Als er dingen misgaan in ons leven vinden we het vaak lastig om mild te zijn voor onszelf. We zijn geneigd te vervallen in zelfkritiek, en oordelen we strenger over onszelf dan we over anderen zouden doen. Dat is onterecht, zegt de Amerikaanse psychologe Kristin Neff; het is net zo belangrijk om compassie te hebben met jezelf als met anderen. Dat betekent dat je geen dingen tegen jezelf zegt die je ook niet tegen je geliefde of een goede vriend zou zeggen. Dus niet jezelf stilletjes uitschelden – ‘Sukkel’ – als je iets omstoot, of jezelf uitmaken voor dik varken wanneer je voor de spiegel staat en niet tevreden bent met wat je ziet.
Zelfcompassie, een van oorsprong boeddhistisch begrip, heeft door Neff wetenschappelijke onderbouwing gekregen. Neff deed onderzoek onder en ontdekte dat mensen na een training in zelfcompassie gelukkiger, meer tevreden met zichzelf, en minder angstig en somber zijn. Bovendien helpt zelfcompassie je om meer te bereiken, zegt Neff: want wie mild voor zichzelf kan zijn als hij faalt, durft meer risico’s te nemen.
Zelfcompassie bestaat uit de volgende drie sleutelcomponenten:
*1. Vriendelijk zijn voor jezelf, vooral als je tegenslag ervaart of faalt. Veel mensen zijn kritischer op zichzelf dan op vrienden en familie en vinden het makkelijker om hen te troosten als ze iets stoms of onhandigs doen.
*2. Het besef dat je niet de enige bent die het moeilijk heeft, ook wel ‘gedeelde menselijkheid’ genoemd. Je realiseert je bijvoorbeeld dat je niet de enige bent met werk- of relatieproblemen.
*3. Mindfulness: het vermogen om je niet door je emoties te laten meeslepen maar ze ook niet te negeren. Vaak zijn we volgens Neff geneigd om te snel in de probleemoplossingsstand te schieten in plaats van stil te staan bij wat we voelen.
De oefening hieronder helpt je om liefdevoller met jezelf om te gaan.
Oefening: je innerlijke kritische stem
De meeste mensen hebben volgens Kristin Neff een kritisch stemmetje in hun hoofd dat continu commentaar levert op alles wat ze doen: hun innerlijke criticus. Dat stemmetje klinkt ongeveer als volgt: ‘Sukkel, dat had je ook anders aan moeten pakken.’ Of: ‘Je bent veel te dik voor die jurk.’ Dingen die ze nooit tegen een goede vriend of vriendin zouden zeggen. Zelfcompassie betekent volgens Neff dan ook dat je vriendelijk voor jezelf bent en jezelf net zo behandelt als een goede vriend.
- 1. Een eerste stap om vriendelijker met jezelf om te gaan, is om te leren herkennen wanneer dat vervelende stemmetje de kop opsteekt. Blik de komende dagen ’s avonds terug op je dag. Op welke momenten hoorde je die kritische stem? Toen je voor het eerst meedeed aan een yogales? Toen je werd afgekapt tijdens je verhaal? Toen je voor het eerst weer een date had, sinds je scheiding? Wat zei die stem in je hoofd?
- 2. In plaats van de discussie met die stem aan te gaan, kun je beter proberen om er een andere gedachte naast te zetten. Probeer te beseffen dat het menselijk is om bang te zijn om niet te voldoen, en dat je niet de enige bent die zoiets voelt. Welke zin zou je kunnen helpen op zo’n moment? Experimenteer op lastige momenten met de zinnen die je hieronder vindt.
*Ik heb het toch maar mooi geprobeerd
*Het is heel normaal dat ik onzeker ben, iedereen is wel eens onzeker
*Dit is een hele stap voor mij, en ik zet die stap gewoon
*Het is menselijk om van slag te zijn
*Ik geef mezelf toestemming om me zenuwachtig te voelen
*Ik ben er nog niet goed in, maar ik geef het beste wat ik heb
Begin vandaag nog met oefenen, en merk dat je milder wordt voor jezelf!
Verder aan de slag met Liefdevol leven
Liefdevol naar jezelf zijn is één van de pijlers van een liefdevol leven. Wil je verder hiermee aan de slag? Kijk dan op www.liefdevolleven.nu van de Academie voor Holistisch Coachen. Schrijf je meteen in voor de gratis serie online Masterclasses in januari en februari.
- Winactie
Speciaal voor lezers van de Psychologie Magazine verloot Liefdevol Leven 10 handboeken en kaartspellen. Wil jij kans maken? Ga dan naar www.liefdevolleven.nu klik op het Psychologie Magazine-logo en deel waarom jij kans wilt maken op één van deze boeken en het kaartspel.
Deze winactie loopt van 16 t/m 24 januari.