een haiku. Probeer zo zintuiglijk mogelijk te zijn en een emotie op te roepen zonder die expliciet te maken.

Training Versterk je relatie
Training

Training Versterk je relatie

  • Leer kijken naar je relatiepatronen
  • Ontdek hoe je negatieve patronen kunt doorbreken
  • Ook in je eentje te volgen
Bekijk de training
Nu maar
55,-

Oefening 7: Brief aan je innerlijke kind

Ga terug naar je kindertijd en denk na over het speelse kind dat je toen was. Als je ouders nog wat kunststukjes of foto’s uit die tijd hebben bewaard, kun je die misschien samen bekijken, dan komen er vast allerlei anekdotes boven.

Schrijf vervolgens een brief aan jezelf als kind van een jaar of 8, waarin je herinneringen ophaalt. Bijvoorbeeld over de verhaaltjes die je zo graag schreef, of dat je altijd aan het knutselen was, of op elk stukje groen radslagen maakte.

Weet je nog wanneer je creativiteit door regels aan banden werd gelegd en wat voor impact dat had? Misschien durfde je niet meer zomaar een verhaaltje te schrijven, uit angst om spelfouten te maken.

Beschrijf dat ook in je brief. En, heel belangrijk: eindig met de plechtige belofte aan jezelf om je vrije creatieve geest weer de ruimte te geven.

Thema 4: Ik hou van jou

 

Schrijf een liefdesbetuiging

Het is belangrijk om af en toe stil te staan bij wat je waardeert in je partner. Om uit te spreken hoe blij je met hem of haar bent. En wat is een mooiere manier om dat te doen dan met een ouwerwetse liefdesbrief?

Door de drukte van alledag schiet een simpel ‘ik hou van je’ er nog wel eens bij in. De gesprekken gaan vooral over praktische zaken: wie haalt de kinderen vandaag van school, kom je nog langs de supermarkt en moet de hond niet nodig uit?

Logisch, maar toch is het zaak ook de romantiek levend te houden, zeggen relatiedeskundigen John en Julie Gottman. ‘Succesvolle stellen leggen elkaars goede kanten onder een vergrootglas en geven hun relatie prioriteit, ook als er kinderen zijn,’ aldus deze psychologen.

Ze ontdekten dat er tegenover elke negatieve interactie zo’n twintig positieve moeten staan. Het schrijven van een liefdesbrief kan zo’n positieve actie zijn.

Intimiteit en commitment

Maar hoe schrijf je een goede liefdesbrief? Ga je in elk geval niet te buiten aan bloemrijke teksten als ‘je bent als een stralende roos in de eerste ochtenddauw’, want dat laat de ontvanger volledig koud, blijkt uit een Amerikaans onderzoek. Ook seksueel getinte pennevruchten vallen doorgaans niet in heel goede aarde.

Wat moet er dan wel in een liefdesbrief staan? Alles wat intimiteit uitdrukt, stellen de onderzoekers. Denk aan oprechte zinsneden in de trant van ‘je bent mijn beste vriend’, ‘ik vertrouw jou alles toe’ en ‘ik voel me zo verbonden met jou’.

Brieven waaruit ook nog commitment spreekt, werken het allerbest. Volgens het onderzoek raak je de juiste snaar met zinnen als ‘met jou wil ik oud worden’.

Inspiratie nodig?

Deze brief, die Johnny Cash aan zijn vrouw June Carter schreef voor haar 65ste verjaardag, is in 2015 verkozen tot mooiste liefdesbrief ooit.

Gelukkige verjaardag Prinses,
We worden oud en raken gewend aan elkaar. We denken hetzelfde. We lezen elkaars gedachten. We weten wat de ander wil zonder het te vragen. Soms irriteren we elkaar een beetje. Soms vinden we elkaar zelfs wat vanzelfsprekend. Maar nu en dan, zoals vandaag, denk ik erover na en besef ik hoeveel geluk ik heb dat ik mijn leven deel met de meest fantastische vrouw die ik ooit heb ontmoet. Je fascineert me nog altijd, je inspireert me nog altijd. Je hebt een positieve invloed op mij. Jij bent het onderwerp van mijn verlangen, de nummer 1 van alle aardse redenen voor mijn bestaan. Ik hou heel veel van je.

Oefening 1:

Het kan best lastig zijn om een mooie liefdesbrief te schrijven. Onderstaande vragen helpen je op weg.

  • Waar ben je voor gevallen?
  • Waar bewonder je de ander om?
  • Op welke momenten voel je de liefde tussen jullie heel sterk?
  • Wat maakt jullie zo’n sterk koppel? Denk aan gedeelde interesses, stabiliteit, openstaan voor elkaar, humor, aanvullende karaktertrekken en sociale vaardigheden.

Oefening 2:

Hierom hou ik van je
Schrijf een echte liefdesbrief aan je partner. Lees hem daarna voor of – als je dat te spannend vindt – doe hem op de post.

Thema 5: Aan je toekomstige ik

 

Een nieuw jaar. Twaalf verse maanden om mooie dingen te doen, doelen te bereiken en avonturen te beleven. Als we die plannen nu al opschrijven, is de kans een stuk groter dat we ze ook echt gaan waarmaken.

Natuurlijk weet je niet hoe het komende jaar er precies zal uitzien. Wie weet win je de loterij of word je juist door pech achtervolgd. Maar je kunt wél zelf bepalen welke koers je gaat varen.

En dan hebben we het niet over een paar goede voornemens, want dat zijn vast dezelfde als vorig jaar (meer sporten, gezonder eten, enzovoorts), en die van het jaar daarvoor en het jaar daarvoor, en…

Onderzoek laat zien dat zo’n lijstje goede voornemens niet werkt, met name omdat we er niet over nadenken hóé we ze gaan waarmaken.

Jezelf een brief schrijven is een veel betere stok achter de deur, volgens Hal Hershfield. Deze Amerikaanse psycholoog onderzoekt hoe mensen hun toekomstig welzijn kunnen vergroten.

Hoe groter de kloof tussen je ik-van-nu en je ik-van-later, hoe groter de kans dat je bijvoorbeeld ongezond blijft leven of nalaat te sparen, stelt hij.

Die kloof kun je overbruggen in een brief: door jezelf direct aan te spreken voel je meer connectie tussen je huidige en toekomstige zelf. En hoe sterker die band, hoe meer kans dat je koers houdt.

In Hershfields onderzoek werkte dat zelfs voor een tijdsspanne van twintig jaar, dus voor twaalf maanden moet het zeker lukken.

Door je wensen en plannen op papier te zetten, maak je ze bovendien tastbaar en dus makkelijker ten uitvoer te brengen. Het idee is dat je je brief aan het eind van 2019 nog eens terugleest en denkt: dat heb ik maar mooi voor elkaar gebokst.

Oefening 1: Inspiratievragen

Denk vooral niet dat je leven niet genoeg stof voor een brief oplevert. Uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen hun eigen leven niet interessant genoeg vinden om zo uitgebreid over te schrijven.

Toch blijkt vrijwel iedereen iets zinvols op papier te kunnen zetten. De volgende vragen kunnen daarbij helpen:

  • Wat wil je het liefst veranderen aan je leven?
  • Hoe denk je dat je leven er over een jaar uitziet?
  • Hoe wíl je dat het er tegen die tijd uitziet?
  • Hoe is je relatie op dit moment met partner/ouders/vrienden/kinderen/collega’s?
  • Wat wil je aan die relaties veranderen?
  • Zijn er dingen die je wilt veranderen aan je gezondheid, uiterlijk, psychisch welbevinden, financiën, woonsituatie, werk, invulling van je vrije tijd of iets anders?

Oefening 2: Brief aan jezelf

Gebruik de vragen van de vorige oefening als input en schrijf een bemoedigende, trotse, geruststellende of lieve brief aan je toekomstige zelf. Je bent je eigen beste vriend(in) en geeft jezelf een inzicht of advies waar je over een jaar echt iets aan hebt.

Beschrijf hoe je leven er nu uitziet, wat je vaardigheden, mogelijkheden en huidige verantwoordelijkheden zijn. Wie wil je over een jaar zijn en wat zou je willen bereiken? Misschien wil je meer rust voor jezelf creëren of bepaalde belangrijke relaties verdiepen.

Schrijf ook op waar je bang voor bent en wat je remmingen zijn. Misschien durf je niet voor jezelf te beginnen omdat je hecht aan financiële zekerheid. Noteer je belangrijkste overtuigingen: weten door welke waarden je geleid wordt, helpt de toekomst vorm te geven.

Schrijf de brief in de ik-vorm, want dat vergroot volgens psycholoog Hershfield de kans dat je je ook echt aan je langertermijnplannen committeert.

Zet de datum boven de brief en stop hem in een envelop die je pas volgend jaar mag openen. Ben je bang dat je jezelf niet kunt bedwingen, gebruik dan de site www.futureme.org. Daar kun je de brief aan jezelf mailen, en de verzenddatum van de mail op een datum naar keuze zetten.

Bronnen o.a.: D. Beike e.a., Psychological closure as a memory phenomenon, Memory, 2005 / J. Lilgendahl e.a., When is meaning making unhealthy for the self?, Memory, 2013 / R. Crawly, Closure of autobiographical memories, Memory, 2010 / D. Draaisma, Als mijn geheugen me niet bedriegt, Historische Uitgeverij, 2016 / E. Bohlmeijer, G. Westerhof, Op verhaal komen; je autobiografie als bron van wijsheid, Boom, 2010 E. Pfauth, Dankboek; dagboek voor een tevredener leven, De Correspondent, 2017 / M. Seligman, Gelukkig zijn kun je leren, Het Spectrum, 2002 / J. Cameron, The artist’s way; vind je eigen inspiratie, Christofoor, 2002 / G. Couwenbergh, Zin; lust in je leven door te schrijven, AnkhHermes, 2011 / H. E. Hershfield, Future self-continuity; how conceptions of the future self transform intertemporal choice, Annals of New York Academy of Sciences, 2011 / A.M. Rutchick e.a., Future self-continuity is associated with improved health and increases exercise behavior, Journal of Experimental Psychology, 2018.