Een op de tien kinderen wordt opgevoed door een man die niet de biologische vader is, zo wordt in De Passievrucht beweerd. Vaderschapsexpert Vincent Duindam weet het nog gekker: hij kent onderzoeken die zelfs 30 procent aangeven. ‘Ik viel van m’n stoel toen ik dat voor het eerst hoorde. Er zijn niet veel cijfers waar ik zo van ondersteboven was.’ Hij lacht: ‘Ik weet zelfs nog waar ik toen zat, net zoals ik mij nog herinner wat ik deed toen ik hoorde van de moord op Kennedy.’
Hoofdpersoon Armin Minderhout heeft een zoon van veertien als hij te horen krijgt dat hij altijd onvruchtbaar is geweest. Zoon Bo kan dus zijn eigen zoon niet zijn. Aan zijn vrouw Monika kan hij niet meer vragen hoe het zit, want zij is al negen jaar dood. Verslagen, verscheurd en aangetast in zijn mannelijkheid, gaat Armin op zoek naar de biologische vader. Hij vertelt zijn zoon dat hij zelf niet de echte vader is. Voor de ruim driehonderduizend mensen die het boek van Karel Glastra van Loon al hebben gelezen, is de uitkomst niet meer zo overdonderend, maar Vincent Duindam was nog wel verrast. ‘Ik vond het een onderhoudende en soms ontroerende film.
Maar ik kon me niet helemaal identificeren met de extreme zoektocht van de vader. Hij is zo bezig met zichzelf, dat het ten koste gaat van zijn zoon.’
Duindam vindt dat de vader het niet aan zijn zoon had moeten vertellen. ‘Hijzelf heeft een probleem en dat legt hij nu op de schouders van die jongen. Die kan daar niets mee.’ Duindam zag het ook gebeuren bij zijn recente onderzoek onder gescheiden vaders, die hun kinderen vaak ook te veel details vertellen over hun ex of hun eigen gevoelsleven. Maar zouden kinderen over zoiets fundamenteels als hun afstamming niet de waarheid moeten horen? ‘In onze cultuur wordt inderdaad veel waarde gehecht aan openheid, aan alles uitpraten, benoemen. Maar er zijn veel onderzoeken waaruit blijkt dat alles uitspitten niet zaligmakend is. Deze mening is trouwens volstrekt tegenovergesteld aan wat ik heb geleerd tijdens mijn studie psychologie.’
Het deed Duindam letterlijk pijn dat de vader afstandelijker wordt zodra hij ontdekt dat de genetische band ontbreekt. ‘Hij geeft zijn zoon nog geen knuffel, dat deed me zeer. Ik dacht aan mijn eigen dochter van veertien. Ik heb er zelf natuurlijk ook weleens aan gedacht, die angst is er altijd bij vaders. Maar ik houd gewoon van haar.’ De sociobiologie, die erg aanwezig is in de film, wordt dan ook wat te simplistisch voorgesteld naar Duindams smaak. Er wordt veel gerefereerd aan de sperma-oorlog: als vrouwen vreemd gaan, stort de minnaar twee keer zoveel zaad uit als de eigen partner. Een vreemde man heeft dus meer kans de vrouw te bevruchten. En er wordt gesuggereerd dat de man minder van zijn kind kan houden, als de genetische verwantschap ontbreekt. ‘Maar psychologisch klopt dat helemaal niet’, zegt Duindam.
Minderhout voelt zich duidelijk aangetast in zijn mannelijkheid. Het was al een gevoelig punt, omdat hij van zijn eigen vader het gevoel heeft gekregen een onpraktische dromer te zijn. Die vader is een echte man van weinig woorden, die kan klussen en een mooie auto heeft. Armin is vooral een macho in zijn fantasie, wanneer hij in gedachten de vrouw van zijn rivaal Nico ‘neemt’. Maar Vincent Duindam wil maar zeggen dat je als man geen loser bent als je kinderen opvoedt, ook al zijn die van een ander. ‘Het wordt vaak gezien als: seks met de vrouw zijn de lusten, het opvoeden de lasten. Maar het is juist ontzettend mooi om vader te zijn.’ En nu moet hij rennen, want dan kan hij nog mooi zijn dochter van gitaarles halen. n
Mail en win De Passievrucht
Psychologie Magazine geeft tien exemplaren weg van het boek De Passievrucht van Karel Glastra van Loon. Stuur een mailtje o.v.v. De Passievrucht, met uw adres naar psychologie@redactie.weekbladpers.nl of een kaartje naar Postbus 2988,
1000 CZ Amsterdam. U ontvangt vóór 15 januari bericht als u tot de winnaars behoort
De passievrucht
Regie: Maarten Treurniet
Met: Peter Paul Muller, Halina Reijn, Carice van Houten, Jan Decleir, Dai Carter
Vanaf 11 december in de bioscoop
Meer informatie op www.depassievrucht.nl